Bệnh Ung thư thanh quản

Ung thư thanh quản là loại ung thư hay gặp ở Việt Nam, nếu trong phạm vivùng Tai Mũi Họng thì ung thư thanh quản đứng vào hàng thứ 4 sau ung thư vòm, ung thư mũi xoang và ung thư hạ họng. Căn cứ thống kê của nhiều nước trên thế giới thì ung thư thanh quản chiếm
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bệnh Ung thư thanh quản Ung thư thanh quản1. Đại cương: Ung thư thanh quản là loại ung thư hay gặp ở Việt Nam, nếu trong phạm vi-vùng Tai Mũi Họng thì ung thư thanh quản đứng vào hàng thứ 4 sau ung thư vòm,ung thư mũi xoang và ung thư hạ họng. Căn cứ thống kê của nhiều nước trên thế giới thì ung thư thanh quản chiếm-khoảng 2% tổng số các loại ung thư thường gặp. Nói đến ung thư thanh quản là chỉ khối u nằm trong lòng thanh quản bao-gồm mặt dưới thanh nhiệt, bằng thanh thất, thanh thất Morgagn i, dây thanh và hạthanh môn, còn các khối u khác vượt ngoài phạm vi các vị trí trên thuộc loại ungthư hạ họng. Tuyệt đại đa số ung th ư thanh quản là ung thư biểu mô, còn ung thư liên-kết (sacôm) rất hiếm gặp chỉ chiếm khoảng 0,5% (Leroux Robert và Petit), vì vậynội dung phần này chủ yếu đề cập đến ung thư biểu mô thanh quản.2. Những yếu tố liên quan đến bệnh sinh: Cho đến nay vẫn ch ưa tìm ra đượcnguyên nhân chính gây bệnh, nhưng người ta đề cập tới các yếu tố có liên quan tớibệnh sinh: Thuốc lá: Nhiều người cho đó là một yếu tố quan trọng góp phần phát sinh-ung thư thanh quản cũng như ung thư phổi. Các yếu tố kích thích: của vi khí hậu, ảnh h ưởng của nghề nghiệp (phải tiếp-xúc với các chất khí, bụi bẩn, hoá chất...) ho ặc viêm thanh quản mạn tính (tiền đềcủa một ung thư hoá). Về giới tính: Chủ yếu hay gặp ở nam giới, chiếm trên 90%, nhiều tác giả-cho rằng phụ nữ ít bị bệnh này là do ít tiếp xúc với các yếu tố có liên quan đến gâybệnh so với nam giới. Về tuổi: Hay gặp ở độ tuổi từ: 50 -70 (72%), từ 40-50 tuổi ít hơn (12%).-Riêng với phụ nữ nếu bị bệnh này thì ở độ tuổi sớm hơn. Với các thể viêm thanh quản mạn tính như tăng sản (hyperplasie) tăng sừng-hoá, bạch sản là thể dễ bị ung thư hoá, vì vậy các thể này còn được gọi là trạngthái tiền ung thư. Các u lành tính của thanh quản cũng dễ ung th ư hoá nhất là loại u nhú-thanh quản ở người lớn chiếm một tỉ lể khá cao.3. Giải phẫu bệnh lý:3.1. Đại thể: Thường hay gặp 3 hình thái sau: Hình thái tăng sinh: Bề ngoài giống như u nhú, một số trường hợp giống-như một polip có cuống. Hình thái thâm nhiễm xuống phía sâu: Bề ngo ài niêm mạc có vẻ nguyên-vẹn, đôi khi có hình như núm vú, niêm mạc vùng này bị đẩy phồng lên và di độngbị hạn chế. Hình thái loét thường bờ không đều, chạm vào dễ chảy máu. Nhưng hay-gặp là thể hỗn hợp vừa tăng sinh vừa loét, hay vừa loét vừa thâm nhiễm.3.2. Vi thể: Phần lớn ung thư thanh quản thuộc loại ung thư biểu mô lát, gai có cầu-sừng chiếm 93% hoặc á sừng, sau đó là loại biểu mô tế bào đáy, loại trung gian vàbiểu mô tuyến. Loại u biệt hoá thì hiếm gặp ở ung thư thanh quản. Về lâm sàng, loại này-tiến triển nhanh nhưng lại nhạy cảm với tia phóng xạ.4. Lâm sàng:4.1. Vị trí và độ lan rộng của khối u.Ung thư thượng thanh môn (tầng trên) hay tiền đình thanh quản. Thường phát sinh cùng một lúc ở cả băng thanh thất và mặt dưới của thanh-thiệt. Nó sẽ lan nhanh ra phía đối diện, nẹp phễu thanh thiệt và vùng sụn phễu bênbệnh thường to phồng lên do bị u thâm nhiễm hoặc do phù nề. Ở giai đoạn đầu,đáy băng thanh thất và dây thanh còn bình thường. Mắt thường rất khó đánh giáchính xác độ thâm nhiễm vào phía sâu, vì vậy cần phải chụp cắt lớp thông th ườnghoặc tốt nhất là chụp C.T.Scan thì mới đánh giá được hố trước thanh thiệt. Ung thư xuất phát từ thanh thất Morgagni thường là thể tăng sinh hay loét-và thường bắt đầu từ phía đáy thanh thất hay thanh thiệt, nhưng nhìn chung thểloét lan rất nhanh vào các vùng lân cận, xuống dưới dây thanh và hạ thanh môn,lên trên băng thanh thất, ra ngoài sụn giáp có khi cả sụn phễu.Ung thư thanh môn (dây thanh) là lo ại hay gặp nhất và thường thương tổn u còngiới hạn ở mặt trên hay bờ tự do dây thanh nếu ta phát hiện sớm. Thường gặp thể tăng sinh, hiếm gặp thể thâm nhiễm hoặc loét.- Do triệu chứng khó phát âm xuất hiện sớm n ên bệnh nhân thường đến-khám sớm hơn các loại ung thư khác. Ung thư dây thanh tiến triển tương đốichậm, thường sau nhiều tháng, có khi một năm, bởi vì mô liên kết dưới niêm mạccủa dây thanh thường dày đặc và màng lưới bạch mạch thì rất thưa thớt. Mô u landần dần từ mặt trên của niêm mạc xuống lớp sâu và sau đó mới bắt đầu phát triểnnhanh xuống vùng hạ thanh môn và lên băng thanh thất. Ung thư biểu mô của dây thanh thường khu trú ở một bên khá lâu rồi mới-lan sang phía dây thanh đối diện.Ung thư hạ thanh môn: Ít gặp hơn so với hai loại trên nhưng khám, phát hiện cũngkhó khăn hơn. Muốn xác định, phải soi thanh quản trực tiếp và chụp cắt lớp. Loại này thường gặp là thể thâm nhiễm và thường ở phía dưới dây thanh, vì-vậy được cánh sụn giáp làm vật chắn, nên u khó lan ra ngoài. U thường bắt đầu từmặt dưới dây thanh và lan rộng xuống phía dưới niêm mạc, thâm nhiễm vào phíasâu, nhưng bờ tự do của dây thanh vẫn b ình thường, vì vậy nếu sinh thiết soi quagián tiếp, ít khi lấy được chính xác thương tổn u mà phải soi thanh quản trực tiếp,thậm chí có khi phải mở sụn giáp (thyrotomie). Ung thư thường phát triển nhanh sang phía đối diện vượt qua mép trước-thanh quản, sau đó lan xuống dưới sụn nhẫn. Có trường hợp u lan xuyên qua mànggiáp nhẫn hoặc thâm nhiễm ra phía mặt sụn nhẫn. Th ường gặp là u lan lên trên vàra sau khớp nhẫn phễu làm cho dây thanh bị cố định4.2. Các triệu chứng lâm sàng của ung thư thanh quản: Tuỳ theo vị trí của ung thưkhác nhau mà các triệu chứng lâm sàng cũng khác nhau, kể cả thời gian xuất hiện.4.2.1. Triệu chứng cơ năng: Khàn tiếng ngày càng tăng và dẫn đến phát âm khó khăn, kh àn đặc, mất-tiếng. Khó thở xuất hiện và tăng dần mặc dù triệu chứng này đã có từ lâu nhưng ở-mức độ nhẹ, bệnh nhân thích ứng đ ược, nhưng sau đó xuất hiện từng cơn khó thở,nguy kị ...