Bức tranh dịch thuật M. Sôlôkhôp ở miền bắc Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975

Có thể coi những năm 1954 - 1975 là giai đoạn hoàng kim của Văn học Xô viết tại Việt Nam. Tuy nhiên, do đặc thù của một đất nước bị chia cắt hai miền với những đối lập về thể chế chính trị, xã hội, tư tưởng nên sự tiếp nhận là không đồng nhất. Vì vậy việc dịch và xuất bản văn học Xô viết nói chung và tác phẩm của M. Sôlôkhôp nói riêng giữa hai miền có nhiều điểm khác biệt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bức tranh dịch thuật M. Sôlôkhôp ở miền bắc Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975 JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE 2012, Vol. 57, No. 10, pp. 136-144 BỨC TRANH DỊCH THUẬT M. SÔLÔKHÔP Ở MIỀN BẮC VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1954 - 1975 Tạ Hoàng Minh Trường Đại học Hoa Lư, Ninh Bình E-mail: tahoangminh79@gmail.com Tóm tắt. Có thể coi những năm 1954 - 1975 là giai đoạn hoàng kim của Văn học Xôviết tại Việt Nam. Tuy nhiên, do đặc thù của một đất nước bị chia cắt hai miền với những đối lập về thể chế chính trị, xã hội, tư tưởng nên sự tiếp nhận là không đồng nhất. Vì vậy việc dịch và xuất bản văn học Xôviết nói chung và tác phẩm của M. Sôlôkhôp nói riêng giữa hai miền có nhiều điểm khác biệt. Trong bài này chúng tôi chỉ dừng lại ở việc thống kê, phân tích quá trình dịch và xuất bản các tác phẩm của M. Sôlôkhôp ở miền Bắc Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975. Từ khóa: Văn học 1954 - 1975, dịch thuật, Văn học Xôviết, Sôlôkhôp, miền Bắc Việt Nam.1. Mở đầu Dịch thuật từ lâu đã trở thành mắt xích không thể thiếu trong giao lưu văn hoá, vănhọc giữa các dân tộc. Trong quá trình phát triển của một nền văn học nào đó đều tồn tạivăn học dịch như một phần không thể thiếu. Thông qua tác phẩm dịch thuật, các nềnvăn học có thể xâm nhập vào đời sống tinh thần và ảnh hưởng lẫn nhau. Ở Việt Nam, tácđộng của văn học dịch đối với văn học trong nước là không thể phủ nhận. Ngay từ nhữngthế kỉ xa xưa, nước ta đã biết đến những tác giả, tác phẩm xuất sắc của văn học TrungQuốc, Ấn Độ, Nhật Bản. . . Sang nửa đầu thế kỉ XX, việc du nhập các tác phẩm nổi tiếngcủa Pháp, Anh, Đức. . . và các nước Tây Âu làm nên diện mạo mới cho văn học nước nhà.Đến nửa sau thế kỉ XX, bức tranh dịch thuật trở nên sôi động hơn bao giờ hết bởi sự cómặt của nền văn học Nga - Xôviết. Dần thay thế ảnh hưởng của văn học Pháp, đặc biệt làsau cách mạng tháng Tám, văn học Nga - Xôviết có sức ảnh hưởng lớn lao ở Việt Nam.Sau 1954, các tác phẩm văn học dịch của Nga - Xôviết trở thành món ăn tinh thần khôngthể thiếu của người dân Việt Nam. Thời đó, bất cứ ai được hỏi cũng có thể kể tên được vàitác giả, tác phẩm nổi tiếng của nước Nga. Một trong những tác giả có ảnh hưởng khá lớntới đời sống tinh thần và chiến đấu của nước ta trong gần thế kỉ qua chính là M. Sôlôkhôp- nhà văn thiên tài, một thứ ánh sáng không bao giờ lụi tắt. Độc giả Việt Nam biết đến M.Sôlôkhôp qua các tác phẩm nổi tiếng thế giới của ông ngay từ sau cách mạng tháng Tám.136 Bức tranh dịch thuật M. Sôlôkhôp ở miền Bắc Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975Nằm trong sự tiếp nhận của Việt Nam với nền văn học Nga - Xôviết, quá trình tiếp nhậnM. Sôlôkhôp ở Việt Nam trước hết thể hiện qua bức tranh dịch thuật.2. Nội dung2.1. Khái quát tình hình dịch thuật các tác phẩm của M. Sôlôkhôp ở miền Bắc Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975 Bảng 1. Thống kê việc dịch và xuất bản các tác phẩm của M. Sôlôkhôp ở miền Bắc Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975 Stt Tên tác phẩm Nhà XB Nơi XB Người dịch Ghi chú Tc Văn nghệ QĐ số Nguyễn 1 Số phận một con người 1957 Lần 1 8, tr 70 - 98 Thuỵ Ứng - Kẻ tử thù, Ngựa con, Đứa con hoang, Tiếng nói chung, Chủ tịch hội đồng H. Nhân dân lao Xuân In: 2000 2 1958 quân sự nước Cộng hoà, động Thương cuốn Người chăn bò (Truyện sông Đông) Trích dịch Tc Văn nghệ số 18, Nguyễn 3 Sông Đông êm đềm 1958 phần 4 tr 44 - 94 Thuỵ Ứng quyển I T1: 5.050 cuốn; T2: Sông Đông êm đềm, Tập Nguyễn 4 H.Văn học 1959 8.050 cuốn; 1, 2, 3, 4 Thuỵ Ứng T3,T4: 8.060 cuốn In: 5.060 5 Số phận con người H.Văn hoá 1959 Mạnh Cầm ...