Bày tỏ cảm nhận về bài thơ Chiều Tối của Hồ Chí Minh

A.ĐẶT VẤN ĐỀ:I. Giới thiệu tác giả, hoàn cảnh sáng tác:Sau khi ở nước ngoài về, 1942 chủ tịch Hồ Chí Minh sang Trung Quốc vận động Cách mạng, đến Quảng Tây người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam từ 8-1942 đến 9-1943. Trong 13 tháng bị giam cầm ấy, Người sáng tác Nhật kí trong tù gồm 114 bài ghi lại những việc hằng ngày diễn ra trong nhà giam và khi Bài thơ được viết khi người bị chuyển lao vào thời gian chiều tối.“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủChòm mây trôi nhẹ giữa từng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bày tỏ cảm nhận về bài thơ Chiều Tối của Hồ Chí Minh CHIỀU TỐIĐề: Bày tỏ cảm nhận về bài thơ Chiều tối. BÀI LÀMA.ĐẶT VẤN ĐỀ: I. Giới thiệu tác giả, hoàn cảnh sáng tác: Sau khi ở nước ngoài về, 1942 chủ tịch Hồ Chí Minh sang Trung Quốcvận động Cách mạng, đến Quảng Tây người bị chính quyền Tưởng Giới Thạchbắt giam từ 8-1942 đến 9-1943. Trong 13 tháng bị giam cầm ấy, Ng ười sáng tácNhật kí trong tù gồm 114 bài ghi lại những việc h ằng ngày di ễn ra trong nhàgiam và khi Bài thơ được viết khi người bị chuyển lao vào thời gian chiều tối. “Chimmỏivềrừngtìmchốnngủ Chòmmâytrôinhẹgiữatừngkhông Côemxómnúixayngôtối Xayhếtlòthanđãrựchồng.” “Chiều tối” được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật. Tuy chỉcó bốn câu, nhưng nội dung thể hiện nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc trên đường giảiđi người vẫn cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, cảnh sinh hoạt của giađình người lao động đầm ấm. Qua bức tranh thiên nhiên đẹp đó, nhà thơ bày tỏkín đáo tình cảnh oái oăm của mình, tìm thấy tình cảm đầm ấm trong sinh hoạtgai đình của người lao động, đằng sau tâm trạng đó ta còn nhận ra nhà thơ cònthể hiện tình yêu thiên nhiên sâu sắc luôn luôn lạc quan trong hoàn cảnh khókhăn.B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: I.Bức tranh thiên nhiên buổi chiều tối: Bị bắt giam tại Quảng Tây, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn bị chuyển quanhiều nhà lao nhưng đã ghi lại: “Quảng Tây giải hết mười ba huyện Mười tám nhà lao đã trải qua.” Thời gian chuyển lao bắt thường, lúc chiều tối, lúc nửa đêm, lúc gần trờisáng, trong tình cảnh “áo mủ dầm mưa rách hết giày”. Thế nhưng, Người vẫncảm nhận được bức tranh thiên nhiên trên đường bị giải đi: “Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không.” Hình ảnh những con chim bay về rừng dường như mỏi mệt vì chặngđường dài. Trong không gian bao la đó, lúc chiều xuống, những chòm mây bồngbềnh trôi nhẹ “giữa tầng không”. Trong tình cảnh chân tay bị cùm bị trói, nhưngnhà thơ vẫn cảm hứng trước cảnh vật của thiên nhiên. Chỉ với hai chi tiết chim,mây và khoảng không gian bao la với mấy nét chấm phá, nhà thơ đã vẽ lên bứctranh thủy mặc thật đẹp. Đọc hai câu đầu, ta mới hiểu được, Hồ Chí Minh làngười rất yêu thiên nhiên, có tâm hồn thi sĩ, như một bài thơ khác nhà thơ đãviết: “Núi cao lên đến tận cùng Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non.” II.Yêu cuộc sống của người lao động: Không những yêu thiên nhiên, mà nhà thơ vốn là một chiến sĩ cộng sản,rất yêu cuộc sống của người lao động. Trên đường bị giải đi, người vẫn để ýđến sinh hoạt cuộc sống của người lao động lúc chiều về. “Côemxómnúixayngôtối Xayhếtlòthanđãrựchồng.” Sau một ngày làm việc vất vả người phụ nữ chuẩn bị bũa tối. Quanh lòthan, gia đình sum họp đầm ấm. Câu thơ dịch không át với nguyên bản, tác giảsủ dụng một kết cấu liên hoàn “bao túc - bao túc”, kết hợp với âm đi ệu kh ẩntrương, khỏe khoắn tạo âm hưởng diễn ta nhiều niềm vui cuộc sống gia đìnhđầm ấm. III.Thể thơ cổ điển đường luật bao giờ cũng có nhiều tầng ý nghĩa theo bútpháp “ý tại ngôn ngoại”. Cho nên, với hai câu th ơ đầu, qua búc tranh thiên nhiênkhi chiều xuống, còn bắt gặp tâm trạng cảm hoài của nhà th ơ. Chim bay v ềrừng, còn có nơi chốn để ngủ. Ngẫm lại mình, bị gi ải đi, không bi ết d ừng chânở đâu. Chòm mây kia, thảnh thơi, bồng bềnh giữa không gian còn mình thì b ịtrói, bị cùm. Nhà thơ không khỏi suy ngẫm về cách đối xử của bọn lính áp tảiđối với mình. IV.Tuy trong tình cảnh bị giải đi, bị trói bị cùm, nhưng Hồ Chí Minh vẫn l ạcquan: Đọc hai câu thơ cuối, không những ta cảm nh ận tình c ảm ái h ữu giai c ấpmà nhà thơ dành cho những người lao động. Mà ta còn cảm nhận được niềm lạcquan của người trong mọi hoàn cảnh. Hoài Thanh cho rằng. Ch ỉ với một ch ữ“hồng” không gian đó đã bừng sáng lên xua tan những nỗi buồn và tình cảnh uám mà mình đang trải qua. Chữ “hồng” đã thể hiện đẩy đủ nhân sinh quan tíchcực của nhà thơ như người đã từng diễn tả trong bài thơ Giải đi sớm: “Phương đong màu trắng chuyển sang hồng Bóng tối đêm tàn quét sạch không.”C.KẾT THÚC VẤN ĐỀ: Chỉ với bốn câu thơ, nhưng nội dung đã toát lên nhiều tư tưởng sâu sắc,thể hiện phong thái cốt cách ung dung của chủ tịch Hồ Chí Minh nh ư Người đãtự khẳng định: “Tuy bị tình nghi là gián điệp Mà như khanh tướng vẻ ung dung.” Để chuyển tải những tư tưởng sâu sắc đó nhà thơ đã sử dụng nhiều thủpháp nghệ thuật đặc sắc: nhà thơ đã sử dụng bút pháp h ội h ọa miêu t ả t ừ d ướilên trên từ hình ảnh chim mỏi đến tầng mây không bên c ạnh đó nhà th ơ còn ...