Các chất hoạt động bề mặt trong công nghiệp dệt nhuộm

Dung dịch nhuộm có sức căng bề mặt lớn, không thấm ướt vải sợi nên thuốc nhuộm không ngấm vào được. Khi cho chất hoạt động bề mặt vào sẽ làm giảm sức căng bề mặt cho phép các phân tử thuốc nhuộm di chuyển vào bên trong xơ sợi. Khi tăng nổng độ chất ngấm thì tính thấm, ngấm của dung dịch tăng lên, tuy nhiên đếm một giới hạn nào đó sự tăng nồng độ chất ngấm sẽ không làm tăng thêm khả năng thấm nữa. Chất ngấm đa số là chất hoạt động bề mặt anion như...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các chất hoạt động bề mặt trong công nghiệp dệt nhuộmCác chất hoạt động bề mặt trong công nghiệp dệt nhuộmDung dịch nhuộm có sức căng bề mặt lớn, không thấm ướt vải sợi nênthuốc nhuộm không ngấm vào được. Khi cho chất hoạt động bề mặt vàosẽ làm giảm sức căng bề mặt cho phép các phân tử thuốc nhuộm dichuyển vào bên trong xơ sợi. Khi tăng nổng độ chất ngấm thì tính thấm,ngấm của dung dịch tăng lên, tuy nhiên đếm một giới hạn nào đó sự tăngnồng độ chất ngấm sẽ không làm tăng thêm khả năng thấm nữa. Chấtngấm đa số là chất hoạt động bề mặt anion như xà phòng, dầu đỏ vànhững hợp chất kiểu alkyl sunfat.- Chất ngấm NB (Nekal BX) là muối natri của butyl naphthalenesulfonateNekal BX thường được sản xuất ở dạng nhão có màu nâu, dễ hòa tantrong nước, có khả năng thấm ướt cao nên được dung làm chất ngấm khinấu vải cũng như khi nhuộm.- Xà phòngLà muối natri của một số axit béo có công thức tổng quátCnH2n+1COONa. Xà phòng là chất hoạt động bề mặt đã được sản xuất từlâu và sử dụng rộng rãi nhất. Nó có ưu điểm là rẻ tiền, có tác dụng tẩymạnh nên được sử dụng chủ yếu cho giặt. Tuy nhiên xà phòng có nhượcđiểm lớn nhất là khi gặp nước cứng chúng sẽ bị kết tủa làm giảm hiệusuất sử dụng một cách đáng kể.2C17H35COONa + CaCO3 = Ca(C17H35COO)2 + Na2CO3- Dầu đỏ (dầu alizarin)Là một este của acid rixinoleic. Sản phẩm kĩ thuật của dầu đỏ là chấtlỏng sánh, màu vàng nhạt, hòa tan tốt trong nước lạnh tạo môi trườngkiềm yếu. tác dụng chủ yếu của dầu đỏ là làm chất ngấm, thường đượcsử dụng trong quá trình nấu tẩy và nhuộm để làm tăng khả năng ngấmcác hóa chất thuốc nhuộm. Hiện nay có nhiều chất hoạt động bề mặt tuycó tên gọi khác nhau nhưng chúng có công thức tương tự dầu đỏ.- Invadine (LU, LUExtra, MC, MC new/MR)Các chất hoạt động Invadune kể trên đều thuộc họ anion do hãng Cibasản xuất. Chúng có tính năng chung nhất là khả năng ngấm tốt. ngoài ramỗi chất với kí hiệu khác nhau còn có những đặc thù riêng khi sử dụngcần xem xét kĩ tài liệu hướng dẫn.- Floranit 4028 (Cognis)Là hợp chất thuộc họ sunfat rượu béo có tác dụng ngấm dùng trong quátrình nấu và kiềm bóng.- Cottoclarin (Cognis)Là chất ngấm trong quá trình giũ hồ, nấu và tẩy cho các loại vải sợi bôngvà vải sợi pha tổng hợp, thích hợp cho quá trình nấu tẩy gián đoạn hoặcnấu tẩy liên tục và bán liên tục.Đặc tính:+ Dạng nhão không màu hòa tan tốt trong nước ấm(50oC).+ Có khả năng ngấm và nhũ hóa ở mọi nhiệt độ.+ Phù hợp với mọi quá trình tẩy trắng có thể sử dụng làm chất ngấm chocác loại thuốc nhuộm trừ thuốc nhuộm cattion.+ Ổn định trong bảo quản ít nhất một năm.- Chất ngấm Wetta-NTD-93Chất ngấm (thấm ướt) Wetta- NTD-93 được sản xuất từ một số dầu béothực vật đặc trưng, biến tính tổng hợp để thành dẫn xuất có hoạt chấtchính là natri sulfo este axitrixinoleic.Hoạt chất trên được phối chế thêm một số phụ gia để tăng cường chấtlượng và có hoạt tính chọn lọc. Qua nghiên cứu đã lựa chọn được côngnghệ sản xuất và phụ gia thích hợp, tạo ra được chế phẩm vừa có khảnăng thấm ướt cao, ngấm nhanh đồng thời còn có tính năng tẩy rửa, nhũhóa cần thiết để đáp ứng yêu cầu công nghệ tiền xử lý vải bông, vải tổnghợp pha bông và các mặt hàng dệt kim khác.Những đặc điểm kỹ thuật chính của sản phẩm:- Là chất lỏng, sánh có màu vàng sẫm, mùi nhẹ.- Thành phần hóa học gồm hỗn hợp các chất hoạt động bề mặt anion, cókhả năng giảm sức căng bề mặt và tính năng ngấm nhanh.- Hàm lượng chất hoạt động bề mặt trong sản phẩm: 65 + 1%; tỷ trọng ở20oC: gần 1.1; pH = 7.- Dễ hoà tan trong nước, không bị kết tủa trong nước cứng.- Tính năng trội: ngấm, nhũ hóa và tẩy rửa.- Có khả năng thấm ướt cao, mức tạo bọt trung bình.- Ổn định trong môi trường axit, kiềm yếu và trung tính, không giảmhoạt độ khi có mặt chất điện ly.Chất ngấm Wetta-NTD-93 làm sạch có hiệu quả cao khi nấu với vảibông, vải pha, vải dệt kim trong các thiết bị áp suất thường và áp suấtcao, độ mao dẫn của vải bông đều đạt trên 130mm trong 30 phút. Nócũng được sử dụng để pha chế dung dịch nhuộm bằng thuốc nhuộm trựctiếp, thuốc nhuộm lưu huỳnh, thuốc nhuộm azô không tan và thuốcnhuộm hoạt tính.Chất ngấm Wetta-NTD-93 đã được thử nghiệm và ứng dụng đại trà chohàng vạn mét vải trên dây chuyền công nghệ sản xuất của xí nghiệpnhuộm và in hoa (Công ty dệt 8-3) đạt kết quả tốt. Chất lượng sản phẩmtương đương các sản phẩm cùng loại (nhập từ nước ngoài nhưTinoventin JU và Invadin LU (Ciba-Geigy), Slovapon N (Tiệp)Prawozell Wopp - 100/N (Đức) OP-10 (Liên Xô cũ), Coloratamin SP(Sandoz), dầu đỏ Thổ Nhĩ Kỳ...1.2 Chất phân tánĐối với thuốc nhuộm dạng huyền phù, khi có chất hoạt động bề mặt sẽtạo điều kiện cho thuốc nhuộm phân tán đồng đều và giúp cho thuốcngấm vào xơ sợi đều màu hơn. Chất trợ phân tán là những chất hoạtđộng bề mặt có khả năng làm giảm sức căng bề mặt vật liệu sợi và cótính chất phân tán cao, được sử dụng trong công nghệ nhuộm làm chothuốc nhuộm trở thành một khối dung dịch linh động, đồng đ ...