Biến chứng của bóc tách động mạch chủ Kỳ III

Biến chứng của bóc tách động mạch chủ Kỳ IIINguy cơ nhồi máu cơ tim Khoảng 1 - 2% các trường hợp bóc tách ĐMC đoạn gần gây đè ép vào lỗ ĐMV và gây nhồi máu cơ tim cấp. Điều đáng lo ngại nhất là khi làm điện tâm đồ thấy hình ảnh nhồi máu cơ tim thì bệnh bóc tách ĐMC có thể bị bỏ qua. Khi đánh giá các bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp tính, đặc biệt là nhồi máu cơ tim thành dưới, cần phải xem xét thận trọng để loại trừ bóc tách...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến chứng của bóc tách động mạch chủ Kỳ III Biến chứng của bóc tách động mạch chủ - Kỳ IIINguy cơ nhồi máu cơ timKhoảng 1 - 2% các trường hợp bóc tách ĐMC đoạn gần gây đè ép vào lỗ ĐMV và gâynhồi máu cơ tim cấp. Điều đáng lo ngại nhất là khi làm điện tâm đồ thấy hình ảnh nhồimáu cơ tim thì bệnh bóc tách ĐMC có thể bị bỏ qua. Khi đánh giá các bệnh nhân nhồimáu cơ tim cấp tính, đặc biệt là nhồi máu cơ tim thành dưới, cần phải xem xét thận trọngđể loại trừ bóc tách ĐMC trước khi sử dụng thuốc tiêu sợi huyết hay thuốc chống đông.Các biến chứng khác:Đó là thiếu máu thận hay nhồi máu thận thực sự và thường gây tăng huyết áp trầm trọng,suy thận cấp; Thiếu máu và nhồi máu mạc treo ruột gặp 3 - 5% các trường hợp bóc táchĐMC bụng đe dọa đến tính mạng người bệnh. Thêm vào đó, khoảng 12% bóc tách ĐMCcó thể lan đến động mạch chậu và làm mất mạch đùi, thiếu máu chi dưới cấp tính. Thay thế động mạch chủ bị bóc tách bằng đoạn mạch chủ nhân tạo.Các bệnh nhân bóc tách ĐMC thường có tràn dịch màng phổi trái mức độ nhẹ. Dịch cóthể tăng lên thứ phát do phản ứng viêm xung quanh ĐMC bị bóc tách, nhưng trong mộtsố trường hợp bị tràn dịch màng phổi nhiều do tràn máu màng phổi, kết quả của sự nứtvỡ thoáng qua của ĐMC xuống vào khoang màng phổi. Một số triệu chứng ít gặp khác làkhàn giọng, tắc nghẽn đường hô hấp trên, vỡ vào khí phế quản gây ho ra máu, khó nuốt,nôn ra máu do vỡ vào thực quản, hội chứng tĩnh mạch chủ trên, một khối ở cổ đập theonhịp tim, hội chứng Horner và sốt không rõ nguyên nhân. Các triệu chứng hiếm gặp kháclà tiếng thổi liên tục do bóc tách ĐMC vỡ vào nhĩ phải, thất phải hay nhĩ trái gây suy timứ huyết thứ phát.Có nhiều tình trạng bệnh lý tương tự như bóc tách ĐMC bao gồm thiếu máu hay nhồimáu cơ tim, viêm màng ngoài tim, thuyên tắc động mạch phổi, hở van ĐMC cấp tínhkhông do bóc tách ĐMC, phình ĐMC ngực hay bụng không có kèm theo bóc tách hay utrung thất.Xử trí bóc tách ĐMCĐiều trị nội khoa được chỉ định cho các bệnh nhân bị bóc tách ĐMC đoạn xa ổn định,không có các biến chứng cấp tính do bóc tách và tỷ lệ sống còn sau 30 ngày có thể đạt tới92%. Tất cả các bệnh nhân nghi ngờ bị bóc tách ĐMC cấp tính cần được điều trị tại khoađiều trị tim mạch tích cực và cần được theo dõi huyết áp, ổn định tình trạng huyết động,theo dõi nhịp tim và nước tiểu. Nếu bệnh nhân bị tụt huyết áp hoặc có suy tim ứ huyết thìcần theo dõi áp lực tĩnh mạch trung tâm, áp lực mao mạch phổi bít và cung lượng tim.Bệnh nhân nghi ngờ bóc tách ĐMC bị tụt huyết áp, có thể vì mất khối lượng tuần hoàndo tràn máu màng ngoài tim gây ép tim cấp hoặc vỡ ĐMC. Trước khi bắt đầu điều trị tíchcực tụt huyết áp, cần cảnh giác với hiện tượng giả tụt huyết áp do mạch máu của bên tayđo huyết áp bị ảnh hưởng bởi lòng giả của ĐMC bị bóc tách.Điều trị nội khoa ngày nay là liệu pháp đầu tiên cho tất cả các bệnh nhân bị bóc táchĐMC và là liệu pháp điều trị lâu dài cho các bệnh nhân bị bóc tách ĐMC đoạn xa.Phẫu thuật được thực hiện khi nào?Phẫu thuật (hay can thiệp qua da) cần phải được tiến hành cho các bệnh nhân điều trị nộikhoa thất bại như có biểu hiện của dọa vỡ hay vỡ ĐMC, bóc tách tiến triển gây ảnhhưởng đến các cơ quan sống, không kiểm soát được cảm giác đau bằng thuốc, bóc táchĐMC đoạn xa tiến triển bóc tách ngược đến ĐMC lên. Thủ thuật ngoại khoa đầu tiên đểđiều trị bóc tách ĐMC là thủ thuật mở cửa sổ làm thông giữa lòng thật và lòng giả ở phíaxa, do vậy làm giảm áp lực trong lòng giả. Hiện nay kỹ thuật này vẫn còn được sử dụngcho một số bệnh nhân được lựa chọn bị bóc tách ĐMC xuống để làm giảm thiếu máu chi,thận hay mạc treo ruột.Phẫu thụât điều trị triệt để được tiến hành vào đầu những năm 50 của thế kỷ trước. Mụcđích là cắt bỏ lớp nội mạc bị rách, bịt lại lòng giả bằng cách khâu vào bờ ĐMC, khôiphục lại ĐMC trực tiếp hoặc thay đoạn ĐMC bằng mảnh ghép động mạch nhân tạo.Can thiệp mạch máu qua daMột trong những kỹ thuật mới có nhiều triển vọng là can thiệp mạch máu qua da, điều trịcho các bệnh nhân bị bóc tách ĐMC có nguy cơ cao. Thứ nhất là dùng bóng để mở cửasổ ở lớp áo trong phía xa đoạn ĐMC bị bóc tách giúp làm giảm áp lực trong lòng giả vàgiảm kích thước của lòng giả. Kỹ thuật thứ hai là đặt stent vào các nhánh động mạch bịảnh hưởng bởi bóc tách.Đặt mảnh ghép stent ĐMC qua da đang được nghiên cứu và có nhiều triển vọng thay thếphẫu thuật sửa chữa ĐMC. Các nhà khoa học hy vọng rằng kỹ thuật này sẽ làm giảm tỷ lệbiến chứng và tỷ lệ tử vong do bóc tách ĐMC và làm giảm nguy cơ hình thành phìnhĐMC sau bóc tách. PGS.TS. Nguyễn Quang Tuấn ...