BỆNH DA TRONG BỆNH NỘI TIẾT (CUTANEOUS MANIFESTATIONS OF ENDOCRINE DISEASES) (Kỳ 3)

Các bệnh cảnh Da: -Mất sắc tố da (leukoderma): do giảm sắc tố, gây ra do giảm các hắc tố bào hoặc giảm sắc tố melanin. Thường gặp trong suy tuyến yên. -Tăng sắc tố da (melanoderma): da có màu nâu gây ra do tăng số lượng hắc tố bào hoặc tăng sắc tố melanin (melanosis). Gặp trong bệnh Addison.-Ceruloderma: tăng sắc tố ở lớp bì, da có màu đỏ bầm (bluish) hoặc xám sậm (greyish), do tăng số lượng hắc tố bào, tăng sắc tố melanin và pha tăng sắc tố. Biểu hiện là rám má (chloasma, melasma)....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH DA TRONG BỆNH NỘI TIẾT (CUTANEOUS MANIFESTATIONS OF ENDOCRINE DISEASES) (Kỳ 3) BỆNH DA TRONG BỆNH NỘI TIẾT (CUTANEOUS MANIFESTATIONS OF ENDOCRINE DISEASES) (Kỳ 3) ooooOOOOoooo 3.2.Các bệnh cảnh Da: -Mất sắc tố da (leukoderma): do giảm sắc tố, gây ra do giảm các hắc tố bàohoặc giảm sắc tố melanin. Thường gặp trong suy tuyến yên. -Tăng sắc tố da (melanoderma): da có màu nâu gây ra do tăng số lượng hắctố bào hoặc tăng sắc tố melanin (melanosis). Gặp trong bệnh Addison. -Ceruloderma: tăng sắc tố ở lớp bì, da có màu đỏ bầm (bluish) hoặc xámsậm (greyish), do tăng số lượng hắc tố bào, tăng sắc tố melanin và pha tăng sắc tố.Biểu hiện là rám má (chloasma, melasma). TUYẾN GIÁP TRẠNG 1-Thiểu năng tuyến giáp (hypothyroidism): 1.1.Phù niêm (myxoedema): *Căn nguyên và Sinh bệnh học: xảy ra trong suy tuyến giáp tự phát, viêmtiếp giáp Hashimoto (rất thường gặp), ung thư tuyến giáp. Thuật ngữ này dùng đểmô tả các tổn thương da đặc hiệu là hậu quả của sự ứ đọng nhiều proteoglycan. Phù niêm khu trú xảy ra trong bệnh Graves, một số tác giả gọi bằng thuậtngữ “bệnh lý da của tuyến giáp” (thyroid dermopathy). Bệnh nhân có chuẩn độkháng thể TSH cao trong huyết thanh. Các thụ thể TSH của các nguyên bào sợi cóthể đáp ứng với kháng nguyên qua tiến trình miễn dịch, làm cho các nguyên bàosợi bị kích thích sản xuất số lượng lớn glycosaminoglycan. *Các bệnh cảnh Da: da xanh xao, phồng lên nhưng không phù nề, không cóvị trí xác định, thay đổi ở mặt gồm mũi to, môi dày, sưng mi mắt, lưỡi to và láng.Sự gia tăng phù niêm khu trú có thể diễn tiến thành phù voi hoặc ngón (tay, chân)dùi trống (acropachy). Da bệnh nhân khô, lạnh, nhão (hậu quả của giảm thân nhiệtcơ thể, giảm lưu lượng mạch máu, giảm đáp ứng với sức nóng), có khi giảm cảmgiác. Niêm mạc trở nên khô, lưỡi nứt. Tăng sừng da ở lòng bàn tay, bàn chân. Tóckhô, giòn, láng; đôi khi có rụng tóc khu trú hoặc lan tỏa. Móng phát triển chậm, cócác đường sọc, bong tách móng. Các bệnh cảnh khác: suy nhược, kém năng động, sợ lạnh, chán ăn, táo bón,nhịp xoang chậm, tăng huyết áp tâm trương, vọp bẻ, đau cơ… *Mô học: thượng bì tăng nhú, tăng gai,tăng sừng. Các bó collagen của vùnggiữa và dưới bì bị bong tách rộng do tích tụ nhiều mucin, nhuộm mucin dươngtính màu xanh blue. Thâm nhiễm quanh mạch máu nông nhưng không tăng sốlượng nguyên bào sợi. *Chẩn đoán phân biệt : -Bệnh phù niêm cứng (scleromyxoderma): liên quan với paraprotein huyếtchứa trong IgG. Da cứng và lan tỏa , màu sậm, các sẩn lichen hóa cứng, ± ngứa .Mô học thấy khoảng giữa collagen của bì rộng ra, chứa đầy mucin. Nhuộm Hale-PAS mucin có màu xanh bleu. Tăng sinh nguyên bào sợi ở bì. -Bệnh lý da dạng sợi do nguyên nhân thận (NFD, nephrogenic fibrosingdermopathy): do dùng Gadolinium làm chất đối kháng từ tính (paramagnetic)trong chụp MRI mạch máu ở bệnh nhân suy thận. Đau, ngứa, dày da với cấu trúc“như xớ gỗ”, da giống trái cam. Mô học thấy tăng sinh nguyên bào sợi, nội môrộng và có các tế bào vệ tinh như nguyên bào sợi cơ, các bó collagen dày, phân bốngẫu nhiên. Tích tụ chất Gadolinium trên tổn thương da. *Điều trị: sau khi cho hormone tuyến giáp, tích tụ proteoglycan trên bệnhhọc nhanh chóng được điều chỉnh. Trong trường hợp phù niêm nặng,Glucocorticoids dùng tại chỗ có thể hỗ trợ. Có khoảng ½ bệnh nhân lành bệnhhoàn toàn sau nhiều năm (Fatourechi, 2005). 1.2.Các bệnh cảnh da khác: -Tóc khô, dòn, thô ráp, phát triển chậm. Rụng tóc ở da đầu lan tỏa hoặctừng đám. Thiểu năng giáp trạng có thể gây gia tăng số lượng nang tóc ở giai đoạnngưng phát triển (telogen), do đó gây ra rụng tóc toàn thể khi bùng phát bệnh;cũng có thể làm gia tăng lông tơ (lanugo) trên lưng, vai, tứ chi; 1/3 trường hợp córụng lông mày. -Móng khô, giòn, có đường sọc ngang-dọc. -Các bệnh cảnh da khác nhau cũng được quan sát thấy trong mối liên quangiữa suy tuyến giáp trong viêm tuyến giáp Hashimoto (Ai , 2003; O, Donnel,2005): bệnh gai đen (acanthosis nigricans); các tổn thương sẩn sừng đầu chi; rụngtóc: từng vùng / lan tỏa / toàn bộ; bệnh tích mucin ở bì (dermal mucinosis); mụnmủ lòng bàn tay-bàn chân; u hạt vòng; dày sừng nang lông; nhiễm Candida da-niêm mạc mạn tính…. ...