CÁC BỆNH LÝ BÓNG NƯỚC DO THUỐC (DRUG-INDUCED BULLOUS DISORDERS) (Kỳ 5)

Nhạy cảm tiếp xúc do các loại thuốc thoa tại chỗ có thể dẫn đến phản ứng dạng chàm toàn thân.+Do Penicillin có thể gây phản ứng dạng chàm lan tỏa giống như dùng Penicillin đường toàn thân hoặc thậm chí ngay cả với một số lượng nhỏ Penicillin có trong sữa bò khi uống, +Do sulfonamides thoa tại chỗ có thể gây phản ứng như dùng sulfamethoxazole hoặc sulfonylureas (tolbutamide, carbutamide…) đường toàn thân nhưng không giống như dapsone hoặc sulfapyridine ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC BỆNH LÝ BÓNG NƯỚC DO THUỐC (DRUG-INDUCED BULLOUS DISORDERS) (Kỳ 5)CÁC BỆNH LÝ BÓNG NƯỚC DO THUỐC(DRUG-INDUCED BULLOUS DISORDERS) (Kỳ 5) oooOOOooo III-NGUYÊN NHÂN: 1-Nhạy cảm tiếp xúc do các loại thuốc thoa tại chỗ có thể dẫn đến phản ứngdạng chàm toàn thân. +Do Penicillin có thể gây phản ứng dạng chàm lan tỏa giống như dùngPenicillin đường toàn thân hoặc thậm chí ngay cả với một số lượng nhỏ Penicillincó trong sữa bò khi uống, +Do sulfonamides thoa tại chỗ có thể gây phản ứng như dùngsulfamethoxazole hoặc sulfonylureas (tolbutamide, carbutamide…) đường toànthân nhưng không giống như dapsone hoặc sulfapyridine, +Do ethylenediamine chứa trong một số dược phẩm thoa có thể dẫn đếnphản ứng giống như dùng đường toàn thân các thuốc như aminophylline,theophylline, antazoline, tripelennamine, methapyrilene, hydroxyine, pyrilamine, +Do tetramethylthiuram disulfide dẫn đến phản ứng như phản ứng “cairượu”, +Các loại thuốc khác có thể gây phát ban dạng chàm nhưng không phải donhạy cảm tiếp xúc: carbamazepine, muối vàng, griseofulvin, phenytoin, piroxicam,lợi tiểu thiazides, vitamin K… 2-Các thuốc thường gặp nhất gây ra ngoại ban mụn mủ toàn thân cấp tính(AGEP) là các kháng sinh, đặc biệt là nhóm beta-lactam, macrolides, co-trimoxazole. Furosemide, NSAIDs, Diltiazem cũng được báo cáo có liên quan vớisự phát triển AGEP.Các thuốc khác cũng có thể gây AGEP gồm: carbamazepine,hydroxychloroquine, clindamycin, ticlopidine, terbinafine, hóa liệu pháp liều cao,chloramphenicol, sulfapyridine, minocycline metronidazole, ức chế protease,progesterone, thủy ngân, nystatine, paracetamol, aspirin, doxycycline,lansoprazole, furosemide, amoxapine, proguanil, nifuroxazide… 3-Đa số các thuốc có khả năng gây phát ban do thuốc cố định (FDEs). Mộtsố thuốc thường gặp nhất là aspirin, barbiturates, co-trimoxazole, phenolphthalein,feprazone, tetracycline, sulfonamides. +Nguyên nhân gây FDEs bóng nước toàn thân bao gồm: aminophenazone,diazepam, antipyrine, barbiturates, co-trimoxazole, mefenamic acid, paracetamol,phenazones, piroxicam, phenylbutazone, sulfadiazine, sulfathiazole. +Các thuốc gây FDEs thường gây bệnh cảnh tại một số vị trí đặc trưng, nhưaspirin thường ở thân mình và tứ chi, tetracyclines ở vùng sinh dục, phenylbutoneở môi… 4-Không có thử nghiệm nào tìm được căn nguyên của hồng ban đa dạng(EM). EM liên quan với các tác nhân nhiễm trùng, như là herpes simplex vàmycoplasma, đã được báo cáo. SJS và TEN rất thường gặp liên quan với một sốdược phẩm như: kháng sinh (sulfonmides, co-trimozazole, penicillin,cephalosporin, chloramphenicol, clindamycin, griseofulvin, rifampin,streptomycin, tetracycline, ciprofloxacin…). NSAIDs (ibuprofen, ketotifen,naproxen, piroxicam, sulindac…), thuốc trị cao huyết áp, thuốc chống động kinh(phenobarbital, carbamazepine, phenytoin…), allopurinol. Gần đây có báo cáothuốc ức chế COX-2 có liên quan với SJS. 5-Mechlorethamine thoa tại chỗ được báo cáo gây phản ứng bóng nướcđưới thượng bì ở bệnh nhân mycosis fungoides. 6-Methotrexate có b1o cáo có liên quan với hồng ban bóng nước ở trẻ em. 7-Nhóm Thiol của thuốc thường gây pemphigus do thuốc, các thuốc đó làrifampin, amoxicillin, mpicillin, captopril, cephalosporins, penicillamine,penicillin, pyritinol. 8-Các thuốc chứa lưu huỳnh thường gây pemphigoid do thuốc, furosemidethường gặp nhất, các thuốc khác là amoxicillin, ampicillin, phenacetin, penicillin,penicillamine, psoralene, ức chế beta. Pemphigoid có sẹo thường gây ra dopractolol, D-penicillamine, clonidine, indomethacin, sulfadoxin, các thuốc thoanhư: echothiophate, pilocarpin, demecarium, … 9-Vancomycin thường gây LAD do thuốc, các thuốc khác là diclofenac,phenytoin, somatostatin, lithium, captopil, amiodarone, cefamandole. 10-Porphyria da muộn (PCT) do barbiturates, estrogens, griseofulvin,rifampicin, sulfonamides. Các thuốc được biết gây giả porphyria gồm furosemide,nabumetone, acid nalidixic, naproxen, oxaprozin, tetracycline. IV-CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT: 1-Chàm thể tạng ; Bệnh lý bóng nước của người tiểu đường ; bệnh lý bóngnước của người lọc máu ; bóng nước dạng pemphigus ; nhiễm Candida da ;pemphigoid có sẹo ; viêm da tiếp xúc dị ứng ; viêm da tiếp xúc kích thích ; viêmda dạng herpes ; ly thượng bì bóng nước ; ly thượng bì bóng nước mắc phải ; hồngban đa dạng ; lichen phẳng ; chốc ; lupus ban đỏ bóng nước ; pemphigus thôngthường ; pemphigus lá ; pemphigus cận tân sinh ; vẩy nến mủ ; porphyria da muộn; viêm khớp phản ứng ; viêm da mụn mủ dưới sừng ; SJS ; TEN ; hội chứng da dotụ cầu (SSSS).