BỆNH LÝ LỆ ĐẠO (Kỳ 2)

Các phương pháp đánh giá tắc lệ đạo. Chảy nước mắt là triệu chứng chủ yếu của tắc lệ đạo nhưng ngoài tắc lệ đạo, chảy nước mắt còn có thể do tuyến lệ tăng tiết hoặc bơm nước mắt bị hỏng. Vì vậy trước một bệnh nhân chảy nước mắt ta thường tiến hành các khám nghiệm sau:2.1. Khám lâm sàng. - Phát hiện chảy nước mắt là do mắt bị kích thích từ kết, giác mạc như: viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, viêm mống mắt, Glôcôm cấp, dị vật kết giác mạc... -...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH LÝ LỆ ĐẠO (Kỳ 2) BỆNH LÝ LỆ ĐẠO (Kỳ 2) 2. Các phương pháp đánh giá tắc lệ đạo. Chảy nước mắt là triệu chứng chủ yếu của tắc lệ đạo nhưng ngoài tắc lệđạo, chảy nước mắt còn có thể do tuyến lệ tăng tiết hoặc bơm nước mắt bị hỏng.Vì vậy trước một bệnh nhân chảy nước mắt ta thường tiến hành các khám nghiệmsau: 2.1. Khám lâm sàng. - Phát hiện chảy nước mắt là do mắt bị kích thích từ kết, giác mạc như:viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, viêm mống mắt, Glôcôm cấp, dị vậtkết giác mạc... - Khám mi mắt phát hiện: Hẹp lỗ lệ, không có lỗ lệ, lỗ lệ lạc chỗ. Dấu hiệulộn mi, lộn điểm lệ (Lỗ lệ không tiếp xúc với nhãn cầu). Sờ nắn và ấn vào túi lệ đểkiểm tra túi lệ có sưng nề không? Có mủ trào qua điểm lệ không?... - Quan sát liềm nước mắt: Có trường hợp dấu hiệu chảy nước mắt không rõràng nhưng có liềm nước mắt cao. Khi đó nước mắt đọng ở góc trong mắt vùng hồlệ thành ngấn. Có thể đo độ cao của ngấn nước mắt bằng ánh sáng lọc xanh cobaltcủa máy sinh hoá hiển vi sau khi nhỏ vào túi cùng kết mạc một giọt Eluorescein2%. 2.2. Test sạch thuốc nhuộm. Nhỏ vào hai túi kết mạc mỗi bên một giọt Fluorescein 2%. Sau 5 phút, bìnhthường không có hoặc còn rất ít thuốc nhuộm. Sự ứ đọng thuốc nhuộm chứng tỏtình trạng không thích ứng của quá trình dẫn lưu nước mắt. 2.3. Test trào ngược. Là test đơn giản, dễ làm, có giá trị trong chẩn đoán tắc ống lệ mũi. Kỹ thuật: Nhỏ Fluorescein 2% vào túi cùng kết mạc. Yêu cầu người bệnhchớp mắt 5 lần để kích hoạt bơm nước mắt. Sau đó kiểm tra sự trào ngược củanước mắt đã nhuộm màu Fluorescein qua điểm lệ dưới bằng cách quan sát dướiánh sáng xanh Cobalt của đèn soi đáy mắt khi xoa nắn ngón tay trỏ vào vùng túilệ. Thử nghiệm dương tính khi có nước mắt được nhuộm màu trào qua điểm lệdưới. 2.4. Bơm thăm dò lệ đạo. Đây là một phương pháp khá chính xác để đánh giá tắc lệ đạo. Bơm dungdịch nước muối sinh lý qua một trong hai lệ quản, có thể xảy ra những tình huốngsau: - Khó đưa kim vào, không bơm được nước vào: Tắc lệ quản hoàn toàn. - Khó đưa kim vào, nước trong trào ngược lệ quản đối diện: Tắc lệ quảnchung. - Đưa kim vào dễ, chất nhầy trào ngược lệ quản đối diện: Tắc ống lệ mũikèm túi lệ mãn, hai lệ quản thông. - Đưa kim vào dễ, nước trào lại chỗ kèm mủ nhầy hoặc túi lệ căng phồng:Tắc ống lệ mũi hoàn toàn và tắc lệ quản đối diện. - Đưa kim vào dễ, nước vừa trào ngược vừa xuống mũi: Hẹp một phần ốnglệ mũi, có thể tắc cơ năng trong điều kiện sinh lý. - Kim vào dễ dàng, nước xuống mũi dễ dàng, đường lệ thông: Ống lệ mũithông. 2.5. Bơm khí lệ đạo. Áp dụng để kiểm tra đường lệ cho những trường hợp phải gây mê. Sau khibôi vào lỗ mũi ngoài dung dịch xà phòng đặc biệt, dùng xi lanh bơm vào lệ đạo5ml khí. Trong trường hợp có bọt khí xuất hiện ở lỗ mũi ngoài chứng tỏ không cótắc lệ đạo. 2.6. Các nghiệm pháp Jones. Được Jones mô tả từ năm 1961 Test thuốc nhuộm chỉ được chỉ định khinghi ngờ tắc bán phần hệ thống lệ đạo. Với những bệnh nhân này khi bơm thì lệđạo thông. Test không có giá trị khi tắc lệ đạo hoàn toàn. * Test Jones I: Nhỏ thuốc vào túi kết mac. Sau 5 phút đánh giá xem cóthuốc nhuộm xuống mũi không (Bằng một tăm bông đặt ở lỗ dưới của ống lệ mũi). - Test dương tính: Thuốc nhuộm xuống mũi, chứng tỏ lệ đạo thông.Nguyên nhân chảy nước mắt là do tăng tiết. - Test âm tính: Không có thuốc nhuộm xuống mũi, tắc bán phần hoặc hỏngbơm nước mắt. Khi đó tiến hành Test Jones II. * Test Jones II: Có thể xác định vị trí tắc bán phần. Nhỏ thuốc tê, rửa sạchthuốc nhuộm còn sót lại. Bơm lệ đạo và ghi nhận kết quả. - Test dương tính: Thuốc nhuộm lẫn nước muối xuống mũi, chứng tỏ tắcbán phần ống lệ mũi. - Test âm tính: Không có thuốc nhuộm xuống mũi, chứng tỏ là tắc vị trí caocủa lệ đạo như: Lỗ lệ, lệ quản hoặc bơm nước mắt bị hỏng. 2.7. Chụp đường lệ có thuốc cản quang. Xác định giới hạn giải phẫu túi lệ, ít có tác dụng đánh giá sinh lý sự lưuthông nước mắt. 2.8. Chụp cắt lớp. Thường áp dụng sau chấn thương, dị dạng bẩm sinh, nghi ngờ khối u. 2.9. Chụp nhấp nháy. Bằng đồng vị phóng xạ, phương pháp này rất hữu ích vì có thể đánh giáđược sự dẫn lưu nước mắt trong điều kiện sinh lý. ...