Bảo tồn ngôn ngữ dân tộc thiểu số vấn đề cấp bách đặt ra trong xu thế hội nhập và phát triển

Ngôn ngữ (tiếng nói và chữ viết) của các dân tộc là sự thể hiện trình độ phát triển văn hoá và tư duy của từng dân tộc. Ngôn ngữ đã tích tụ lưu giữ quá khứ lịch sử truyền thống, phản ảnh quan niệm về vũ trụ, cái nhìn về cuộc sống và tương lai mà từng dân tộc đã đúc kết và xây dựng nên... Khi một ngôn ngữ biến mất, thì những kiến thức này cũng sẽ mất theo và điều đó đồng nghĩa với việc một phần lịch sử và văn hóa của nhân loại bị xóa sổ và nền văn hoá chung của thế giới cũng bị “nghèo đi”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo tồn ngôn ngữ dân tộc thiểu số vấn đề cấp bách đặt ra trong xu thế hội nhập và phát triểnBẢOTỒNNGÔNNGỮDÂNTỘCTHIỂUSỐVẤNĐỀCẤPBÁCHĐẶT RATRONGXUTHẾHỘINHẬPVÀPHÁTTRIỂN 04:0028092011 “trangwebVIỆNNGHIÊNCỨUXÃHỘIKINHTẾ&MÔITRƯỜNG” Địachỉ:Phòng203,TòanhàD10,GiảngVõ,BaĐình,HàNội(Room203,D10Building,GiangVo,BaDinh,Ha Noi.). Điệnthoại:(844)62737933|Email:isee@isee.org.vn|Fax:(844)62737936 ThS.NguyễnCaoThịnh Ngônngữ (tiếngnóivàchữviết)củacácdântộclàsự thể hiệntrìnhđộ pháttriểnvănhoávàtư duycủatừngdântộc.Ngônngữ đãtíchtụ lưugiữ quákhứ lịchsử truyềnthống,phảnảnhquanniệmvềvũtrụ,cáinhìnvềcuộcsốngvàtươnglaimàtừngdântộcđãđúckếtvàxâydựngnên...Khimộtngônngữbiếnmất,thìnhữngkiếnthứcnàycũngsẽ mấttheovàđiềuđóđồngnghĩavớiviệcmộtphầnlịchsửvàvănhóacủanhânloạibịxóasổvànềnvăn hoáchungcủathếgiớicũngbị“nghèođi”. Mặcdùcóýnghĩavàtầmquantrọngnhưthế,nhưnghiệnnaynhânloạichúngtađangphảiđốimặtvớisựmấtdầnmộtsốngônngữ dântộc.TheoViệnNhânchủnghọcvàLịch sử quốcgiaMexico,trênthế giớitồntạikhoảng6.700loạingônngữ khácnhau,cácconsốthốngkêvàdựđoándựbáođãchỉrarằngcứ2tuầnthìthếgiớinàymấtđimộtngônngữvà đếnkhoảngcuốithếkỷXXIcóđến50%ngônngữtrêntráiđấtsẽcóthể biếnmất.Vấnđềđặtralàsốngônngữcóthểmấtđiđólạichủyếulàngônngữcủacácdântộcthiểusố.Sựmấtđinàydiễnravớimứcđộngàycàngnhanhhơntrongbốicảnhtoàncầuhoánhưhiệnnay vànếuchúngtakhôngcócácgiảipháptíchcựcđểbảotồnvàpháttriểnnó. Vấnđề đặtralàđể bảotồnvàpháttriểnngônngữ cácdântộcthiểusố thìcầnphải xemxét,đánhgiánguyênnhântạisaocácngônngữnàylạiđangđứngtrướcnguycơmấtđi. Nhiềucánhânvàtổchứcđãđưaramộtsốnguyênnhânchủyếusauđây: 1.Cácngônngữ củadântộcthiểusố đã,đangvàsẽ tiếptụcchịumộtsứcéprấtlớntrướcngônngữdântộcđasốđểtồntại. Ngônngữcủadântộcđasốcósựtácđộngmạnhđếnnỗinótrởthànhngônngữchính thứctạicácvùngcónhiềudântộcthiểusố,đượcsửdụngtrêncácphươngtiệntruyềnthông (báochí,Intemet,truyềnhình...),tạicáctrườnghọc(sáchgiáokhoa,tàiliệunghiêncứu)vàtrongcácvănbảnhànhchínhcủachínhquyền...Trongkhiđóngônngữ củadântộcthiểusốdùđượccôngnhậnsựtồntại,nhưnglạichỉđượcphổbiếntrongcácphạmvicógiớihạnvà khôngquáphổbiếnnhư:làngmạc,giađìnhvàcácbuổilễcổtruyền...Vấnđềnàyđãlàmcho ngônngữ đasố ngàycàng“phìnhto”và“lantoả”vàomọingõngáchcủacuộcsốngxãhội, tạorasứcéplàmchongônngữ dântộcthiểusố ngàycàng“thuhẹp”vàtrở nênítphổ biến hơn.Bêncạnhđócònphảikểđếnsựxâmnhậpcủangônngữdântộcđasốvàongônngữdântộcthiểusốlàmchongônngữcủadântộcthiểusố,bịphatạpbởirấtnhiềutừngữcủadân tộcđasố,kếtquảcủasựxâmnhậpnàyđãlàmchongônngữcácdântộcthiểusốnghèođivàtấtyếusẽdẫntớinguycơsuythoái. 2.Ngaymộtbộphậnnhữngngườidântộcthiểusốcũngtừ bỏphongtụccủamìnhvà hòanhậpvớinhữngngườikhôngcùngngônngữ.Bởithế họ càngítcócơ hộiđể sử dụngtiếngmẹđẻ.Kếtquảlàngônngữcủahọ dầnbịquênlãngvàbiếnmấttheomứcđộ vàthời gianhộinhập. 3.Khingônngữkhôngcònđượccoilàniềmtựhàothìviệcduytrìvàgìngiữngônngữtrongcộngđồng,thànhphầndântộcthiểusốgặpkhôngítkhókhăn.Trongsố6.700ngônngữđangđượcsửdụngkhắpthếgiới,chỉcókhoảnggần4.000tiếngnóiđượctruyềnlạichocácthế hệ tiếpnối,số cònlạichỉ đượctruyềnlạirấtít,hoặckhôngđượctruyềnlạidonhiều nguyênnhânkhácnhau.Ngườitathườngchỉthấyviệcsửdụngngônngữmẹđẻtrongnhững ngườigiàởcộngđồng,tronggiađình,trongkhiđóvớituổitrẻ,ngônngữdântộcthiểusốlại rấtítđượcsửdụng,thậmchícònđượccoilà“nhàquê”,khôngthíchnghivớixãhộihiệnđại. ChẳngcógìngạcnhiênkhihọchủyếunóitiếngdântộcđasốhoặcđuanhauhọctiếngAnh,Pháp...đểgiaotiếpvớithếgiớibênngoài. 4.Giảiphápbảotồnvàpháttriểnngônngữ củacácdântộcthiểusố củanhiềuquốc giahoặctỏrakhônghiệuquảhoặcchưađủsứcmạnhđểngăncảnnhữngtácđộngbấtlợidoquátrìnhhộinhậpvàpháttriểnlàmảnhhưởngđếnngônngữdântộcthiểusố. Hàngngàyquacácphươngtiệnthôngtinđạichúngvàcáchoạtđộngkhác,chúngtathườnghaynóinhiềuvàbàytỏsựlolắng,chútâmvềônhiễmmôitrường,sinhtháitựnhiên, về nguycơ tuyệtchủngcủacácloàisinhvật,từ đókêugọinhânloạibằngcáchoạtđộngthiếtthựccủamìnhchungtaygópsứcđể bảovệ sự đadạngsinhhọc.Nhưngđốivớiviệc bảovệ sự đadạngngônngữ,vănhóacủacácdântộc,nóicáchkháclàbảovệ môitrường, sinhtháivănhóatrướcnguycơtiêuvongcủamộtsốlớnngônngữnhânloạithìcóítngườiđềcậpvàquantâmđến.Trongkhiđóngônngữcónguycơbịtiêuvonglớnhơnnhiềusovớisựmấtđicủacácloàisinhvật. Ngoàinhữngnguyênnhânđượccoilàcơbảnnêutrênvớimỗimộtquốcgia,mộtvùng, mộtcộngđồng,mộtdântộcthiểusốcụthểcòncónhữngnguyênnhânkhácnữa.Việcnhận biếtracácnguyênnhânđólàrấtquantrọngnhưngvấnđề quantrọnghơnđólàtháiđộ ứng xửvàhànhđộngcủachúngtađểhạnchếcácnguyênnhânđónhưthế nào,việcxâydự ...