Biện pháp rèn cho học sinh kỹ năng trình bày bài làm môn Toán

Học Toán cũng nhưng học các môn khoa học khác, việc rèn cho học sinh có thói quen trình bày bài làm một cách logic, khoa học và chặt chẽ là cần thiết. Quan trọng hơn, qua việc rèn luyện đó, học sinh dần dần thói quen suy nghĩ nghiêm túc, cẩn thận và tác phong làm việc khoa học. Qua thực tế giảng dạy môn Toán, tôi nhận thấy một số biện pháp/yêu cầu đơn giản và hiệu quả cao. Đặc biệt, các biện pháp này tỏ ra rất hiệu quả với đối tượng học sinh có tư duy...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biện pháp rèn cho học sinh kỹ năng trình bày bài làm môn ToánBiện pháp rèn cho học sinh kỹ năng trình bày bài làm môn ToánHọc Toán cũng nhưng học các môn khoa học khác, việc rèn chohọc sinh có thói quen trình bày bài làm một cách logic, khoa họcvà chặt chẽ là cần thiết. Quan trọng hơn, qua việc rèn luyện đó,học sinh dần dần thói quen suy nghĩ nghiêm túc, cẩn thận và tácphong làm việc khoa học.Qua thực tế giảng dạy môn Toán, tôi nhận thấy một số biệnpháp/yêu cầu đơn giản và hiệu quả cao. Đặc biệt, các biệnpháp này tỏ ra rất hiệu quả với đối tượng học sinh có tư duy tốtnhưng cách trình bày bài làm và kĩ năng tính toán thì ẩu thả. Thúvị hơn nữa, ngay cả với những học sinh có chữ viết xấu, rất xấu,sau một thời gian rèn theo các biện pháp này thì chữ viết đượccải thiện đáng kể.Buổi học đầu tiên của khóa học/năm học, bạn hãy dành mộtlượng thời gian thỏa đáng để bạn và các học sinh có thể hiểunhau, bạn hãy thỏa thuận với học sinh một cách rõ ràng vànghiêm túc các yêu cầu dưới đây, hãy yêu cầu các em ghi ngayvào trang đầu của quyển vở. Trong quá trình giảng dạy củamình, bạn thường xuyên nhắc nhở và kiểm tra việc học sinh thựchiện các yêu cầu đó như thế nào, đặc biệt là các buổi học đầutiên.Các yêu cầu 1. Vở nháp phải dày[1], thước kẻ phải có 2. Ghi chép đầy đủ, chính xác những gì giáo viên yêu cầu ghi chép. 3. Không tẩy, xóa trong bài làm, dù trong vở ghi hay trong bài làm kiểm tra. Mỗi chỗ tẩy, xóa đều bị trừ điểm. 4. Trình bày hay, được làm mẫu, bài làm có lối trình bày hay được biểu dương và trình bày trước tập thể. 5. Khuyến khích phong cách riêng, hãy đề cao việc học sinh có lối, phong cách trình bày riêng của mình.Giải thích các yêu cầuYêu cầu (1) là tiền đề bắt buộc để thực hiện các yêu cầu khác.Hãy nhấn mạnh cho học sinh rằng, KHÔNG được xé vở nháp.Hãy phân tích cho các em hiểu rằng, vở nháp còn giá trị hơn cảvở ghi, vì vở nháp thể hiện cả quá trình tư duy, tìm tòi lời giảibài toán còn vở ghi chỉ thể hiện được kết quả của cả quá trìnhđó. Ví dụ dễ hiểu là, hãy so sánh 2 bài làm cùng được điểm 10có cùng cách giải giống nhau của hai học sinh khác nhau, vậybạn nào học tốt hơn? Câu trả lời là, chỉ căn cứ vào bài làm thìkhông phân biệt được ai hơn ai, nhưng nếu tham khảo thêm vởnháp ta sẽ biết ai giỏi hơn! Nhưng nếu cả hai đều không ghinháp thì sao?Vở nháp phải dày? Hãy nói với học sinh của bạn rằng, nếu mỗimôn học đều cần có một quyển vở nháp thì vở nháp có dàykhông?Yêu cầu (2) là mức độ thấp nhất, mức độ bắt chước chính xácnhững chuẩn mực về cách trình bày của giáo viên. Giáo viên nênchuẩn bị sẵn và có thói quen trình bày các bài giải một cách mẫumực.Yêu cầu (3), nghe có vẻ lạ. Một yêu cầu không có trong bất cứquy chế nào[2], vì thế chúng ta mới thỏa thuận với học sinh vềđiều này, hãy làm cho các em hiểu giá trị của nó và chấp nhậnnó một cách tự nhiên. Đây là yêu cầu cốt lõi trong tất cả cácyêu cầu, học sinh sẽ phải nháp, nháp và nháp trước khi nhấc bútghi vào bài làm. Nếu coi quá trình nháp chính là quá trình phântích, mày mò, tìm tòi lời giải thì việc trình bày bài làm vào vở làtổng hợp, nhìn lại tư duy. Nó không chỉ giúp bài làm của họcsinh mạch lạc, sạch sẽ mà còn giúp học sinh kiểm tra lại, chínhxác hóa lời giải và đôi khi là phát hiện hướng đi, lời giải khác.Thêm nữa, với học sinh ẩu thả, nếu có điều kiện thời gian, bạnhãy thường xuyên yêu cầu các em trình bày ra nháp và bạn kiểmtra, đến khi nào các em trình bày trong vở nháp mà cũng khônghề có tẩy xóa và hợp lý thì mới cho trình bày vào vở ghi. Hãylặp lại yêu cầu này, càng nhiều lần càng tốt ngay từ những buổihọc đầu tiên.Yêu cầu (4), ồ thật hiển nhiên. Hãy dạy cho các em biết trântrọng cái hay cái đẹp và ghi nhận những nỗ lực, cố gắng tạo racái hay, cái đẹp và có thái độ, việc làm tích cực tạo cái hay, cáiđẹp.Yêu cầu (5), đây là yêu cầu cao nhất là kết quả cần đạt tới của cảquá trình học tập, yêu cầu thể hiện tính sáng tạo, thể hiện cái tôi.Nếu như các yêu cầu (2), (3), (4) ít nhiều vẫn mang tính bắtchước, thì yêu cầu này là thói quen. Tư duy là tư duy của cáitôi, mỗi người đều có lối tư duy khác nhau, học sinh cũng vậy.Nhiệm vụ của các nhà giáo chúng ta là phát hiện ra đặc thù tưduy[3] của các em, giúp các em hoàn thiện và phát triển nó mộtcách phù hợp nhất.