Bệnh học nội tiết part 5

+ Mụn trứng cá ở mặt và ở toàn thận. Lông nách, lông mu mọc nhiều, đôi khi nữ giới có nhiều ria mép giống đàn ông. Nguyên nhân do tăng tiết nhiều andogen. + Da khô thành từng mảng, dễ xuất huyết khi va chạm, vết rạn da màu tím hồng (stria) nằm sâu dưới da, thường xuất hiện ở bụng, dưới vú, mặt trong đùi, ít gặp hơn ở nách và chi trên,mỗi vết rạn 2-3cm, có thể 5-10cm. Xạm da có thể gặp thường do tăng tiết kích hắc tố (cường tiết MSH) hoặc do tiết ACTH...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh học nội tiết part 5+ Mụn trứng cá ở mặt và ở toàn thận. Lông nách, lông mu mọc nhiều, đôi khi nữ giớicó nhiều ria mép giống đàn ông. Nguyên nhân do tăng tiết nhiều andogen.+ Da khô thành từng mảng, dễ xuất huyết khi va chạm, vết rạn da màu tím hồng (stria)nằm sâu dưới da, thường xuất hiện ở bụng, dưới vú, mặt trong đùi, ít gặp hơn ở nách và chitrên,mỗi vết rạn 2-3cm, có thể 5-10cm.Xạm da có thể gặp thường do tăng tiết kích hắc tố (cường tiết MSH) hoặc do tiết ACTH nhưtrong các bệnh lý ung thư.+ Tăng huyết áp gặp hầu hết ở bệnh nhân có hội chứng Cushing, 70- 80% tăng huyếtáp thường xuyên liên tục, cả huyết áp tâm thu và tâm trương, huyết áp cao lâu ngày có thểđưa đến các biến chứng: mắt, thận, não, tim... Gây tàn phế và tử vong.+ Teo cơ hoặc yếu cơ gốc chi: teo cơ nguyên nhân là do giảm tổng hợp hoặc tăng dịhoá protít, còn nguyên nhân dẫn đến yếu cơ gốc chi là do hạ K+ máu.+ Đau xương do thưa xương: thường thấy ở cột sống, xương sườn, các xương dài, cókhi gãy xương hoặc xẹp đốt sống.+ Tiêu hoá: tăng tiết axit clohydric và pepsin của dạ dày nên thường hay bị loét dạ dày,hành tá tràng (đa toan, đa tiết).+ Hô hấp: do cortisol làm giảm sức đề kháng của cơ thể nên bệnh nhân dễ bị lao phổi,viêm phổi, nhiễm trùng khó liền, dễ bị nhiễm khuẩn huyết.+ Thận: dễ bị sỏi thận do tăng đào thải ion Ca++ qua đường niệu nên dễ gây lắng đọng ở đườngtiết niệu dẫn đến sỏi.+ Rối loạn sinh dục: liệt dương, hoặc thiểu năng sinh dục ở nam giới, ở nữ có thể rốiloạn kinh nguyệt hoặc mất kinh.+ Có thể có ăn nhiều, khát và uống nhiều, có biểu hiện của đái tháo đường, đường máu tăng.+ Tâm thần kinh: lo âu, trầm cảm, rất sợ bệnh, giảm trí nhớ, dễ cáu gắt, hưng phấn, loạn thần...2.2. Cận lâm sàng:+ Tăng đường huyết lúc đói gặp ở 10- 20% trường hợp, đường niệu (+).+ Một số ít trường hợp có thể thấy hồng cầu tăng, huyết sắc tố tăng, dung tích hồng cầutăng, canxi máu bình thường, canxi niệu tăng.+ Ion K+ và Cl- giảm.+ Các xét nghiệm hormon:- Cortico-steroid máu tăng.- 17-hydroxycortico-steroid nước tiểu 24 giờ: tăng.- 17-cetosteroid nước tiểu 24 giờ: tăng rất cao khi có khối u ác tính (carcinoma) vỏ thượng thận, có thể giảm hoặc bình thường khi có u lành (adenoma), trong cường sản vỏ thượngthận có thể bình thường hoặc hơi tăng.+ X quang thượng thận:- Chụp bơm hơi sau phúc mạc hoặc chụp thận có bơm thuốc cản quang có thể pháthiện thấy khối u thượng thận.- Chụp CT-Scanner (cắt lớp vi tính) có thể phát hiện thấy u tuyến thượng thận.+ Chụp cộng hưởng từ (MRI): khi khối u nhỏ, có thể đo được kích thước và vị trí của khối u.+ Chụp hố yên: có thể thấy hố yên giãn rộng (bệnh Cushing).+ X quang cột sống và xương chậu: có thể thấy hình ảnh loãng xương, xẹp đốt sống.+ X quang thận thường: có thể thấy hình ảnh sỏi thận-tiết niệu.+ X quang tim-phổi: thất trái giãn (nếu tăng huyết áp lâu ngày), hoặc hình ẳnh củalao, viêm phổi.+ Điện tim: có thể thấy dày thất trái, sóng T thấp, dẹt, có thể thấy xuất hiện sóng Udo hạ kali máu.+ Siêu âm thượng thận có thể phát hiện khối u một hoặc cả hai bên.+ Các xét nghiệm để chẩn đoán phân biệt giữa hội chứng Cushing và bệnh Cushing:- Đo ACTH bằng miễn dịch phóng xạ:. Định lượng ACTH: nếu dưới 5pg/ml có thể chẩn đoán u tuyến thượng thận, hộichứng Cushing do thuốc hoặc cường sản vỏ thượng thận.Nếu ACTH tăng > 10pg/nml có thể nghĩ tới u tuyến yên hay khối u ở nơi khác làmtăng tiết ACTH.. Nghiệm pháp ức chế bằng dexamethason liều cao: ngày đầu tiên lấy nước tiểu 24giờ, xét nghiệm cortisol tự do, 17 hydroxycortico-steroid và đo một mẫu cortisol máu lúc 8giờ. Ngàythứ 2 và 3 cho bệnh nhân uống dexamethason 2mg/ 6 giờ; có 2 khả năng sẽ xảy ra:Nếu là bệnh Cushing khi cortisol máu, 17- hydroxycortico-steroid nước tiểu/24giờ giảm từ 50% trở lên.Nếu là hội chứng Cushing khi các xét nghiệm trên không giảm.Cần chụp cắt lớp điện toán hoặc cộng hưởng từ (MRI) thượng thận hoặc tuyến yên đểchẩn đoán xác định một cách chắc chắn nếu có khối u.2.3. Chẩn đoán:Dựa vào các triệu chứng sau:+ Béo không đều: béo từ mông trở lên, lớp mỡ dưới da bụng dày.+ Mặt tròn đỏ như mặt trăng, bờm mỡ sau gáy (giống lưng con lạc đà).+ Chân tay nhỏ, khẳng khiu.+ Vết rạn ngoài da ở bụng, ngực, mặt trong đùi.+ Tăng huyết áp.+ Đường máu tăng.+ K+, Cl- huyết tương giảm.+ 17- hydroxycortico-steroid nước tiểu/24 h tăng.+ Siêu âm thượng thận: có thể phát hiện được khối u (hội chứng Cushing).+ X quang: hố yên rộng (bệnh Cushing).+ CT-Scanner, MRI tuyến yên và thượng thận sẽ cho chẩn đoán chắc chắn nếu có khối u.2.4. Điều trị:+ Nếu có khối u thượng thận hoặc tuyến yên thì phẫu thuật cắt bỏ khối u là tốt nhất.Nếu là khối u lành tính (adenoma) thì sau phẫu thuật các triệu chứng hết dần và khỏi hoàntoàn,nếu là khối u ác tính (carcinoma) chưa di căn nên phẫu thuật sớm thường có tiên lượngtốt hơn.+ Điều trị triệu chứng: nếu có đái tháo đường cho các thuốc hạ đường huyết nhưinsulin, diamicron; có tăng ...