Bệnh lý Loãng xương

Loãng xương (LX) là bệnh lý của toàn hệ thống xương làm suy yếu sức mạnh của toàn khung xương, ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống của số đông người có tuổi, đặc biệt là phụ nữ. Mức độnặng nề của biến chứng gãy xương trong bệnh. LX được xếp tương đương với tay biến mạch vành ( nhồi máu cơ tim ) trong bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ và tai biến mạch máu não ( đột qụy ) trong bệnh cao huyết áp. Hiện nay, LX đang được coi là một "bệnh dịch âm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh lý Loãng xương Loãng xươngTóm tắtLoãng xương (LX) là bệnh lý của toàn hệ thống xương làm suy yếu sức mạnh củatoàn khung xương, ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống của số đông người cótuổi, đặc biệt là phụ nữ. Mức độnặng nề của biến chứng gãy xương trong bệnh. LXđược xếp tương đương với tay biến mạch vành ( nhồi máu cơ tim ) trong bệnhthiếu máu cơ tim cục bộ và tai biến mạch máu não ( đột qụy ) trong bệnh caohuyết áp. Hiện nay, LX đang được coi là một bệnh dịch âm thầm (Osteoporosis:The Silent Epidemic Disease ) lan rộng khắp thế giới, ngày càng có xu hướng giatăng và trở thành gánh nặng cho y tế cộng đồng. Dự báo tới năm 2050, toàn thế giới sẽ có tới 6,3 triệu trường hợp gãy cổ xươngđùi do LX, và 51% số này sẽ ở các nước châu Á nơi mà khẩu phần ăn hàng ngàycòn rất thiếu calci, nơi mà việc chẩn đoán sớm và điều trị tích cực bệnh LX còngặp rất nhiều khó khăn.ĐẠI CƯƠNG1. Định nghĩa:LX là một rối loạn chuyển hóa của bộ xương làm tổn thương sức mạnh của xươngđưa đến tăng nguy cơ gãy xương cho con người. Sức mạnh của xương bao gồm sựtoàn vẹn cả về khối lượng của xương.Khối lượng xương được thể hiện bằng:- Mật độ khoáng chất của xương (Bone Mineral Density –BMD)- Khối lượng xương (Bone Mass Content –BMC)Chất lượng xương phụ thuộc vào:- Thể tích xương- Vi cấu trúc của xươngThành phần chất nền- Thành phần chất khoáng của xương- Chu chuyển xương (Tình hình sửa chửa và tình trạng tổn thương vi cấu trúc củaxương)Cấu trúc xương hình thái:- Vỏ xương (xương cứng) chiếm 80% toàn khung xương.- Bè xương (xương xốp) cấu trúc mạng lưới 3 chiều, giúp xương phát huy chứcnăng cơ học tối đa.Cấu trúc hóa học:- Protein chiếm 1/3, trong đó 90% là các collagen, cấu trúc dạng mạng lưới, bắtchéo giúp xương có sức chịu lực.- Chất khoáng chiếm 2/3, là những tinh thể, cấu trúc dạng đĩagắn vào mạng lướicollagen.Thành phần chính là Calcium, Phsporus,Magnhe…Chu chuyển xương- Quá trình xây dựng (Modeling )· Xảy ra ở trẻ em· Tạo xương >> Hủy xương· Ở vị trí gần đầu xương· Làm xương thay đổi kích thước và tăng trưởng- Quá trình tái tạo ( Remodeling), tốc độ 2- 10% xương hàng năm· Xảy ra ở người lớn· Tạo xương = Hủy xương, tạoxương · Ở vị trí xương bị hủy để lấp đầy các hốc xương bị hủy· Xương được sửa chữa nhưng không thay đổi kích thước và không tăng trưởng- Chức năng của xương· Chức năng giá đỡ của cơ thể· Chức năng bảo vệ các cơ quan nội tạng của cơ thể: Bộ não, Tim, Phổi, Tủy sống ,Ngũ quan, các cơ quan trong ổ bụng…· Chức năng vận động· Chức năng dự trữ Calcium (ngân hàng)· Chức năng điều hòa Ca +máuTÌNH HÌNH LX HIỆN NAY1. Trên toàn Thế giới (Theo nhận định chung của IOF)- Trên LX là vấn đề y tế rất thường gặp:· Ảnh hưởng đến 1/3 phụ nữ và 1/8 đàn ông trên 50.· Ở phụ nữ: nguy cơ bị gãy xương do LX > nguy cơ bị ung thư vú + ung thư buồngtrứng.· Với tuổi thọ ngày càng tăng hiện nay, ngày càng nhiều người bị bệnh, đặc biệt làphụ nữ.- Bệnh LX diễn biến từ từ và thầm lặng. Người bị LX thường không biết mình bịbệnh, cho đến khi bị biến chứng gãy xương. Gãy xương do LX thường gặp nhất ởcổ tay, đốt sống và cổ xương đùi. Gãy xương do LX có thể xảy ngay cả trongnhững hoạt động hàng ngày, làm cho người bệnh đau đớn, mất khả năng vận động,mất khả năng sinh hoạt tối thiểu. Đặc biệt ở người lớn tuổi, gãy đốt sống và gãy cổxương đùi không chỉ gây tàn phế mà còn tăng nguy cơ tử vong cho người bệnh- Bệnh LX: dễ chẩn đoán, khi đã bị LX, điều trị có thể làm giảm 50% nguy cơ gãyxương. Nhưng, điều quan trọng là phải chẩn đoán sớm và điều trị sớm để ngănngừakhông cho gãy xương do LX xảy ra.- Điều trị LX rất tốn kém (chi phí trực tiếp cà gián tiếp).- Bệnh LX có thể phòng ngừa.· Khi Khối lượng xương đỉnh (Peak Bone Mass), khối l ượng xương cao nhất lúctrưởng thành tăng 10%, sẽ giảm được 50% nguy cơ gãy xương do LX trong suốtcuộc đòi· Khối lượng xương đỉnh sẽ phụ thuộc vào :1. Yếu tố cá thể: vấn đề di truyền, chuyển hóa, nội tiết của từng ng ười.2. Yếu tố dinh dưỡng: đặc biệt lượng Calcium và Protein trong chế độ ăn hàngngày để cung cấp nguyên vật liệu cho quá trình tạo xương.3 .Yếu tố vận động thể lực để làm tăng quá trình tạo xương.2. Dịch tễ học LX- Năm 1990, toàn thế giới có khoảng 1,7 triệu trường hợp gãy cổ xương đùi doLX, thì 31% số này thuộc các nước châu Á. Với tốc độ lan tràn được ví như dịchhiện nay, dự tính năm 2050, toàn thề giới sẽ có tới 6,3 triệu trường hợp gãy cổxương đùi do LX, và 51% số này thuộc các nước châu Á.- Năm 1999 (tại Mỹ): 25 triệu người bị LX, phần lớn là phụ nữ.1,5 triệu người bị gãy xương : 750.000 gãy lún đốt sống250.000 gãy cổ xương đùi250.000 gãy xương xương cẳng tay250.000 gãy các vị trí khác- Xuất độ LX:Trong lứa tuổi 50-70:19,6% phụ nữ và 3,1% nam giới (nữ =3 lần nam).Trên 70 tuổi: 58,8% phụ nữ và 19,6% na ...