Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện theo Quyết định 34 của Thủ tướng Chính phủ

Bài viết nêu những điểm mới, tích cực cần được áp dụng, nhân rộng, đồng thời chỉ ra những giới hạn của các quy định trong Quyết định 34 để có những sửa đổi, bổ sung cần thiết, nhằm bảo đảm mối quan hệ hài hòa giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng đất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện theo Quyết định 34 của Thủ tướng Chính phủ THỰC TIỄN PHÁP LUẬT BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CÁC DỰ ÁN THỦY LỢI, THỦY ĐIỆN THEO QUYẾT ĐỊNH 34 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ Lê Ngọc Thạnh* Ngày 08/4/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 34/2010/QĐ-TTg (Quyết định 34) Quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện. Điều này đã nói lên tính cấp thiết, đặc thù, quan trọng của việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (sau đây gọi tắt là bồi thường) đối với các công trình thủy lợi, thủy điện (TLTĐ). Bài viết nêu những điểm mới, tích cực cần được áp dụng, nhân rộng, đồng thời chỉ ra những giới hạn của các quy định trong Quyết định 34 để có những sửa đổi, bổ sung cần thiết, nhằm bảo đảm mối quan hệ hài hòa giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng đất. 1. Những điểm mới cơ bản của Quyết định mức hỗ trợ về y tế, giáo dục, thắp sáng, chất 34 về công tác bồi thường đốt, hỗ trợ sản xuất…; đồng thời phân cấp cho Một là, đã có sự tách bạch về bồi thường Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cụ thể hóa các nội với hỗ trợ, tái định cư, tránh được tình trạng dung trên. trong một số trường hợp, các khoản chi phí của Ba là, có sự công khai, minh bạch và chia Nhà nước về hỗ trợ còn nhiều hơn bồi thường sẻ thông tin giữa người dân và Nhà nước qua và trong trường hợp các đối tượng có liên quan quy định hỗ trợ cho các hộ tái định cư được vẫn chưa nhận thức được rằng, bồi thường là tham quan điểm tái định cư bao gồm: chi phí nghĩa vụ, còn hỗ trợ lại là quyền của Nhà nước, thuê phương tiện, ăn, ở trong thời gian tham dẫn đến khiếu kiện kéo dài, thậm chí khiếu quan. kiện về “quyền hỗ trợ của Nhà nước”. Bốn là, khắc phục được nhiều cách hiểu theo Hai là, quy định các chính sách hỗ trợ ổn quy định tại Khoản 2 Nghị định số 197/2004/ định đời sống như: hỗ trợ lương thực đối với NĐ-CP của Chính phủ, nay là Khoản 3 Điều hộ bị thu hồi toàn bộ đất ở, đất sản xuất, phải 24 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP của Chính di chuyển chỗ ở; hộ bị thu hồi được tính theo tỷ phủ Về bồi thường nhà, công trình xây dựng lệ phần trăm diện tích đất sản xuất nông nghiệp trên đất: “Đối với công trình kết cấu hạ tầng kỹ đang sử dụng đều được Nhà nước hỗ trợ với thuật, mức bồi thường bằng mức xây dựng mới mức cao hơn so với các quy định hiện hành. của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương Đặc biệt, trong Quyết định 34 còn quy định đương do Bộ Xây dựng ban hành, nếu công (*) ThS Luật học, Trường Đại học Lao động Xã hội (CS II TP Hồ Chí Minh). 7 Số 14(199) NGHIÊN CỨU LẬP PHÁP 2011 I I 53 THỰC TIỄN PHÁP LUẬT trình không còn sử dụng thì không được bồi hồi đất, cần quy định rõ vấn đề này như nội thường”. Quy định này đã dẫn đến hai cách dung trong Quyết định 34. hiểu: (i) Công trình không sử dụng được thì không bồi thường (cách hiểu thứ nhất);(ii) Khu 2. Một số hạn chế của Quyết định 34 vực đất bị thu hồi dẫn đến công trình không còn Khái niệm “trực tiếp sản xuất nông sử dụng được nữa; ví dụ như kênh mương nội nghiệp” đồng phục vụ sản xuất, nay khu vực đó bị Nhà Cụm từ “trực tiếp sản xuất nông nghiệp” nước thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng xuất hiện rất nhiều trong các văn bản quy phạm đất nên công trình “kênh mương nội đồng” đó pháp luật về đất đai2 và được xem là cơ sở để đương nhiên không sử dụng được nữa (cách hộ gia đình, cá nhân được cơ quan nhà nước có hiểu thứ hai). thẩm quyền giao đất; người sử dụng đất được Chính vì cách hiểu theo nội dung bất lợi Nhà nước hỗ trợ một số chính sách “đặc thù” cho người sử dụng đất, nên khi thu hồi đất tại khi thu hồi đất để sử dụng vào các mục đích huyện Vũ Thư (tỉnh Thái Bình) để làm Khu công cộng, quốc phòng, an ninh…, trong đó, công nghiệp, công trình kênh tưới do nhân dân có trường hợp Nhà nước bồi thường, hỗ trợ và đóng góp xây dựng với giá trị xây dựng ban tái định cư đối với các dự án TLTĐ. Tuy vậy, đầu là 200 triệu đồng đã không được chính cụm từ trên chưa được giải thích bằng văn bản quyền địa phương bồi thường (theo cách hiểu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, dẫn đến thứ hai, vì Khu công nghiệp không thể sử dụng có nhiều cách hiểu khác nhau: công trình kênh tưới nước vào mục đích gì - Xét về mặt ngữ nghĩa, trực tiếp3 là tiếp được). Điều này đã gây bức xúc cho nhân dân, xúc thẳng với đối tượng, không qua khâu trung dẫn đến khiếu nại kéo dài1. gian; sản xuất4 là tạo ra của cải vật chất; nông Tì ...