BIỆN PHÁP HÓA TRỊ UNG THƯ

Hóa trị ung thư là một trong các biện pháp điều trị ung thư mang tính chất toàn thân. Bên cạnh các phương pháp điều trị tại chổ-tại vùng như phẩu thuật và xạ trị, các biện pháp điều trị toàn thân ngày càng có những đóng góp quan trọng trong điều trị và chăm sóc bệnh nhân ung thư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BIỆN PHÁP HÓA TRỊ UNG THƯ HÓA TRỊ UNG THƯMục tiêu học tập: 1. Kể được mức độ đáp ứng với hóa trị của một số loại ung thư 2. Nêu được cơ chế của hóa trị ung thư 3. Kể được các độc tính của hóa trị ung thưI. ĐẠI CƯƠNG Hóa trị ung thư là một trong các biện pháp điều trị ung thư mang tính chấttoàn thân. Bên cạnh các phương pháp điều trị tại chổ-tại vùng như phẩu thuật vàxạ trị, các biện pháp điều trị toàn thân ngày càng có những đóng góp quan trọngtrong điều trị và chăm sóc bệnh nhân ung thư. Hóa trị ung thư thường được hiểu như là phương pháp điều trị ung thư bằngcác thuốc hóa học gây độc tế bào (cytotoxic drugs) để phân biệt với điều trị nội tiết(hormonotherapy) dùng các tác nhân nội tiết và điều trị sinh học (biologic therapy)dùng các tác nhân làm biến đổi đáp ứng sinh học (biologic modulators). Thực rasự phân định trên chỉ có tính chất tương đối vì hiệu quả của tất cả các biện phápđiều trị toàn thân trên đều thông qua cơ chế tác động cuối cùng là làm thay đổi đápứng sinh học của cơ thể theo hướng chống ung thư. Hơn nữa, tất cả các tác nhânđiều trị toàn thân (thuốc gây đọc tế bào, nội tiết hay miễn dịch, sinh học…) đều cóbản chất hóa học. Do vậy người ta thường phát triển khái niệm hóa trị ung th ư nhưlà biện pháp điều trị toàn thân bằng các thuốc hóa học, cấu thành một nội dung rấtquan trọng của ung thư học nội khoa.II. VAI TRÒ CỦA HÓA TRỊ ĐỐI VỚI CÁC LOẠI UNG THƯ Vai trò của hóa trị khác nhau theo từng loại ung thư và theo từng tìnhhuống lâm sàng cụ thể. Tuy vậy người ta thường chia thành các nhóm theo mức độđáp ứng với hoá trị:Nhóm ung thư có thể điều trị khỏi bằng hoá trị Bệnh bạch cầu lymphô cấp ở trẻ em U lymphô Burkitt Ung thư nhau thai Bệnh Hodgkin và một số u lymphô ác không Hodgkin U Wilms Ung thư cơ vân thể bào thai ở trẻ em Ung thư tế bào mầm tinh hoànNhóm ung thư hoá chất có khả năng kéo dài thời gian sống thêm cho ngườibệnh Ung thư biểu mô tuyến vú Bệnh bạch cầu lymphô mãn Một số u lymphô ác tính không Hodgkin Ung thư biểu mô buồng trứng Ung thư phổi tế bào nhỏ U quái tinh hoàn Ung thư vùng đầu mặt cổ Bênh bạch cầu tuỷ cấpCác loại ung thư ít nhạy cảm với hóa chất Sarcom xương Đa u tuỷ Ung thư phần mềm Ung thư dạ dày Ung thư bàng quang Ung thư tiền liệt tuyếnIII. CƠ CHẾ CỦA HÓA TRỊ UNG THƯ Để hiểu rõ cơ chế của điều trị hóa chất chống ung thư, chúng ta cần nắmmột số khái niệm về sự phát triển của tế bào và tác động của thuốc lên các tế bàocủa khối u sau đây:1. Chu kỳ tế bào Tổng hợp DNA không diễn ra liên tục mà gián đoạn từ pha phân bào(mitosis) đến kỳ phân bào khác. Thời gian giữa 2 lần phân bào được chia thànhmột số giai đoạn. Bao gồm 4 giai đoạn hay 4 pha. Pha G1: Thời gian từ lúc kết thúc phân bào đến khi bắt đầu pha S. Giaiđoạn này tế bào tập trung chuẩn bị tổng hợp RNA và các protein chức năng có liênquan. Pha S: giai đoạn tổng hợp DNA Pha G2: khoảng thời gian ngắn để nhân tế bào chuẩn bị cho sự phân bào. Pha M: giai đoạn phân chia tế bào Pha G0 gồm các tế bào không tham gia chu kỳ tế bào. Đây là các tế bàokhông đáp ứng với các tín hiệu khởi xướng việc tổng hợp DNA mà các tế bào ởpha G1 vẫn có. Tuy vậy các tế bào ở pha G0 vẫn tổng hợp RNA và các proteinchức năng, vẫn duy trì chức năng của tế bào biệt hóa. Các tế bào ở pha G0 còn lànguồn dự trữ và sẳn sàng đi vào chu kỳ tế bào, tham gia phân chia để tái lập, giatăng dân số của khối ung thư. Hình 1. Các giai đoạn phân bào-sự không đồng bộ dân số tế bào2. Động học của tế bào Khối u thường không thuần nhất mà được tạo bởi hỗn hợp tế bào tại cácgiai đoạn khác nhau. Có ba nhóm được mô tả Các tế bào tham gia vào các giai đoạn phân chia tức là nhóm tế bào đangtrong chu kỳ tế bào. Các tế bào có khả năng tham gia vào các giai đoạn phân chia nhưng chưatham gia phân chia gọi là các tế bào ở pha G0. Các tế bào được loại ra sau mỗi chu kỳ tế bào và không thể quay trở lại chukỳ tế bào gọi là các tế bào chết tự nhiên. Số lượng tế bào thuộc một trong ba nhóm trên thay đổi tuỳ từng khối u,từng loại bệnh ung thư và từng cá thể người bệnh.3. Thời gian nhân đôi Thời gian nhân đôi của ung thư là thời gian cần cho một khối u tăng gấp đôisố lượng tế bào. Nghiên cứu invitro cho thấy thời gian này dao động từ 15giờ chođến 72giờ. Thời gian nhân đôi (ngày)U U lymphô Burkitt 1.0 Ung thư nhau thai 1.5 Bệnh bạch cầu cấp thể lymphô 3-4 Hodgkin 3-4 U quái tinh hoàn ...