BỆNH LÂM SÀNG THẤP KHỚP CẤP

Thấp khớp cấp là một thể lâm sàng của bệnh tự miễn, xảy ra sau nhiễm liên cầu khuẩn  tan huyết nhóm A( LCK  - A) ở đường hô hấp trên gây tổn thương ở mô liên kết của nhiều cơ quan như khớp, tim, da, tổ chức dưới da và hệ thống thần kinh trung ương. Hình ảnh lâm sàng điển hình nhất là viêm đa khớp, viêm tim, hạt thấp dưới da, múa giật Sydenham và ban đỏ có bờ. Bệnh được mô tả đầu tiên vào năm 1924 bởi một bác sĩ người Pháp Bouillaud,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH LÂM SÀNG THẤP KHỚP CẤP TRƯỜNG …………………. KHOA………………………. ----- ----- GIẢI PHẨU BỆNHTHẤP KHỚP CẤP THẤP KHỚP CẤPI. ĐẠI CƯƠNG1. Định nghĩa Thấp khớp cấp là một thể lâm sàng của bệnh tự miễn, xảy ra sau nhiễm liêncầu khuẩn  tan huyết nhóm A( LCK  - A) ở đường hô hấp trên gây tổn thương ởmô liên kết của nhiều cơ quan như khớp, tim, da, tổ chức dưới da và hệ thốngthần kinh trung ương. Hình ảnh lâm sàng điển hình nhất là viêm đa khớp, viêmtim, hạt thấp dưới da, múa giật Sydenham và ban đỏ có bờ. Bệnh được mô tả đầu tiên vào năm 1924 bởi một bác sĩ người PhápBouillaud, được gọi với nhiều tên khác nhau Rheumatic fever (sốt do thấp),Rheumatizm (thấp tim) Sokolski-bouillaud. Năm 1965, Hội Tim Hoa kỳ đưa ratiêu chuẩn chẩn đoán của Jones có sửa đổi, ngày nay tiêu chuẩn này được hầu hếtcác nước sử dụng để chẩn đoán bệnh thấp khớp cấp.2. Dịch tễ học  Bệnh thường gặp ở lứa tuổi 5 - 20 tuổi, hiếm gặp ở trẻ dưới 3 tuổi và người trên 30 tuổi  Giới và chủng tộc: bệnh gặp ở mọi chủng người, nam - nữ gần ngang nhau về tỷ lệ mắc bệnh. Các quan sát lâm sàng cho thấy múa giật thường gặp ở trẻ gái. Bệnh van 2 lá do thấp gặp ở nữ nhiều hơn nam. Ngược lại hở van động mạch chủ lại gặp ở nam nhiều hơn nữ.  Điều kiện sinh sống và khí hậu có ảnh hưởng đến sự phát sinh của bệnh. Bệnh dễ phát vào mùa đông xuân. Thời tiết lạnh, ẩm, điều kiện sống thiếu vệ sinh, dinh dưỡng kém, ở chật... là các yếu tố làm cho bệnh thấp ở các nước đang phát triển có tỉ lệ cao hơn. Sự có mặt của penicillin cùng với sự phát triển chung của điều kiện bảo vệ chăm sóc sức khoẻ, nâng cao điều kiện sống và điều trị triệt để viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn đã làm giảm tỷ lệ bệnh thấp khớp cấp cũng như tỷ lệ tử vong của bệnh trên toàn cầu, bệnh đã gần như biến mất ở các nước phát triển.3. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh a) Nguyên nhân: Vai trò gây bệnh của LCK - A đã được khẳng định rõ ràng cả về lâm sàngvà dịch tế học:  50 - 70% bệnh nhân thấp khớp cấp có tiền sử viêm họng do liên cầu khuẩn.  Có thể nhiễm khuẩn họng không có biểu hiện trên lâm sàng nhưng trong các đợt viêm khớp sự có mặt của liên cầu khuẩn có thể được chứng minh bằng nuôi cấy nhầy họng hoặc có các tỷ giá kháng thể kháng liên cầu khuẩn tăng trong huyết thanh bệnh nhân tới 95%.  Việc điều trị dự phòng đầy đủ bằng penicillin đã ngăn ngừa hoàn toàn được bệnh cũng như tái phát của bệnh thấp khớp cấp.  Điều lưu ý là chỉ có loại LCK - A mới gây bệnh thấp khớp cấp, nhiễm khuẩn da và những nhiễm khuẩn khác của liên cầu khuẩn không gây bệnh thấp khớp cấpb ) Cơ chế bệnh sinh Hiện nay bệnh thấp khớp cấp được coi là một thể của bệnh tự miễn  Các tổn thương ở tim, khớp hoặc các cơ quan khác chỉ xuất hiện sau viêm họng từ 10 - 1 5 ngày. Không bao giờ tìm thấy liên cầu khuẩn hay độc tố của liên cầu khuẩn ở các tổ chức bị bệnh, không phải do trực tiếp vi khuẩn và độc tố vi khuẩn gây bệnh thấp khớp cấp.  Khi xâm nhập vào họng, LCK - A tiết ra khoảng 20 chất mang tính kháng nguyên đối với cơ thể người, kích thích cơ thể tạo ra kháng thể chống lại liên cầu đồng thời cũng tự chống lại các tế bào của tim, khớp, thận...do có phản ứng chéo giữa các kháng nguyên của liên cầu với các cơ quan đó. Liên cầu khuẩn phát động một qua trình tự miễn dịch trong cơ thể bệnh nhân. Các protein trong chất tiết của liên cầu khuẩn đóng vai trò như một kháng thể hoàn hảo kích thích các tế bào lympho T với tính đặc trưng của các tự kháng thể. Người ta thấy tế bào CD4 chiếm ưu thế trong các xâm nhiễm ở các van tim. Ngoài ra trong giai đoạn cấp tính 90% bệnh nhân có tổ hợp miễn dịch l ưu hành và nồng độ của chúng giảm đi liên quan với sự ổn định của bệnh. Kháng thể anticardiolipin cũng xác định thấy trong vòng tuần hoàn ở bệnh nhân thấp khớp cấp. Vai trò của chúng còn chưa được rõ.  Yếu tố di truyền cũng được chấp nhận dựa trên việc quan sát thấy tăng tỷ lệ mắc bệnh trong gia đình các bệnh nhân thấp khớp cấp và những người đã bị thấp khớp cấp thường có một tỷ lệ tái phát rất cao nếu bị viêm họng do liên cầu khuẩn. Đã xác định thấy có tăng kháng nguyên HLA týp II DR2 và DR4 ở các bệnh nhân thấp khớp cấp người da đen và người Capcase. Kháng thể đơn giá D8/ 7 của hệ thống HLA kháng trực tiếp alloantigen của tế bào B được nhận dạng ở 90% bệnh nhân thấp khớp cấp (trong đó tỉ lệ này ở nhóm chứng khoẻ mạnh chỉ có 14%). Các xét nghiệm này có thể giúp cho việc trực tiếp dự phòng nhiễm liên cầu khuẩn ở những ngườ ...