Bước đầu đánh giá kết quả kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng trong phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạc tự thận

Phẫu thuật điều trị mộng mắt nhằm làm cho giác mạc được trong, phẳng và hạn chế tỷ lệ tái phát. Mục tiêu: Bước đầu đánh giá kết quả kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng trong phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạc tự thân. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 17 mắt của 14 bệnh nhân được áp dụng kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng từ tháng 3 đến tháng 9/2012.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu đánh giá kết quả kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng trong phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạc tự thậnVũ Thị Kim LiênTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ112(12)/2: 245 - 250BƯỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ KỸ THUẬT BƠM HƠI TÁCH ĐẦU MỘNGTRONG PHẪU THUẬT CẮT MỘNG GHÉP KẾT MẠC TỰ THÂNVũ Thị Kim LiênTrường Đại học Y Dược - ĐH Thái NguyênTÓM TẮTPhẫu thuật điều trị mộng mắt nhằm làm cho giác mạc được trong, phẳng và hạn chế tỷ lệ tái phát.Mục tiêu: Bước đầu đánh giá kết quả kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng trong phẫu thuật cắt mộngghép kết mạc tự thân. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 17 mắt của 14 bệnh nhân được ápdụng kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng từ tháng 3 đến tháng 9/2012. Hơi được bơm vào dưới tổchức đầu mộng và trên diện giác mạc bằng bơm tiêm 3ml. Đầu và thân mộng được cắt bỏ sau đóghép kết mạc tự thân ở vùng rìa. Độ trong của giác mạc được đánh giá sau phẫu thuật. Kết quả:Đầu mộng được tách khỏi diện giác mạc hoàn toàn ở 13 mắt (76,5%), 04 mắt (23,5%) tách khônghoàn toàn cần can thiệp thêm bằng dao gọt giác mạc. Diện giác mạc trong và phẳng ở 16 mắt(94,1%) sau mổ 01 tháng. Không có biến chứng xảy ra trong phẫu thuật. Kết luận: Kỹ thuật bơmhơi tách đầu mộng dễ áp dụng, an toàn và kinh tế có thể áp dụng để loại bỏ đầu mộng khỏi diệngiác mạc, tạo ra được diện giác mạc trong và phẳng.Từ khoá: Mộng, ghép kết mạc tự thân, bơm hơiĐẶT VẤN ĐỀ *Mộng mắt là tổ chức tân tạo của kết mạc nhãncầu ở góc trong hoặc góc ngoài phát triển dầnvề trung tâm của giác mạc. Mộng mắt thườnggặp ở nơi có nhiều ánh sáng và tia UV mặttrời. Những người sống ở gần xích đạo vàhoạt động nhiều ngoài trời nắng thì dễ bịmộng mắt [4, 10, 13] và tỷ lệ mắc gặp khoảng10% dân số châu Á [3] và 5,24% ở dân sốViệt Nam [1].Mộng mắt được cấu tạo bởi ba phần: mũ, đầuvà thân mộng và phát triển bò dần về phíatrung tâm giác mạc. Mộng mắt phát triển dầntheo chiều rộng và xâm lấn sâu vào tổ chứcgiác mạc. Đầu mộng là phần tổ chức mộngbám chặt nhất vào nhãn cầu do đó tách đầumộng khỏi diện giác mạc là việc làm khó.Phần thân mộng hình quạt bám vào tổ chứckết mạc và dính lỏng lẻo vào lớp thượng củngmạc thì bóc tách dễ hơn. Mộng mắt tuy khônggây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻngười bệnh nhưng ảnh hưởng nhiều đến chấtlượng cuộc sống của bệnh nhân. Bệnh nhânluôn có cảm giác cộm vướng, kích thích và cóthể bị giảm thị lực do mộng gây loạn thị giácmạc [11] hoặc khi mộng bò qua bờ đồng tử.Ngoài ra mộng mắt còn gây phiền muộn cho*Tel: 0912656289người bệnh bởi ảnh hưởng trực tiếp đến yếutố thẩm mĩ.Hiện nay, các phương pháp phẫu thuật điều trịmộng mắt đều nhằm mục đích là loại bỏmộng để cho diện giác mạc trong và giảmthiểu khả năng tái phát. Phẫu thuật mộng mắtđược chỉ định khi mộng gây kích thích cộmvướng, gây giảm thị lực hay ảnh hưởng đếnyếu tố thẩm mĩ. Các phương pháp phẫu thuậtghép kết mạc tự thân đơn thuần [2], ghép kếtmạc tự thân phối hợp với áp Mytomycin C [8]và phương pháp cắt và dán [9] đang được ápdụng rộng rãi với ưu điểm là tỷ lệ tái phátthấp. Trong những kỹ thuật này, việc giảiphóng đầu mộng ra khỏi diện giác mạc là mộtbước làm khó và tốn nhiều thời gian của phẫuthuật viên do phải làm sạch tổ chức đầu mộngbám trên giác mạc. Vì tổ chức đầu mộng bámchắc nên thường không loại bỏ sạch hết saukhi gọt mà phải dùng đầu khoan bằng kimcương để mài tổ chức còn sót lại và đánhbóng cho diện giác mạc được phẳng. Chi phícho dụng cụ phẫu thuật sẽ cao.Tại khoa Mắt - Bệnh viện Đa khoa Trungương Thái Nguyên, phẫu thuật điều trị mộngmắt vẫn phải dùng dao để gọt đầu mộng khỏidiện giác mạc. Vì chưa có dụng cụ để đánhbóng tổ chức giác mạc nên các bác sĩ nhãnkhoa vẫn dùng dao lam để gọt dũa chau chuốt245Vũ Thị Kim LiênTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆgiác mạc cho phẳng và trong. Việc làm nàytốn khá nhiều thời gian và dễ có nguy cơ làmtổn thương giác mạc và gây loạn thị sau mổ.Chúng tôi tiến hành nghiên cứu thử nghiệmkỹ thuật bơm hơi dưới đầu mộng với mụctiêu: Đánh giá kết quả phương pháp bơmhơi tách đầu mộng trong phẫu thuật cắtmộng ghép kết mạc tự thân mà không dùngphương pháp gọt và đánh bóng vẫn có thể loạibỏ sạch và dễ dàng tổ chức đầu mộng vàkhông gây tổn hại nhiều cho giác mạc.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨUĐối tượng nghiên cứu- Gồm 14 bệnh nhân (17 mắt có mộng) có chỉđịnh phẫu thuật điều trị tại bệnh viện Đa khoaTrung ương Thái Nguyên từ tháng 03 đếntháng 09 năm 2012.- Tiêu chuẩn chọn bệnh nhânCác bệnh nhân được chẩn đoán có mộng mắtbò qua vùng rìa giác mạc (từ mộng độ II) cóchỉ định mổ mộng và toàn thân cho phép chịuđựng cuộc mổ.- Tiêu chuẩn loại trừ:Bệnh nhân có mộng nhưng toàn thân khôngcho phép phẫu thuật không thuộc đối tượngnghiên cứu của đề tài này.Bệnh nhân làm cam đoan trước mổ. Tất cảcác bệnh nhân trong nghiên cứu đều được mổchung 1 kỹ thuật. Sau mổ 1 ngày, 07 ngày, 01tháng, 03 tháng, bệnh nhân được khám lại đểđánh giá theo chỉ tiêu nghiên cứu.Phương pháp nghiên cứu- Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắtngang, tiến cứu- Phương pháp chọn mẫu: Chọn mẫu nghiêncứu thuận tiện: lấy tất cả bệnh nhân bị mộngmắt đủ tiêu chuẩn nghiên cứu trong thời giantừ tháng 3 đến tháng 9 năm 2012.- Số liệu được thu thập theo phiếu nghiêncứu, hồ sơ bệnh án được mã hoá và xử lýbằng phần mềm thống kê y học.Các chỉ tiêu nghiên cứu- Đặc điểm của nhóm bệnh nhân nghiên cứu:tuổi, giới.246112(12)/2: 245 - 250- Đặc điểm mộng mắt: vị trí, phân loại, kíchthước mộng (độ).- Thời gian phẫu thuật cắt mộng ghép kết mạctự thân.- Kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng: đầu mộngđược tách hoàn toàn khỏi giác mạc, đầu mộngđược tách không hoàn toàn cần thêm canthiệp thêm.- Tình trạng giác mạc sau mổ 1 ngày, 3 ngày,1 tuần, 1 tháng: giác mạc trong, không có sẹo;giác mạc có sẹo trắng mờ; giác mạc có sẹotrắng rõ.- Dấu hiệu kích thích sau mổ: đau, chói, cộmvướng, chảy nước mắt.- Biến chứng và tình trạng tái phát sau mổ: kếtmạc xâm lấn vào giác mạc tại diện mộng cũ.Kỹ thuật bơm hơi tách đầu mộng và ghépkết mạc tự ...