Bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho sinh viên ngành sư phạm hóa học trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội

Bài viết nghiên cứu thực trạng năng lực DHTH của sinh viên ngành sư phạm Hóa học và giáo viên phổ thông. Trên cơ sở đó đề xuất khung năng lực DHTH cho sinh viên sư phạm Hóa học và một số biện pháp bồi dưỡng năng lực DHTH cho sinh viên ngành Sư phạm Hóa học - Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho sinh viên ngành sư phạm hóa học trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP CHO SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM HÓA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC – ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TS. Vũ Thị Thu Hoài 1Tóm tắt Trong bối cảnh đổi mới giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thì vấn đề bồi dưỡng năng lực dạy học nói chung và năng lực dạy học tích hợp (DHTH) nói riêng cho sinh viên sư phạm là nhiệm vụ quan trọng của mỗi cơ sở đào tạo giáo viên. Bài viết nghiên cứu thực trạng năng lực DHTH của sinh viên ngành sư phạm Hóa học và giáo viên phổ thông. Trên cơ sở đó đề xuất khung năng lực DHTH cho sinh viên sư phạm Hóa học và một số biện pháp bồi dưỡng năng lực DHTH cho sinh viên ngành Sư phạm Hóa học - Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội. Từ khóa: Năng lực dạy học; năng lực dạy học tích hợp; sinh viên; sinh viên sư phạm Hóa học.1. Mở đầu Giáo dục và đào tạo nước ta đang đứng trước đòi hỏi đổi mới căn bản và toàn diện,trong đó đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu của xã hội đang pháttriển là yếu tố quan trọng. Trong đào tạo giáo viên (GV) đáp ứng chương trình giáo dục phổthông mới, việc nâng cao năng lực dạy học (NLDH) cho sinh viên sư phạm (SVSP) là mộtchiến lược quan trọng được quan tâm hàng đầu. Trong những thập kỷ vừa qua, dạy họctheo hướng tích hợp đã được nghiên cứu và phát triển ở nhiều nước, nhiều nơi trên thế giới.Beane, J.A. (1997) [4] đã chỉ ra những bất cập của chương trình giáo dục theo từng môn họcriêng biệt và khẳng định vai trò của chương trình tích hợp là phương tiện hữu ích để gắnkết kiến thức thành khối thống nhất. Đỗ Hương Trà [6] đã khẳng định vai trò của dạy họctích hợp (DHTH) trong việc hình thành, phát triển NL của người học và tính khả thi của việcvận dụng DHTH các môn khoa học tự nhiên; Vũ Thị Thu Hoài [5] đã xây dựng các tiêu chíđánh giá NL DHTH cho SVSP và khẳng định đây là một yêu cầu không thể thiếu trong quátrình hình thành và phát triển NLDH nói chung và NLDHTH cho SVSPHH nói riêng; ĐặngThị Thuận An [1] đã nghiên cứu thực trạng đào tạo GV DHTH và đánh giá mức độ hiểubiết về DHTH của SV ở một số Trường ĐHSP. Trong “Chuẩn đầu ra trình độ đại học khốingành Sư phạm đào tạo giáo viên trung học phổ thông” [2] cũng đã quy định: Sinh viên sau1 Trường Đại học Giáo dục – ĐHQGHN; Điện thoại: 0983060562; Email: hoaivtt@vnu.edu.vn.210 KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC TẾ LẦN THỨ NHẤT VỀ ĐỔI MỚI ĐÀO TẠO GIÁO VIÊNkhi tốt nghiệp cần phải “hiểu rõ về DHTH, có khả năng thiết kế các chủ đề DHTH, và cókhả năng tổ chức thành công” hay nói cách khác, các cơ sở đào tạo GV phải phát triển đượcNL DHTH cho SVSP. Như vậy, lựa chọn và quyết tâm ứng dụng DHTH đã đặt ra nhữngthách thức lớn trong công tác đào tạo và bồi dưỡng NL DHTH cho GV nói chung và SVSPnói riêng. Thông qua việc nghiên cứu thực trạng NL DHTH của SV ngành SPHH, bài viết đềxuất một số biện pháp bồi dưỡng NL DHTH cho SV ngành SPHH trường Đại học Giáo dục(ĐHGD) - ĐHQGHN góp phần đáp ứng chuẩn đầu ra trong đào tạo giáo viên Hóa học củacác trường Đại học Sư phạm.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Dạy học tích hợp Theo UNESCO, DHTH các môn khoa học là “Một cách trình bày các khái niệm vànguyên lý khoa học cho phép diễn đạt sự thống nhất cơ bản của tư tưởng khoa học, tránhquá nhấn mạnh hoặc quá sớm sự sai khác giữa các lĩnh vực khoa học khác nhau”[7]. Nhưvậy, DHTH là định hướng DH trong đó GV tổ chức, hướng dẫn để HS biết huy động tổnghợp kiến thức, kĩ năng,… thuộc nhiều lĩnh vực (môn học/hoạt động giáo dục) khác nhaunhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập; từ đó hình thành cho HS những kiến thức và kĩ năngmới; hình thành và phát triển được những NL cần thiết để giải quyết các vấn đề trong họctập và trong thực tiễn cuộc sống. Có nhiều quan điểm khác nhau về các mức độ DHTH, theo [3], DHTH ở mức độ thấplà lồng ghép, liên hệ những nội dung giảng dạy có liên quan đến quá trình dạy học một mônhọc. Ở mức độ cao hơn là DHTH liên môn: Xử lí các nội dung kiến thức trong mối liên quanvới nhau, bảo đảm cho HS vận dụng tổng hợp kiến thức để giải quyết các vấn đề trong họctập, trong cuộc sống, đồng thời tránh việc HS phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiếnthức ở các môn học khác nhau. Ở mức độ cao nhất là DHTH xuyên môn: Các môn học hòatrộn vào nhau thành một chỉnh thể thống nhất có logic khoa học.2.2. Khái niệm năng lực dạy học tích hợp (DHTH) Theo tài liệu [2] ta có thể hiểu NL DHTH là khả năng vận dụng kiến thức vềDHTH để phân tích khả năng DHTH của một chủ đề, một bài học, hay một chươngtrong chương trình môn học; là khả năng thiết kế chủ đề DHTH và thực hiệnthành công kế hoạch dạy học chủ đề tích hợp (CĐT ...