Bệnh loãng xương

Bệnh loãng xương là hiện tượng tăng phần xốp của xương do giảm số lượng tổ chức xương, giảm trọng lượng trong một đơn vị thể tích mà hậu quả là gãy xương một cách tự nhiên hoặc sau một chấn thương rất nhẹ, đặc biệt là sự lún một hay nhiều đốt sống gây biến dạng cột sống.Loãng xương thường tiến triển rất âm thầm. Nó được ví như “một kẻ giết người thầm lặng” vì chỉ khi khối lượng xương giảm đến 30% thì mới có các biểu hiện trên lâm sàng. Có những trường hợp chỉ đến...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh loãng xương Bệnh loãng xươngBệnh loãng xương là hiện tượng tăng phần xốp của xương do giảm số lượng tổchức xương, giảm trọng lượng trong một đơn vị thể tích mà hậu quả là gãyxương một cách tự nhiên hoặc sau một chấn thương rất nhẹ, đặc biệt là sự lúnmột hay nhiều đốt sống gây biến dạng cột sống.Loãng xương thường tiến triển rất âm thầm. Nó được ví như “một kẻ giết ngườithầm lặng” vì chỉ khi khối lượng xương giảm đến 30% thì mới có các biểu hiệntrên lâm sàng. Có những trường hợp chỉ đến khi gãy xương mới được phát hiệncó loãng xương. Rất đáng tiếc khi đã có gãy xương thì tình trạng loãng xươngđã rất nặng.Vì sao bị loãng xương?Ở những nước đang phát triển, chế độ ăn quá giàu chất đạm không tương xứngvới lượng canxi được đưa vào cơ thể là một trong những nguyên nhân làm giảmkhối lượng xương. Thói quen uống rượu, hút thuốc lá cũng là một trong nhữngyếu tố ảnh hưởng tới khối lượng xương.Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh loãng xương. Tuy nhiên có thể tới một sốnguyên nhân chủ yếu sau:Tuổi: Tuổi càng cao mật độ xương càng giảm. Ở người già có sự mất cân bằnggiữa sự tạo xương và huỷ xương, chức năng của các tế bào tạo xương bị suygiảm là một nguyên nhân dẫn tới tình trạng mất xương ở người già. Một nguyênnhân thứ hai dẫn tới sự mất xương ở người già là sự suy giảm hấp thu canxi ởruột và sự giảm tái hấp thu canxi ở ống thận. Tham gia vào hấp thu canxi ở ruộtcó vai trò của tiền vitamin D, là một chất được tổng hợp từ ánh sáng mặt trời màở người già thời gian tiếp xúc với ánh sáng mặt trời thường giảm.Khối lượng xương đỉnh: là khối lượng của mô xương lúc kết thúc giai đoạntrưởng thành. Trong quá trình phát triển, sự tạo xương lớn hơn sự mất xương,khối lượng xương tăng dần để đạt tới giá trị tối đa được gọi là khối lượng xươngđỉnh. Thường tốc độ hình thành xương cao ở xung quanh tuổi dậy thì, đạt độđỉnh ở tuổi 30. Khối lượng xương đỉnh ở tuổi trưởng thành là một trong nhữngyếu tố quyết định khối lượng xương của cơ thể. Hai yếu tố quan trọng quyếtđịnh sự khác nhau của khối lượng xương đỉnh là yếu tố di truyền và mức canxitrong chế độ ăn.Cân nặng và chiều cao: Ở những người nhẹ cân sự mất xương xảy ra nhanh hơnvà tần suất gãy cổ xương đùi và xẹp đốt sống do loãng xương cao hơn. Ngượclại, cân nặng cao là một yếu tố bảo vệ cơ thể khỏi tình trạng mất xương thôngqua việc tăng tạo xương. Cũng như cân nặng, chiều cao cũng ảnh hưởng đếnmật độ xương. Những người tầm vóc nhỏ có khối xương thấp hơn nên dễ cónguy cơ loãng xương.Yếu tố dinh dưỡng: Dinh dưỡng ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng của bộ xương.Như trên chúng tôi đã trình bày chế độ ăn không đầy đủ canxi sẽ ảnh hưởng đếnsự đạt được đỉnh cao của khối xương và sự mất xương sau này. Có nhiều nghiêncứu đã chứng minh với hai ly sữa giàu canxi mỗi ngày có tốc độ mất xươngchậm hơn rõ rệt so với không uống sữa. Ở những nước đang phát triển, chế độăn quá giàu chất đạm không tương xứng với lượng canxi được đưa vào cơ thể làmột trong những nguyên nhân làm giảm khối lượng xương. Thói quen uốngrượu, hút thuốc lá cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới khối lượngxương.Yếu tố vận động: Sự giảm vận động ở những nguời lớn tuổi là một yếu tố nguycơ dẫn đến sự mất xương. Sự vận động của các cơ kích thích sự tạo xương vàtăng khối lượng xương.Tình trạng mãn kinh: Ở phụ nữ sự mất xương xuất hiện sớm hơn từ 15 – 20 nămso với nam giới do hậu quả của sự suy giảm chức năng buồng trứng một cáchnhanh chóng sau mãn kinh. Người ta cũng thấy khối lượng xương thấp và tốcđộ mất xương nhanh ở những phụ nữ bị cắt bỏ buồng trứng (mãn kinh do phẫuthuật).Các bệnh lý gây loãng xương: Các bệnh cường giáp, suy giáp, cường cận giáp,cường tuyến thượng thận, đái tháo đường, cắt dạ dày ruột, rối loạn tiêu hoá kéodài, suy thận, xơ gan, các bệnh khớp mạn tính…Các yếu tố khác: Việc sử dụng một số thuốc như corticoid, thuốc lợi tiểu, thuốcchống đông kéo dài. Người ta cũng đề cập đến yếu tố di truyền, tình trạng sinhnở…Bình thường - Loãng xươngNhững ai có nguy cơ bị loãng xương?Qua những nguyên nhân đã nêu trên những đối tượng sau sẽ có nguy cơ loãngxương cao:Những người có thể trạng bé nhỏ, cân nặng thấp thì nguy cơ loãng xương caohơn so với những người to béo.Những phụ nữ sau mãn kinh 6 đến 8 năm hoặc mãn kinh sớm trước 45 tuổi hoặcbị phẫu thuật cắt bỏ tử cung buồng trứng nên đi kiểm tra đo mật độ xương vìkhả năng loãng xương lúc này rất cao.Những người có chế độ dinh dưỡng không đầy đủ canxi, vitamin D hoặc chế độdinh dưỡng quá nhiều protein, những người uống rượu, hút thuốc nhiều đều cónguy cơ loãng xương cao.Nếu trong gia đình có bố hoặc mẹ bị loãng xương các con sẽ có nguy cơ bịloãng xương do yếu tố di truyền.Những người mắc các bệnh gây loãng xương như đã nêu ở phần 2, những ngườiphải nằm bất động lâu ngày cũng có nguy cơ bị loãng xương.Những người phải sử dụng thuốc corticoid, thuốc chống đông, lợi tiểu kéo dàicũng cần phải được điều trị dự phòng loãng xương từ sớm.Biểu hiện và hậu quả của loãng xương là gì?Loãng xương thường tiến triển trong thời gian dài mà không có triệu chứng gìbiểu hiện ra bên ngoài. Các triệu chứng chỉ xuất hiện khi tình trạng loãng xươngđã nặng, chúng thường xuất hiện đột ngột sau sang chấn nhẹ hoặc có thể xuấthiện từ từ tăng dần. Sau đây là các triệu chứng thường gặp:Đau: Thông thường loãng xương gây đau xương và đó là triệu chứng chính.Thường đau ở các vùng xương chịu tải của cơ thể (cột sống thắt lưng, chậuhông), đau nhiều sau chấn thương, thường đau âm ỉ nếu là tự phát. Đau tăng khivận động, đi lại, đứng ngồi lâu, giảm khi nghỉ ngơi. Trong bệnh loãng xươngkhông có biểu hiện đau các khớp, bởi vậy khi có các biểu hiện đau khớp thì cầnnghĩ tới bệnh khác đặc biệt là bệnh thoái hoá khớp là bệnh cũng rất hay gặp ởngười già.Có thể có các dấu hiệu chèn ép rễ thần kinh như đau dọc theo các xương sườn,đau dọc mặt trong đùi, đau dọc mặt ngoài chân… nhưng hiếm khi gây liệt.Gi ...