Biến chứng muộn sau xạ phẫu gamma knife điều trị dị dạng động tĩnh mạch não

Tác giả tiến hành phân tích biến chứng muộn sau hơn hai năm điều trị dị dạng động tĩnh mạch não bằng xạ phẫu gamma knife. Nghiên cứu được thực hiện từ năm 2006 đến nay có hơn 1037 trường hợp dị dạng động tĩnh mạch não được điều trị bằng xạ phẫu gammaknife. Trong công trình này chúng tôi phân tích 676 trường hợp dị dạng động tĩnh mạch não được theo dõi hơn 2 năm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến chứng muộn sau xạ phẫu gamma knife điều trị dị dạng động tĩnh mạch nãoNghiêncứuYhọcYHọcTP.HồChíMinh*Tập18*PhụbảncủaSố6*2014BIẾNCHỨNGMUỘNSAUXẠPHẪUGAMMAKNIFEĐIỀUTRỊDỊDẠNGĐỘNGTĨNHMẠCHNÃONguyễnThanhBình*,NguyễnPhong*,HuỳnhLêPhương*,Nguyễn Thanh Lịch*, Nguyễn Minh Tú*,Danh Minh Châu*TÓMTẮTMụctiêu.TácgiảphântíchbiếnchứngmuộnsauhơnhainămđiềutrịdịdạngđộngtĩnhmạchnãobằngxạphẫuGammaKnife.Phươngpháp.Từnăm2006đếnnaycóhơn1037trườnghợpdịdạngđộngtĩnhmạchnãođượcđiềutrịbằngxạphẫuGammaKnife.Trongcôngtrìnhnàychúngtôiphântích676trườnghợpdịdạngđộngtĩnhmạchnãođượctheodõihơn2năm.Kếtquả.Tắcnghẽnhoàntoàndịdạngđộngtĩnhmạchnãođạtđượctrong529trườnghợp(78,3%)vàtắcnghẽnkhônghoàntoànđạtđượctrong147trườnghợp(21,7%).Biếnchứnglâudàigặptrong38bệnhnhân(5,6%),cácbiếnchứngnàybaogồmxuấthuyết11trườnghợp(1,6%),hìnhthànhnangmuộn6trườnghợp,giatăngtầnsuấtđộngkinh8trườnghợp,tắcđộngmạchnãogiữavàgiatăngtínhiệutrênT2gặptrong13trườnghợp.Biếnchứngphùnãomuộnliênhệvớithểtíchlớncủabúidịdạngvàthờigiantắcnghẽnkéodài.Xuấthuyếtmuộnliênhệvớitắcnghẽnkhônghoàntoàncủabúidịdạng.Tắcnghẽnmộtphầnkhônglàmgiảmnguycơxuấthuyết,nangmuộnhìnhthànhliênquanđếnliềuđiềutrịcao,thểtíchlớn,tắcnghẽnkhônghoàntoànvàvịtríbáncầucủadịdạngđộngtĩnhmạchnão.Kết luận. Tắcnghẽnkhônghoàntoàncủabúidịdạnglàyếutốquantrọngđếnbiếnchứngxuấthuyếtmuộn.Tắcnghẽnmộtphầnkhônglàmgiảmnguycơxuấthuyếtmuộn,tắcnghẽnhoàntoànliênquanđếnhìnhthànhnangmuộnđặcbiệtlàkhiđiềutrịvớiliềucao.Từkhóa:XạphẫuGammaKnife,dịdạngđộngtĩnhmạchnão,biếnchứng,nang,xuấthuyếtABSTRACTLONG–TERMCOMPLICATIONSAFTERGAMMAKNIFESURGERYFORARTERIOVENOUSMALFORMATIONSNguyenThanhBinh,NguyenPhong,HuỳnhLêPhương,NguyenThanhLich,NguyenMinhTu,DanhMinhChau*YHocTP.HoChiMinh*Vol.18‐SupplementofNo6‐2014:457–465Object. The authors analyzed of the long‐term complications that had occurred in 2 or more years aftergammaknifesurgery(GKS)forintracranialarteriovenousmalformations(AVMs).Methods.From2006tonow,morethan1037patientswithintracranialAVMsweremanagedbyGKSinourGammaKnifecenter.676patientswhowerefollowedupforatleast2yearsaftertheirtreatmentshadbeenselectedtoanalyzeinthisstudy.Results.CompleteAVMobliterationwasattainedin529cases(78.3%),andincompleteobliterationin147cases (21.7%). Long‐term complications were observed in 38 patients (5,6%). These complications includedhemorrhagein11cases(1.6%),delayedcystformationin6cases,anincreaseinseizurefrequencyin8cases,andmiddlecerebralarterystenosisandincreasedwhitemattersignalintensityonT2‐weightedmagneticresonanceimagingin13cases.Thelong‐termbrainswellingcomplicationswereassociatedwiththevolumeofthelargernidusandthelongtimeobliteration.Delayedhemorrhagewasassociatedonlywithincompleteobliterationofthe*BệnhviệnChợRẫyTácgiảliênlạc:ThSBS.NguyễnThanhBình458ĐT:0908129917Email:drbinhgk@yahoo.comChuyênĐềPhẫuThuậtThầnKinhYHọcTP.HồChíMinh*Tập18*PhụbảncủaSố6*2014NghiêncứuYhọcnidus. Partial obliteration conveyed no benefit. Delayed cyst formation was associated with a higher maximalGKSdose,largernidusvolume,completenidusobliteration,andalobarlocationoftheAVM.Conclusion. Incomplete obliteration of the nidus is the most important factor associated with delayedhemorrhagic complications. Partial obliteration does not seem to reduce the risk of hemorrhage. Completeobliterationcanbecomplicatedbydelayedcystformation,especiallyifhighmaximaltreatmentdoseshavebeenadministered.Keywords:Gammaknifesurgery,arteriovenousmalformation,complication,cyst,hemorrhageĐẶTVẤNĐỀPhươngphápnghiêncứuDị dạng động tĩnh mạch não (BrainArteriovenous Malformation) là một biến dạngbẩm sinh của hệ thống mạch máu thần kinhtrungương.Nguycơgâyxuấthuyếthàngnămtừ2đến4%,mỗiđợtxuấthuyếtcó30%nguycơtửvong,và25%tànphếsuốtđời(2).Bêncạnhđó,những triệu chứng khác do bệnh lý này gây ranhư co giật, đau đầu kéo dài... cũng gây ảnhhưởngrấtnhiềutrongcuộcsốnghàngngàycủangười bệnh. Hiện nay, các nhà lâm sàng có thểlựachọnhayphốihợpnhiềuphươngphápđiềutrị khác nhau như phẫu thuật, can thiệp nộimạch,xạ‐phẫuGammaKnife,giúpđiềutrịcóhiệuquảtrongphầnlớncáctrườnghợpdịdạngđộng tĩnh mạch não(3,5). Tại Việt Nam, cho đếnnaycórấtnhiềucôngtrìnhnghiêncứuđiềutrịdịdạngđộngtĩnhmạchnãobằngphẫuthuậtvàxạ phẫu Gamma Knife mà chưa có nghiên cứuvề biến chứng của điều trị bằng xạ ‐ phẫuGammaKnife.ChúngtôithựchiệnđềtàinàyđểđánhgiábiếnchứngđiềutrịdịdạngđộngtĩnhmạchnãobằngxạphẫuGammaKnife(10,11,12).ThiếtkếnghiêncứuĐỐITƯỢNG‐PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨUĐốitượngnghiêncứuTấtcảcácbệnhnhânchẩnđoánxácđịnhlàdịdạngđộngtĩnhmạchnãođượcđiềutrịbằngxạ phẫu Gamma Knife, có sử dụng hình ảnhcộnghưởngtừhoặccắtlớpvitínhvàchụpmạchmáunãoxóanềntronglúclậpkếhoạchđiềutrịbằng máy Leksell Gamma Knife, tại Đơn vịGamma Knife Bệnh viện Chợ Rẫy. Trongkhoảng thời gian từ tháng 12 năm 2006 đếntháng 10 năm 2014 và được theo dõi các biếnchứngtrongsuốtthờigiantheodõi.MạchMáuNãovàXạPhẫuNghiêncứumôtảlâmsàng,hồivàtiếncứu,khôngđốichứng.TiêuchuẩnchọnbệnhBệnhnhânđượcchẩ ...