BỆNH XƠ MỠ ĐỘNG MẠCH

Xơ mỡ động mạch (XMĐM) là nguyên nhân dẫn đầu gây tử vong và tàn tật ở các nước phát triển. Mặc dù bệnh khá phổ biến nhưng một vài tính chất cơ bản của bệnh vẫn chưa được hiểu biết đầy đủ.Atherosclerosis, tên gọi của bệnh nói lên tình trạng tích tụ của mỡ làm thành trong mạch máu bị dày lên. Bệnh không xuất hiện trên tất cả các động mạch của cơ thể. Thông thường nó xuất hiện ở động mạch chủ bụng, kế đến là động mạch vành tim, trước khi tấn công đến các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BỆNH XƠ MỠ ĐỘNG MẠCH XƠ MỠ ĐỘNG MẠCHI- ĐẠI CƯƠNG: Xơ mỡ động mạch (XMĐM) là nguyên nhân dẫn đầu gây tử vong và tàn tật ởcác nước phát triển. Mặc dù bệnh khá phổ biến nhưng một vài tính chất cơ bản củabệnh vẫn chưa được hiểu biết đầy đủ. Atherosclerosis, tên gọi của bệnh nói lên tình trạng tích tụ của mỡ làm thànhtrong mạch máu bị dày lên. Bệnh không xuất hiện trên tất cả các động mạch của cơ thể. Thông thường nóxuất hiện ở động mạch chủ bụng, kế đến là động mạch vành tim, trước khi tấncông đến các động mạch chậu và động mạch não. (Các động mạch cảnh ngoài,động mạch vú, động mạch nách không bao giờ thấy XMĐM dù chưa rõ lý do). Chỉ những biến chứng của bệnh mới làm thấy rõ bệnh. Trong một thời gian dài,tiến triển của XMĐM rất yên lặng, không triệu chứng và đơn thuần chỉ là nhữngthay đổi về giải phẫu. Những sang th ương trên dài dần trong lòng động mạch làmdòng máu chạy chậm lại, tạo nên tắc nghẽn mạch, đưa đến những hội chứng thiếumáu cấp và mạn. Những biến chứng của XMĐM gồm:Động mạch Biến chứng- Mạch vành tim - Đau thắt ngực - Nhồi máu cơ tim - Đột tử - Suy tim- Dưới đòn - Cướp máu dưới đòn- Động mạch cảnh - Cơn thiếu máu não thoáng qua- Hệ thống ĐM tủy – thân nền- Động mạch não - Tai biến mạch máu não do thiếu máu nuôi- Động mạch thận - Suy thận - Huyết áp cao - Động mạch mạc treo - Thiếu máu mạc treo - Nhồi máu mạc treo - Động mạch chi dưới - Khập khễnh cách hồi - Thiếu máu nuôi cấp tính(Những biến chứng của xơ mỡ động mạch)II- NGUYÊN NHÂN VÀ DỊCH TỄ HỌC:A- Theo YHHĐ: Cho đến nay, bệnh XMĐM vẫn chưa được rõ nguyên nhân. Người ta nhận thấyđã có nhiều yếu tố tham gia vào sự hình thành bệnh lý này. Những nghiên cứudịch tễ học tiến hành trong vòng 35 năm gần đây đã xác định được những yếu tốthúc đẩy quá trình phát triển bệnh. Chúng được gọi dưới tên là “những yếu tố nguycơ”. Tuy nhiên, để giúp định hướng xử trí, cần chú ý đâu là yếu tố nguy cơ củaXMĐM giải phẫu và đâu là yếu tố nguy cơ của những biến chứng của XMĐM.- Yếu tố nguy cơ của những biến chứng của XMĐM: thể hiện mối liên quan giữayếu tố phơi nhiễm và biến chứng  ta có thể dự kiến rằng nếu tác động trên yếu tốnày sẽ làm giảm nhanh tần số xuất hiện biến chứng ấy. Ví dụ: hút thuốc và biếnchứng mạch vành.- Yếu tố nguy cơ của của XMĐM giải phẫu: thể hiện mối liên hệ nhân quả giữayếu tố phơi nhiễm và sự phát triển về mặt giải phẫu của mảng xơ vữa  ta có thểdự kiến rằng nếu tác động trên yếu tố này sẽ làm giảm từ từ tần số xuất hiện biếnchứng ấy. Ví dụ tình trạng tăng cholesterol máu và tăng athérome  biến chứngmạch vành. Do đó, dù nguyên nhân của bệnh XMĐM chưa rõ nhưng với định nghĩa tạmthời về nguyên nhân (yếu tố mà khi giảm sẽ dẫn đến sự giảm bớt tổn thương giảiphẫu XMĐM hoặc tần suất bệnh) và yếu tố nguy cơ (yếu tố mà sự hiện diện giatăng sẽ dẫn đến sự gia tăng tổn thương giải phẫu hoặc tần suất bệnh)1/ Tăng Cholesterol máu được xếp vào những nguyên nhân của XMĐM: Có một mối liên quan trên khắp thế giới giữa con số trung bình Cholesterol máutrong một quốc gia, sự phát triển về mặt giải phẫu của XMĐM và tần suất cácbệnh tim thiếu máu trong các quốc gia ấy. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy việc làmgiảm Cholesterol máu, dù với phương tiện nào cũng làm chậm sự phát triểnXMĐM và cuối cùng là giảm tỷ lệ tư vong các bệnh mạch vành.Giá trị Cholesterol đòi hỏi một sự trị liệu Tuổi Cholesterol toàn phần 20 – 29 2 g/l = 5,16 mmol/l 30 – 39 2,2 g/l = 5,68 mmol/l > 40 2,4 g/l = 6,19 mmol/l Cholesterol di chuyển trong máu bằng cách gắn vào các Proteines tạo thành cácLipoproteines. Có 2 nhóm Lipoproteines chính:- Nhóm tỷ trọng thấp LDL (Low density Lipoprotein): trong nhóm này chuyênchở chủ yếu là approteines B. Đây là dạng mà Cholesterol được mang đến các tếbào  Nếu LDL hay approteines B càng cao, nguy cơ XMĐM càng lớn.- Nhóm tỷ trọng cao HDL (High density Lipoprotein): nhóm proteines chuy ênchở chủ yếu là approteines A1 càng cao, nguy cơ XMĐM càng thấp.2/ Tăng huyết áp được xếp vào những nguyên nhân của XMĐM:- XMĐM chỉ thấy xuất hiện trong những vùng chịu ảnh hưởng của áp lực độngmạch cao. Người ta không thấy XMĐM trong các tĩnh mạch saphene hoặc cởđộng mạch phổi (trừ phi tĩnh mạch saphene ở trong tình trạng động mạch hóa hoặccó tình trạng tăng áp động mạch phổi).- Tình trạng huyết áp càng tăng, tình trạng phát tri ...