Các căn cứ lí luận và thực tiễn lựa chọn phương pháp dạy học

Viện Chiến lược và Chương trình giáo dục Trong thực tiễn lập kế hoạch và tiến hành dạy học, người thầy giáo thường xuyên đối diện với câu hỏi: làm thế nào để lựa chọn phương pháp dạy học (PPDH) phù hợp và có hiệu quả ? Các nhà lí luận dạy học, các nhà giáo học pháp bộ môn thường đưa ra lời khuyên: Mỗi PPDH có một giá trị riêng, không có PPDH nào là vạn năng, giữ vị trí độc tôn trong dạy học, cần phối hợp sử dụng các PPDH…Lời khuyên này không sai nhưng gần...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các căn cứ lí luận và thực tiễn lựa chọn phương pháp dạy họcCác căn cứ lí luận và thực tiễn lựa chọn phương pháp dạy học Viện Chiến lược và Chương trình giáo dụcTrong thực tiễn lập kế hoạch và tiến hành dạy học,người thầy giáo thường xuyên đối diện với câu hỏi:làm thế nào để lựa chọn phương pháp dạy học(PPDH) phù hợp và có hiệu quả ? Các nhà lí luậndạy học, các nhà giáo học pháp bộ môn thường đưara lời khuyên: Mỗi PPDH có một giá trị riêng, khôngcó PPDH nào là vạn năng, giữ vị trí độc tôn trongdạy học, cần phối hợp sử dụng các PPDH…Lờikhuyên này không sai nhưng gần như không có tácdụng thao tác hoá; giá trị giúp đỡ đối với giáo viênquá ít nếu như không chỉ ra được các yếu tố ảnhhưởng đến việc lựa chọn PPDH. Đặc biệt trong bốicảnh đang có sự đấu tranh (lúc công khai, lúc ngấmngầm) giữa xu hướng muốn giữ nguyên trạng tháidạy học truyền thụ một chiều hiện hành, với xuhướng chủ trương đổi mới thì lời khuyên chungchung ở trên là một vị thuốc an thần, an ủi nhữngngười giữ nguyên lối dạy học cổ truyền. Như vậy,cần phải góp phần trả lời câu hỏi: Việc lựa chọnPPDH được tiến hành một cách tuỳ tiện, bất kì, haybị rằng buộc bởi những tiêu chuẩn khoa học nào?Câu trả lời cần được tìm kiếm ở các mối quan hệ củaPPDH (hiểu theo cả 3 tầng nghĩa của nó) với các yếutố liên quan, đó là: Với mục tiêu dạy học; với nộidung dạy học; với nhu cầu, hứng thú, thói quen họctập của học sinh; năng lực, sở trường, kinh nghiệmsư phạm của giáo viên; với điều kiện giảng dạy vàhọc tập.Dưới đây là mấy cơ sở căn bản cần quan tâm khi lựachọn PPDH:1. Chọn những PPDH có khả năng cao nhất đốivới việc thực hiện mục tiêu dạy họcMỗi mô hình lí luận dạy học, PPDH đều có nhữngđiểm mạnh, điểm hạn chế nhất định. Nhưng khi xemxét việc thực hiện một mục tiêu dạy học nhất địnhthì có một số PPDH có khả năng cao hơn các PPDHkhác. Chẳng hạn nếu đặt mục tiêu nhanh chóngtruyền thụ cho xong nội dung quy định thì PPDHthuyết trình có vị trí quan trọng. Nhưng nếu đặt mụctiêu phát triển năng lực tìm tòi sáng tạo của học sinhthì vấn đề sẽ khác đi.