Biên luận

Nếu ai đó đến Đền Hùng Phú Thọ đều phải qua cổng chính để lên đền. Công đền có bức đại tự "Cao Sơn cảnh hành"
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biên luận36 GIÁ ĐỒNG Ở KINH BẮC1- Đặt Vấn Đề : Nếu ai đã đến Đền Hùng Phú Thọ đều phải qua cổng chính để lênĐền. Cổng đền có bức đại tự Cao sơn cảnh hành (tôi nghe gi ải thíchlà Lên núi cao,nhìn xa rộng). Hai bên cổng có đôi câu đối : Thác thuỷ khai cơ tứ cố sơn hà quy bản tịch Đăng cáo viễn vọng , quần phong la liệt tự nhi tôn Tôi nghe giải thích là : Mở lối đắp nền , bốn mặt non sông quy một mối Lên cao nhìn rộng , nghìn trùng đồi núi tựa đàn con Điều thú vị là Cổng chính Đền Hùng , theo giải thích của S ở VănHoá Thông Tin Thể Thao tỉnh Phú Thọ thì là do Bà Phan Th ị Th ịnh ,hiệu là Đồng Thịnh ở Hà Nội đã Công Đức tiền xây dựng nên. Năm đólà năm 1917. Năm 1917 là năm gì ?. Năm 1917 là một cái mốc quan trọng đ ối v ớinước ta. Giai đoạn 1814-1918 Pháp đã đưa được 92.411 người línhViệt Nam (trong đó 48.922 chiến đấu và 48.981 lính thợ ) sang bênPháp để tham dự chiến tranh thế giới lần thứ Nhất. Quãng th ời giannày Pháp còn phát hành hàng trăm triệu Phơ Răng (Françs) do bán côngtrái . Phiếu quốc phòng Pháp cũng phát hành hàng trăm triệu đồng Ph ơrăng (Françs) . Năm 1916 sau khi phế truất vua Duy Tân và đày sangđảo Réunion, thực dân Pháp đưa Khải định ( con của Đồng Khánh ) lênngôi. Năm 1917 đưa vua Lào sang thăm Khải Định và cũng đã đưa KhảiĐịnh ra thăm miền Bắc. Năm 1917 thay đổi tay sai ở làng xã có bộphận bàn việc làng chánh hương hội , phó hương hội,các tộc biểu ,thư ký , thủ quỹ,... còn bộ phận thừa hành gồm có lý trưởng , phó lý, xã tuần,trương tuần. Thực dân Pháp cho phép cải lương trong lúcma chay , cúng lễ, giỗ chạp, đình đám. Cho sửa sang trưởng h ọc và đọcbáo ở đình làng... Cũng năm 1917 Pháp cho mở trường cho con gái ở Sào Gòn và Hu ế.( thời phong kiến chưa có tiền lệ ). Việc thi theo lối cũ bị bãi bỏ (1915 ở Nam Định,1918 ở Thanh Hoá1919 ở Huế .8-7-1917) Pháp cho thành lập Đại học cục để đào tạotrí thức Việt nam để phục vụ cho chính sách Pháp Việt đề huề. . 30-8-1917 khởi nghĩa Thái Nguyên của Lương Ngọc Quyến vàTrinh Văn Cấn . Tôi cứ bị ám ảnh mãi hàng chục năm nay với sự kiện bà ĐồngThịnh góp công đức xây cổng chánh Đền Hùng. Sao lại có người yêunước uống nước nhớ nguồn như thế ?. Và ngày nay hiện tượng tínngưỡng dân gian gắn với 36 giá đồng cũng hồn nhiên rầm rộ nh ư vi ệcgọi hồn người thân đã chết hoặc nhờ nhà ngoại cảm tìm mộ th ất lạchoặc mời thày tướng số , phù thuỷ hoặc mời thày địa lý xem h ướngnhà! Chưa bao giờ tín ngưỡng dân gian lại phát triển mãnh liệt như n ấmmùa xuân khắp các thôn xóm ở Kinh Bắc. Vậy 36 giá đồng là gì ?2- Tín Ngưỡng Dân Gian Đã Có Từ Lâu : Người Việt , ai cũng đều tin mình là con R ồng cháu Tiên. Dòng dõirất cao quý . Trong Lĩnh Nam Chích Quái mở đầu là truy ện H ồng BàngThị kể về Kinh Dương Vương - Lạc Long Quân và kể Âu Cơ để ra100 quả trứng . Âu Cơ mang 50 người con đến ở Phong Châu , ngườicon cả lên làm vua , hiệu là Hùng Vương. Theo Lê Tắc trong An Nam chí lược thì thời Trần, đêm ngày 30 T ếtcó đoàn thày tu vào nội cung nhà vua làm l ễ Khu Na (nghĩa là đu ổi tàma quỷ mị).3- Tên Của 36 Giá Đồng : Đến nay trong dân gian vẫn còn lưu truyền rộng rãi công khai 36 giáđồng , đó là : Tôn nhang thỉnh Phật Thỉnh mẫu Tôn quân thần Triều Thái sư nhất phẩm Quan lớn đệ nhất Thỉnh quan đệ nhị Văn quan đệ tam Thỉnh quan đệ tứ Quan lớn Tuần Trang Văn quan Hoàng triều Chầu đệ nhất Chầu đệ nhị Chầu đệ tam Chầu đức chúa Ba Chầu chúa Thác Bà Chầu đệ tứ Chầu chúa Bắc lệ Chầu Mười Đồng Mỏ Chầu bé Bắc Lệ Thỉnh ông Hoàng Cả Văn ông Hoàng Ba Văn ông Hoàng Bẩy Văn ông Hoàng Mười Thỉnh cô đệ nhất Văn cô đôi thượng Văn cô đôi thoải Văn cô năm suối Văn cô sáu lục cung Thỉnh cô tám đồi chè Văn cô chín Thỉnh cô mười Văn cô bé Thỉnh cậu hoàng cả Thỉnh cậu hoàng đôi Thỉnh cậu hoàng ba Văn cậu hoàng bé. Trên thực tế tuỳ từng nhóm người tham gia mà diễn xướng nhiềuhay ít các giá đồng trên.4- Hát Chầu Văn Phục Vụ Các Giá Đồng : Muốn tổ chức diễn xướng hầu đồng thì nhất thiết cần ph ải có Bannhạc chầu văn , thường thấy có các nhạc cụ dân tộc ví dụ đã th ấy nh ưtrống, nhị , đàn bầu , sáo, ... đặc biệt là Tiếng Hát Chầu Văn lảnh hótdu dương mê lịm lòng người. Hiện nay ở Việt nam có nghê sỹ XuânHinh (quê Kinh Bắc) hát chầu văn hay nhất. Còn con gái thì nghe thấycó nữ nghệ sỹ Thanh Ngoan (có thể hát chèo , hát được ch ầu văn) , naylại thấy xuất hiện hát Xẩm (lối hát người ăn xin ngày xưa), trong đámhát xẩm để thu hút khách ở chợ Đồng Xuân họp buổi đêm). Người hát chầu văn cứ truyền khẩu nhau tuỳ theo từng nhóm , từngvùng . Ông Ngô Linh Ngọc (Phú Thọ) đã sưu tầm nghiên cứu rất côngphu lời các bài hát chầu văn cổ. Trên thực tế cùng một giá đ ồng nh ưngmỗi nhóm hát chầu văn lại có lời hát khác ...