Biện pháp hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết nhằm đảm bảo hiệu quả giáo dục hòa nhập trong trường tiểu học

Trên cơ sở phân tích khái niệm khó khăn về viết, vai trò của nhận diện học sinh có khó khăn về viết, đặc điểm của HS có khó khăn về viết, bài báo giới thiệu 3 nhóm biện pháp hỗ trợ nhằm đáp ứng đặc điểm, nhu cầu nhận thức và phát triển kĩ năng viết của HS có khó khăn về viết. Đồng thời, bài báo cũng đề xuất cách thức kết hợp giữa giáo viên tiểu học với GV hỗ trợ giáo dục đặc biệt để đảm bảo hiệu quả giáo dục hòa nhập của HS có khó khăn về viết ở trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biện pháp hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết nhằm đảm bảo hiệu quả giáo dục hòa nhập trong trường tiểu họcJOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2015-0124Educational Sci., 2015, Vol. 60, No. 6BC, pp. 170-177This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnBIỆN PHÁP HỖ TRỢ HỌC SINH CÓ KHÓ KHĂN VỀ VIẾT NHẰM ĐẢM BẢO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC HÒA NHẬP TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC Nguyễn Thị Cẩm Hường Khoa Giáo dục Đặc biệt, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội Tóm tắt. Trên cơ sở phân tích khái niệm khó khăn về viết, vai trò của nhận diện học sinh (HS) có khó khăn về viết, đặc điểm của HS có khó khăn về viết, bài báo giới thiệu 3 nhóm biện pháp hỗ trợ nhằm đáp ứng đặc điểm, nhu cầu nhận thức và phát triển kĩ năng viết của HS có khó khăn về viết. Đồng thời, bài báo cũng đề xuất cách thức kết hợp giữa giáo viên (GV) tiểu học với GV hỗ trợ giáo dục đặc biệt để đảm bảo hiệu quả giáo dục hòa nhập của HS có khó khăn về viết ở trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay. Từ khóa: Khó khăn về viết, biện pháp hỗ trợ, giáo dục hòa nhập, học sinh tiểu học.1. Mở đầu Cũng như ở nhiều quốc gia trên thế giới (Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Anh..), với trí thông minhchung, khả năng giao tiếp, kĩ năng xã hội ở mức trung bình trở lên, đa số các học sinh (HS) khuyếttật học tập, trong đó có HS khó khăn về viết ở Việt Nam đang học ở các trường bình thường. Hiệntại, tỉ lệ xuất hiện các HS có biểu hiện khó khăn về viết trong trường tiểu học theo con số thống kêcủa nghiên cứu [7] là 2.14%, tương đương với tỉ lệ xuất hiện khoảng 1 HS trong một lớp có sĩ số35 HS. khó khăn về viết thường kèm theo khó khăn trong các kĩ năng học đường khác, đặc biệt làkĩ năng đọc. Với những đặc trưng rất khác biệt trong năng lực nhận thức, HS có khó khăn về viết thườngkhông thích ứng được với phương pháp học tập thông thường, việc học tập của các em ngày cànghạn chế trong trường phổ thông [11]. Để có hiệu quả trong việc cải thiện khó khăn về viết, đảmbảo chất lượng giáo dục hòa nhập cho các em, các biện pháp hỗ trợ cần phải hướng tới cá nhân mỗiHS, phải được tiến hành trong những điều kiện cụ thể, trong đó cần thiết phải kể đến sự tham giacủa GV hỗ trợ giáo dục đặc biệt. Trên cơ sở phân tích những đặc điểm của HS khó khăn về viết,bài báo phân tích và đề xuất các biện pháp hỗ trợ nhằm rút ra những điểm cần lưu ý để đảm bảohiệu quả giáo dục hòa nhập cho HS khó khăn về viết ở trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay.Ngày nhận bài: 15/5/2015. Ngày nhận đăng: 10/8/2015.Tác giả liên lạc: Nguyễn Thị Cẩm Hường, địa chỉ e-mail: nch19381@gmail.com170 Biện pháp hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết nhằm đảm bảo hiệu quả giáo dục hòa nhập...2. Nội dung nghiên cứu2.1. Bản chất của khó khăn về viết và nhận diện học sinh có khó khăn về viết * Bản chất của khó khăn về viết Xét theo các biểu hiện cụ thể của HS có khó khăn về viết, có thể hiểu: HS khó khăn về viếtvề cơ bản không có sự chậm phát triển về trí tuệ nhưng trong việc lĩnh hội và vận dụng kĩ năngviết tay có những khó khăn đặc thù biểu hiện ở những dạng khác nhau bao gồm: viết những chữrất khó đọc, không theo kịp tốc độ viết chung, độ trôi chảy, độ chuẩn xác của chữ (đặc biệt là trongkĩ năng chính tả) kém hơn so với các bạn cùng độ tuổi. HS khó khăn về viết có hiểu biết về thaotác, hành động về kĩ năng viết nhưng chưa đảm bảo được mục đích về chất và lượng của chữ viết.Trước khi đến trường hoặc ở giai đoạn mới đến trường, những khó khăn này không thể hiện rõ. Đaphần khi bước vào giai đoạn từ lớp 3 trở đi, khi các yêu cầu về kĩ năng viết tăng cao, những đặcđiểm khó khăn về viết mới bộc lộ rõ ràng [11, 12]. Các biểu hiện khó khăn về viết không giới hạnở giai đoạn tiểu học, xuất hiện cả ở giai đoạn THCS, THPT và kéo dài suốt cuộc đời. Khó khăn về viết, theo quan điểm của DSM-5 [1] là một biểu hiện của khuyết tật học tập,với đặc trưng: là một rối loạn phát triển thần kinh có căn nguyên từ sự rối loạn chức năng thầnkinh, dẫn tới sự bất thường trong năng lực nhận thức, thể hiện thành sự rối loạn về hành vi viết(dẫn tới sự yếu kém trong việc học tập và phát triển kĩ năng hành vi này); sự bất thường trong nănglực nhận thức ở khó khăn về viết vốn không gây ra khuyết tật trí tuệ, cá nhân mang khó khăn vềviết có sự phát triển tương đối bình thường ở các lĩnh vực kĩ năng xã hội, cảm xúc; các khuyết tậtgiác quan, khuyết tật cảm xúc, điều kiện hoàn cảnh - môi trường không phải là nguyên nhân gâyra khó khăn về viết. Những bất thường trong năng lực nhận thức không chỉ tác động đến kĩ năng viết mà cả cáckĩ năng học tập khác cần phải sử dụng năng lực nhận thức đó (nghe, nói, đọc, tính toán,...). Nghiêncứu trong lĩnh vực y học cho thấy dường như chưa thể khắc phục được các rối loạn chức năng thầnkinh não bộ ở HS có khó khăn về viết nói riêng, HS có khuyết tật học tập nói chung song nhữngphương pháp hướng dẫn và hỗ trợ có thể giảm thiểu những ảnh hưởng của năng lực nhận thức bấtthường đến hành vi học tập [5]. * Nhận diện học sinh có khó khăn về viết Việc nhận diện HS khó khăn về viết có vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới việc lựachọn các biện pháp hỗ trợ HS và hiệu quả của biện pháp. Nhận diện HS có khó khăn về viết khôngchỉ bao gồm việc xác định các biểu hiện khó khăn đặc thù trên phương diện chữ viết của HS màcần thiết phải xác định được nguyên nhân gây ra những khó khăn này. Các biểu hiện trên phương diện chữ viết của khó khăn về viết có thể gặp thấy ở những HScó rối loạn phối hợp phát triển (Developmental Coordination Disorder), HS khuyết tật trí tuệ, HScó hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, HS khuyết tật vận động song nguyên nhân và cơ chế gây ra nhữngvấn đề về chữ viết là không giống nhau. Việc nhận diện khó khăn về viết trước hết phải nhằm phânbiệt HS có khó khăn về viết với ...