BN phình động mạch chủ ở người Việt Nam: chỉ định điều trị, phẫu thuật và kết quả

Mục tiêu của bài viết là tim những đặc điểm về dịch tễ học lâm sàng, định bệnh. Chỉ định điều trị, phẫu thuật (PT) và kết quả (KQ). Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BN phình động mạch chủ ở người Việt Nam: chỉ định điều trị, phẫu thuật và kết quảNghieân cöùu Y hoïcY Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004999 BN PHÌNH ÑOÄNG MAÏCH CHUÛ ÔÛ NGÖÔØI VIEÄT NAM:CHÆ ÑÒNH ÑIEÀU TRÒ, PHAÃU THUAÄT VAØ KEÁT QUAÛVaên Taàn*, Hoà Nam*, Leâ Nöõ Hoøa Hieäp* vaø CSTOÙM LÖÔÏCÑaët vaán ñeà: Phình ñoäng maïch chuû (ÑMC) ña soá laø do xô vöõa thaønh maïch ôû ngöôøi nhieàu tuoåi. nhöng phìnhÑMC ôû ngöôøi treû cuõng khoâng hieám. Nguy cô lôùn nhaát trong phình ÑMC laø vôõ tuùi phình.Muïc tieâu: - Tim nhöõng ñaëc ñieåm veà dòch teã hoïc laâm saøng, ñònh beänh. - Chæ ñònh ñieàu trò, phaãu thuaät (PT)vaø keát quaû (KQ).Ñoái töôïng vaø phöông phaùp (PP): Nghieân cöùu tieàn cöùu taát caû nhöõng tröôøng hôïp (TH) phình ÑMC ñöôïcñieàu trò tai beänh vieän (BV) Binh Daân töø naêm 1991 ñeán thaùng 9 naêm 2003.Keát quaû: Trong thôøi gian treân, chuùng toâi ñaõ moå 713 laàn cho 681 beänh nhaân (BN) treân toång soá laø 999 BNnhaäp vieän 1450 laàn do phình ÑMC taïi BV Bình Daân.A- Nhöõng ñaëc ñieåm tìm thaáy: BN ñeán nhaâp vieän ñieàu trò ngaøy caøng bò nhöõng tuùi phình phöùc taïp. Tyû leänam / nöõ : 3.5, tuoåi trung bình (TB) : 64. 18% BN treân 80 tuoåi, 5.5% BN < 30 tuoåi. 56% BN coù huùt nhieàu thuoáclaù. Chöa thaáy gì ñaëc bieät veà dinh döôõng. Ña soá caùc BN coù cao huyeát aùp (HA) vaø caùc haäu quaû cuûa noù. 100% caùcBN coù tuùi phình döôùi ÑM thaän, bieåu hieän laâm saøng baèng 1 khoái u buïng, ñaäp vaø co giaûn theo nhòp tim. Xeùtnghieäm: Cholesterol maùu > 2,4g/l: 35 %, VDRL (+): 2%. Ñöôøng maùu > 1,5 g/l: 9%. Ureâ maùu > 0,5 g/l :12%.42% coù baát thöôøng treân ECG. Sieâu aâm (SA) Doppler: 12% coù heïp hay xô vöõa ÑM caûnh, 37% coù baát thöôøng veàchöùc naêng cuûa tim vaø van tim, 7% coù heïp hay xô vöõa ñoäng maïch (ÑM) thaän, 20% coù thieáu maùu caáp hay maõn ôû1 hay caû 2 chaân, 36% coù taùch vaùch, vôõ sau phuùc maïc hay vôõ töï do, 22% coù phình ÑM chaäu, 17% coù xô heïp haytaéc ngheõn ÑM chaäu, 41% coù heïp hay taéc ngheõn loøng tuùi phình do maùu cuc cuõ hay môùi. Chuïp ÑM caûn quang vaøCT: 70% tuùi phình döôùi ÑM thaän, 18% tuùi phình keùo daøi leân treân ÑM thaän, 12% tuùi phình ôû ñoaïn ÑMC ngöïchay ngöïc-buïng, 4% coù baát thöôøng caùc ÑM taïng veà kích thöôùc vaø soá löôïng maø ña soá naèm trong nhoùm coù toånthöông (TT) thoaùi hoùa thaønh maïch, 58% tuùi phình naèm ôû beân traùi roán. Ñöôøng kính TB 55 ly.Coù 2 nhoùm TT beänh lyù: xô vöõa thaønh maïch chieám 90%, vieâm vaø thoaùi hoùa lôùp giöõa thaønh maïch vaø khoângxô vöõa, khoâng vieâm thaønh maïch chieám 10%. Haàu heát BN trong nhoùm 2 thöôøng treû, ña soá coù tuùi phình treân ÑMthaän hay ngöïc-buïng vaø thöôøng coù caùc ÑM taïng baát thöôøng.B- Chæ ñònh ñieàu trò, PT vaø KQ: Chæ ñònh moå cho caùc tuùi phình coù ñöôøng kính > 5 cm, caùc tuùi phình doïavôõ, doø hay vôõ, caùc tuùi phình phaùt trieån nhanh, caùc tuùi phình hình tuùi, caùc tuùi phình coù keát hôïp vôùi phình chaäu >3cm, caùc tuùi phình coù keát hôïp vôùi phình hay heïp, ngheït caùc ÑM taïng, caùc ÑM chaäu hay chaäu-ñuøi, caùc tuùi phìnhcoù maùu cuïc gaây thuyeân taéc gaàn toaøn phaàn hay toaøn phaàn hay gaây thuyeân taéc xa. Caùc TH coøn laïi, keå caû töø choáimoå ñöôïc theo doõi ñònh kyø töø 3 ñeán 6 thaùng baèng SA. Khi coù bieán chöùng (BC) hoaëc tuùi phình lôùn treân 5cm thìmoå. PT: Boùc taùch toái thieåu ÑMC vaø ÑM chaäu ñeå kieåm tra caàm maùu, keát hôïp vôùi taïo hình thaønh maïch, chuùng toâiñaõ gheùp 72% vôùi oáng thaúng, 21% vôùi oáng Y, 7% baéc caàu tröïc tieáp hay baéc caàu ngoaøi. Caém laïi caùc ÑM taïng,rieâng ÑM maïc treo traøng döôùi thì chæ caém laïi 9 %. Moå khaån vaø baùn khaån 1/3 soá beänh nhaân. Töû vong (TV) do moåchung: 14%, (moå chöông trình (CT) : 5%; moå caáp cöùu (CC) : 25%). TV PT nhoùm phình naèm treân ÑM thaän vaøngöïc-buïng laø 18.6 %. Taát caû nhöõng TH TV sau moå taïi BV laø do: soác maát maùu, roái loaïn ñoâng maùu, nhoài maùu côtim, suy hoâ haáp, suy thaän, xuaát huyeát naûo, nhieåm truøng vaø suy ña cô quan. ÔÛ nhöõng BN theo doõi, khoaûng 15%coù chæ ñònh moå moåi naêm, tröø nhöõng BN töø choái moå vaø TH coù nguy cô phaãu thuaät cao, khoâng coù BN naøo trong* BV Bình Daân, TP. Hoà Chí MinhChuyeân ñeà Hoäi nghò Khoa hoïc Kyõ thuaät BV. Bình Daân 2004521Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2004Nghieân cöùu Y hoïcnhoùm theo doõi vì tuùi phình nhoû, chöa coù trieäu chöùng bò TV do vôõ tuùi phình. Theo doõi caùc BN moå töø 6 thaùng ñeán11 naêm, TB laø 5 naêm, chæ coù 10 BN (1,46 %) bò BC lieân heä ñeán maïch gheùp, 3 BN tuùi phình phaùt trieån ôû ñoaïndöôùi vaø ñoaïn treân maïch gheùp, 3 BN nhieåm truøng oáng gheùp, 2 BN bò phình giaû cheøn eùp maïch gheùp vaø 2 BNmaùu ñoâng laøm ngheït maïch gheùp. Taát caû ñeàu ñöôïc moà laïi vôùi 5 BN bò TV.Baøn luaän: Phình ÑMC laø beänh ôû ngöôøi nhieàu tuoåi, nguyeân nhaân thöoøng gaëp laø do xô vöõa vaø thoaùi hoùathaønh maïch, laøm ye ...