Bệnh học thủy sản tập 3 - Bệnh ký sinh trùng part 5

Tham khảo tài liệu bệnh học thủy sản tập 3 - bệnh ký sinh trùng part 5, nông - lâm - ngư, ngư nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh học thủy sản tập 3 - Bệnh ký sinh trùng part 5 Bïi Quang TÒ296 C D B A F G EH×nh 278: A- Epistylis sp ký sinh ë c¸; B- Apiosoma pisicolum vµ Epistylis sp ký sinh ë c¸;C,D,G- Apiosoma minutum; E,F- Apiosoma piscicolum10.11. BÖnh trïng èng hót.10.11.1. T¸c nh©n g©y bÖnh.Líp Suctoria Claparede et Lachmann,1858 Bé Exogennida Bé Acinetida Raabe,1964 Hä Podophyridae Hä Acinetidae Gièng Podophyria Gièng Acineta Bé Trichophryida Jankowski,1979 Hä Dendrosomatidae Hä Trichophryidae Biitschli,1889 Gièng Tokophrya Gièng Capriniana Mazzarelli,1906Trïng èng hót ký sinh ë ®éng vËt thuû s¶n ViÖt Nam th−êng gÆp 4 gièng: Acineta,Tokophrya, Podophyria, Capriniana. Trïng èng hót cã ®Æc ®iÓm chung: C¬ thÓ kh«ng cãl«ng mao, phÝa tr−íc c¬ thÓ th−êng cã èng hót. XÕp theo h×nh phãng x¹ èng hót cã h×nhd¹ng m¶nh, cã kh¶ n¨ng co rót, phÇn ®Çu èng hót ph×nh to thµnh h×nh cÇu th«ng víi bªnngoµi. Sè l−îng èng hót nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo c¬ thÓ giµ hay non. èng hót dïng b¾t gi÷måi, thøc ¨n. Khi con måi hoÆc thøc ¨n ch¹m ph¶i ®Çu èng hót nã ®−îc gi÷ chÆt l¹i. C¸cchÊt bªn trong con måi theo èng hót dÇn dÇn ch¶y vµo c¬ thÓ trïng. PhÝa sau c¬ thÓ Ýt nhiÒu®Òu cã c¬ quan b¸m vµo bÊt kú mét gi¸ thÓ nµo.- Gièng Acineta (h×nh 279B,C) c¬ thÓ h×nh nãn lËt ng−îc. C¸c èng hót ®−îc xÕp tõng cômphÝa tr−íc c¬ thÓ. C¬ thÓ th−êng cã mét líp vá gi¸p bao quanh, phÝa sau cã cuèng ng¾n vµ®Üa b¸m trªn gi¸ thÓ. Nh©n lín h×nh trøng.- Gièng Tokophrya (H×nh 279D,E,I) c¬ thÓ h×nh nãn, h×nh phÔu. C¸c èng hót ®−îc xÕpthµnh 4 côm phÝa tr−íc c¬ thÓ. Nh©n lín h×nh d¶i. PhÝa sau c¬ thÓ cã cuèng ng¾n vµ ®Üab¸m. BÖnh häc thñy s¶n- phÇn 3 297- Gièng Podophyria (h×nh 279F,G,H) c¬ thÓ h×nh cÇu, c¸c èng hót xÕp theo h×nh phãng x¹xung quanh c¬ thÓ. Trong c¬ thÓ cã nhiÒu kh«ng bµo co rót. Nh©n tÕ bµo h×nh trøng, cãcuèng b¸m dµi m¶nh.- Gièng Capriniana (h×nh 279A) ký sinh trªn c¸ n−íc ngät ViÖt Nam th−êng gÆp loµicapriniana piscium (Biitschli, 1889) Jankowski, 1973 (Syn. Trichophrya piscium Biitschli,1889; T.sinensis Chen, 1955...) C¬ thÓ th−êng xuyªn thay ®æi h×nh d¹ng (h×nh 279A) cã lóch×nh trøng, h×nh bÇu dôc. KÝch th−íc c¬ thÓ 30-90 x 13-48 μm. PhÝa tr−íc c¬ thÓ cã 8-12èng hót xÕp theo h×nh phãng x¹. C¬ thÓ kh«ng cã c¬ quan b¸m râ rµng. Nh©n lín h×nh gËyh×nh l¹p x−ëng, nh©n nhá h×nh cÇu. Trong tÕ bµo chÊt cã nhiÒu h¹t dinh d−ìng vµ cã 3-5kh«ng bµo. Thêi kú Êu trïng nh©n lín h×nh trßn, bÇu dôc cã 2-3 èng hót. A B C E F D H G I279: Trïng èng hót: A- Capriniana piscium; B,C- Acineta ; D,E,I- Tokophrya; F,G,H-Podophyria;10.11.2. Ph−¬ng ph¸p sinh s¶n cña trïng èng hót Capriniana.Capriniana cã 2 h×nh thøc sinh s¶n: Sinh s¶n h÷u tÝnh b»ng tiÕp hîp vµ sinh s¶n v« tÝnh.- Ph−¬ng ph¸p sinh s¶n v« tÝnh: Trïng tr−ëng thµnh khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh sinh s¶n th× tÕ bµochÊt ë phÝa tr−íc c¬ thÓ h×nh thµnh mét khe hë cã h×nh vßng cung, khe hë tiÕp tôc ph¸t triÓnxuèng phÝa d−íi h×nh thµnh ®−êng r·nh vµ dÇn dÇn khÐp kÝn bao lÊy khèi tÕ bµo chÊt bªntrong. Xung quanh khèi tÕ bµo chÊt mäc 2-3 hµng l«ng t¬ ng¾n ng¨n c¸ch phÇn nguyªn sinhchÊt ë trong vµ tÕ bµo chÊt ë ngoµi t¹o thµnh mÇm ph«i cña ký sinh trïng. Bïi Quang TÒ298TiÕp ®ã nh©n nhá ph©n ®«i v« tÝnh thµnh 2 nh©n nhá b»ng nhau, 1 nh©n ë c¬ thÓ mÑ, 1 nh©nchui vµo mÇm ph«i. Cïng víi sù ph©n chia cña nh©n nhá, nh©n lín còng tiÕn hµnh ph©nchia. Mét bªn nh©n lín låi thµnh u chÊt trong nh©n, theo u låi ch¶y vµo mÇm ph«i, nh©n líndÇn dÇn ph©n thµnh 2, mét nh©n ë c¬ thÓ mÑ, 1 nh©n ë mÇm ph«i. C¬ thÓ ký sinh trïng sèngthêi kú nµy cã thÓ nh×n thÊy mÇm ph«i chuyÓn ®éng chËm ch¹p trong c¬ thÓ mÑ, sèng tù do(h×nh 280).Êu trïng lóc nµy cã d¹ng gÇn nöa h×nh cÇu, nh×n chÝnh diÖn cã d¹ng h×nh trßn, h¬i lâmxuèng. Xung quanh c¬ thÓ cã 2-3 hµng l«ng t¬, cã 1 nh©n lín h×nh d¶i hoÆc h×nh trøng, 1nh©n nhá h×nh trßn, 1 kh«ng bµo vµ c¸c h¹t chÊt dinh d−ìng. Êu trïng cã kÝch th−íc 20-30μ. Lóc nµy Êu trïng ch−a cã èng hót, nhê cã l«ng t¬ nª ...