Biểu tượng văn hóa trong phong tục tặng quà của người Nhật

Bài viết đi sâu và làm rõ về biểu tượng văn hóa trong phong tục tặng quà ở Nhật Bản, qua đó truyền đạt được nét đẹp văn hóa này đến với những ai đang và sẽ có hứng thú tìm hiểu về văn hóa Nhật Bản một cách chi tiết và dễ hiểu nhất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biểu tượng văn hóa trong phong tục tặng quà của người Nhật BIỂU TƯỢNG VĂN HÓA TRONG PHONG TỤC TẶNG QUÀ CỦA NGƯỜI NHẬT Mai Thị Kim Chi, Đặng Thanh Mai, Võ Lê Như Ngọc, Võ Đặng Lan Vy Khoa Nhật Bản học, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh GVHD: ThS. Lưu Thế Bảo AnhTÓM TẮTNhật Bản – đảo quốc xinh đẹp miền viễn Đông, là một quốc gia có nền văn hóa rất đặc sắcvà đa dạng. Nét đặc trưng trong văn hóa của Đất nước Mặc trời mọc này chính là nằm ở sựdung hòa giữa nền văn hóa lâu đời, đậm đà bản sắc dân tộc với sự phát triển vượt trội tạonên sự nổi bật so với các nước trên thế giới. Trong những nét đẹp ấy, không thể không kểtới phong tục tặng quà của người dân nước Nhật. Người Nhật coi trọng cộng đồng và cácmối quan hệ xã hội nên việc tặng quà được xem một sợi dây, một chất xúc tác để biểu hiệntâm tư, tình cảm, sự trân trọng với mọi người xung quanh mình. Sự tỉ mỉ, cầu kỳ trong cungcách chuẩn bị và trang trí món quà, cái “tâm” của người tặng qua đó cũng được truyền đạtchân thành đến với người nhận. Điều này còn được thể hiện trong rất nhiều thành tố vănhóa khác của Nhật Bản như nghệ thuật Origami, nghệ thuật cắm hoa Ikebana, Chabana….Với mong muốn đi sâu và làm rõ về biểu tượng văn hóa trong phong tục tặng quà ở NhậtBản, qua đó truyền đạt được nét đẹp văn hóa này đến với những ai đang và sẽ có hứng thútìm hiểu về văn hóa Nhật Bản một cách chi tiết và dễ hiểu nhất.Từ khóa: ảnh hưởng, biểu tượng văn hóa, nét đẹp văn hóa, phong tục tặng quà, quà tặng.1 CÁC KHÁI NIỆM LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI1.1 Khái niệm về “biểu tượng” và “biểu tượng văn hóa”1.1.1 Khái niệm “biểu tượng”Chữ “biểu tượng” trong Từ điển tiếng Việt của GS. Hoàng Phê được định nghĩa là một hìnhảnh, ký tự hay bất cứ cái gì đó đại diện cho một ý tưởng, thực thể vật chất hoặc một quátrình nhằm truyền thông điệp ý nghĩa một cách nhanh chóng, dễ dàng, đơn giản và ngắngọn. Trong tiếng Anh, Symbol – biểu tượng, là một người, hoặc một hình ảnh, sự vật, đạidiện cho một phẩm chất nào đó, một hiện tượng nào đó. Còn trong tiếng Nhật “Biểu tượng”hay “sự tượng trưng” được viết là「象徴」hoặc シンボル.1.1.2 Khái niệm “biểu tượng văn hóa”Biểu tượng văn hóa là những giá trị đạo đức, tâm linh, niềm tin... của mỗi tộc người, luônhàm chứa những ý nghĩa của sự vật, hiện tượng. Âm thanh, đồ vật, hình ảnh, hành động 2825của con người và những ký tự đều là biểu tượng văn hóa. Khi thâm nhập vào một nền vănhóa khác, với những biểu tượng văn hóa khác người ta có thể thấy sức mạnh của biểutượng văn hóa. Trong mọi nền văn hóa, con người đều sắp xếp biểu tượng thành ngôn ngữ.Ngoài ra, biểu tượng văn hóa còn là một biểu hiện vật chất biểu thị cho hệ tư tưởng của mộtnền văn hóa cụ thể hoặc chỉ đơn thuần có ý nghĩa bên trong một nền văn hóa.1.2 Phong tục tặng quà1.2.1 Văn hóa quà tặng của người NhậtTặng quà là một phần trung tâm trong văn hóa kinh doanh của người Nhật. Nó trở thành mộtthói quen, một lễ nghi không thể thiếu được trong đời sống thường ngày và tặng quà làcách để thể hiện sự yêu quý và kính trọng lẫn nhau và nhằm xác định các mối quan hệ xãhội. Bên cạnh giá trị sử dụng của các món quà, quà tặng của người Nhật còn mang tínhbiểu trưng rất cao. Và trong văn hóa Nhật Bản, khi tặng quà, ngoài nội dung, ý nghĩa củamón quà, điều quan trọng là người Nhật đặc biệt chú ý đến việc món quà đó được gói vàtrang trí như thế nào. Việc gói quà và trang trí món quà thể hiện sự khéo léo, để ý quan tâmhay coi trọng món quà mà người đó mang tặng hay không, nó thể hiện tình cảm, cử chỉ, tínhcách của người tặng và đem lại cho họ một món quà thật sự ý nghĩa. Vì thế những món quàđược trang trí công phu và có những giá trị biểu trưng rất cao.1.2.2 Văn hóa ứng xử qua việc tặng quà của người NhậtTrong việc tặng quà, món quà trong túi kín và không được để cho người được nhận quànhìn thấy món quà ngay từ lúc đầu gặp gỡ. Nếu không có bọc hoặc túi bao bên ngoài thìđược xem như là một việc thất lễ, và việc bọc món quà trong một cái túi cẩn thận sẽ khiếnngười nhận có cảm giác rằng người tặng đã có sự quan tâm và có sự chuẩn bị trước khitặng quà, chứ không phải miễn cưỡng hay ép buộc.Khi tặng quà, người Nhật thường nói có chút quà mọn tặng ông/bà làm kỷ niệm, để ngụ ýquan hệ mới là quan trọng, còn quà chỉ là vật kỷ niệm. Người tặng phải trao quà bằng hai tayvà đồng thời người nhận cũng phải đón nhận món quà đó cũng bằng hai tay, thể hiện sự lịchsự trong giao tiếp cũng như thể hiện thái độ chân thành mà họ dành cho nhau. Đôi khi họctừ chối nhận quà, điều đó thể hiện đức tính khiêm nhường. Trong các mối quan hệ, ngườiNhật rất coi trọng tôn ti trật tự, vì thế người Nhật không bao giờ tặng cùng một món quà chonhững người khác nhau. Và học cho rằng khi đã nhận quà của ai thì cần phải đáp lễ ngay.Tuy nhiên, nếu ...