Bước đầu nền độc lập

Vào đầu thế kỷ thứ 10, nhà Đường trở nên suy yếu. Lợi dụng thời cơ này, Khúc Thừa Dụ (?-907), một hào trưởng cư trú lâu đời ở Hồng Châu (Hải Hưng) nổi lên, tự xưng là Tiết độ sứ (906). Nhà Đường bắt buộc phải công nhận sự việc ấy và còn phong thêm tước "Đồng binh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bước đầu nền độc lập Bước đầu nền độc lập Tự chủHọ Khúc đặt nền móng tự trị (906-923)... Họ Khúcđặt nền móng tự trị (906-923)* Khúc Thừa Dụ 906-907* Khúc Hạo 907-917* Khúc Thừa Mỹ 917-930* Dương Đình Nghệ 931-937Vào đầu thế kỷ thứ 10, nhà Đường trở nên suy yếu.Lợi dụng thời cơ này, Khúc Thừa Dụ (?-907), mộthào trưởng cư trú lâu đời ở Hồng Châu (Hải Hưng)nổi lên, tự xưng là Tiết độ sứ (906). Nhà Đường bắtbuộc phải công nhận sự việc ấy và còn phong thêmtước Đồng binh Chương sự cho ông nữa. Sử cũchép rằng Khúc Thừa Dụ tính tình khoa hòa, nhân áinên được nhiều người theo về.Nhà Đường, dù trên danh nghĩa, phong tước và côngnhận Khúc Thừa Dụ, nhưng thực chất là không thểkiểm soát được đất Giao Châu nữa. Khúc Thừa Dụlàm chủ đất nước, xây dựng chính quyền tự chủ, khởiđầu cho nền độc lập của nước nhà.Khúc Thừa Dụ làm Tiết độ sứ một năm thì mất, conlà Khúc Hạo lên nối nghiệp cha được mười năm(907-917). Trong mười năm này, Khúc Thừa Hạocho sửa đổi các khu vực hành chính, cắt đặt ngườitrông coi mọi việc cho đến tận đơn vị xã, định lạimức thuế ruộng đất và miễn bỏ các lao dịch nặng nề.Trong khi ấy, tại Trung Hoa, một Tiết độ sứ họ Lưuchiếm lấy vùng Quảng Châu, lập nên nước Nam Hán.Năm 917, Khúc Hạo mất, con là Khúc Thừa Mỹ lênnối chức Tiết độ sứ. Khúc Thừa Mỹ giao hảo cùngnhà Lương (đã thay nhà Đường làm chủ Trung Hoa).Vua Nam Hán lấy cớ ấy cho quân sang đánh họKhúc. Khúc Thừa Mỹ không chống cự được, bị bắtđưa về Quảng Châu (930). Quân Nam Hán chiếmđóng thành Đại La.Kế tục sự nghiệp của họ Khúc là Dương Đình Nghệ(?-937), một người làm quan dưới đời Khúc ThừaMỹ.Sau khi Khúc Thừa Mỹ bị bắt, Dương Đình Nghệ dấybinh ở làng Ràng (Dương xá, Thanh Hóa), vốn là quêcủa ông. Các hào trưởng như Ngô Quyền, Đinh CôngTrứ đem lực lượng của mình gia nhập hàng ngũ củaDương Đình Nghệ.Năm 931, Dương Đình Nghệ tiến quân đánh thànhĐại La, Thứ sử Giao Châu là Lý Tiến chống khônglại, chạy về Quảng Châu (Trung Hoa) thì bị vua NamHán giết chết. Một toán quân Nam Hán được cử sangđể đàn áp quân của Dương Đình Nghệ, nhưng bịđánh tan, phải bỏ chạy về Trung Hoa. Thắng lợi,Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ.Cai quản đất nước được sáu năm thì Dương ĐìnhNghệ bị một thuộc tướng là Kiều Công Tiễn sát hại.Ngô Quyền (897-944), tướng tài và đồng thời là rểcủa Dương Đình Nghệ, đang cai quản Châu ái, đemquân đi trừng phạt Kiều Công Tiễn.Ngô Quyền là người cùng quê với Phùng Hưng, xãĐường Lâm (nay thuộc thị xã Sơn Tây, tỉnh Hà Tây),đã từng theo Dương Đình Nghệ từ buổi ban đầu và cóuy tín lớn với dân chúng.Trước sự tiến công của Ngô Quyền, Kiều Công Tiễnlo sợ, vội vàng đi cầu cứu nhà Nam Hán. Vua NamHán nắm cơ hội thực hiện mộng xâm lăng, bèn phongcho con là Hoằng Tháo làm Tĩnh Hải Quân Tiết độsứ, sai đem thủy quân đi trước còn bản thân mình sẽtheo đường bộ tiếp ứng.Năm 938. Ngô Quyền chiếm được thành Đại La, bắtđược Kiều Công Tiễn và đem bêu đầu trên thành. Dùbiết tin Kiều Công Tiễn đã bị giết chết, và NgôQuyền đã làm chủ thành Đại La, quân Nam Hán vẫntiến công. Ngô Quyền bèn bày thế trận thủy chiến,cho cắm cọc trên sông Bạch Đằng, chở địch. Tháng12 năm ấy, Hoằng Tháo đem thủy binh tiến ồ ạt vàosông Bạch Đằng. Nhân lúc triều cường, Ngô Quyềncho thuyền nhẹ ra đánh, nhử quân Hoằng Tháo lọtqua trận địa cọc ngầm. Khi thủy triều xuống mạnh,trận địa cọc ngầm nổi lên, Ngô Quyền thúc đại quânra đánh. Chiến thuyền của Nam Hán nặng nề, khôngthoát được, bị cọc đâm vỡ rất nhiều. Hoằng Tháo bịgiết tại trận, toàn bộ đội thủy quân bị tiêu diệt. VuaNam Hán nghe tin bại trận và tin Hoằng Tháo bị giếtchết, thương khóc thảm thiết rồi rút về nước.