CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ THỐNG MIỄN DỊCH

Tham khảo tài liệu các cơ quan của hệ thống miễn dịch, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ THỐNG MIỄN DỊCH CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ THỐNG MIỄN DỊCHHệ thống miễn dịch có một số cơ quan khác nhau về hình thái và chức năng vàcũng có những vai trò chức năng khác nhau trong sự phát triển của một đáp ứngmiễn dịch. Về phương diện chức năng có thể chia các cơ quan này thành cơ quanlympho trung ương và các cơ quan lympho ngoại vi (hình ). Các tế bào lymphonon sinh sôi trong quá trình sinh tạo máu ở tuỷ xương chín và trở thành các tế bàođặc nhiệm kháng nguyên chuyên biệt ở trong các cơ quan lympho trung ương. Chỉsau khi các tế bào lympho đã chín ở trong các cơ quan lympho trung ương th ìchúng mới có đủ thẩm quyền miễn dịch (tức l à chúng có khả năng gây ra một đápứng miễn dịch). Ở động vật có vú cơ quan lympho trung ương là tuỷ xương (BoneMarrow) - nơi các tế bào lympho B chín, và tuyến ức (Thymus) - nơi các tế bàolympho T chín.Có rất nhiều cơ quan lympho ngoại vi. Mỗi cơ quan phụ trách một vùng nhất địnhđể thâu tóm kháng nguyên từ các mô hoặc các hệ thống mạch máu, và cũng là nơimà các tế bào lympho chín có thẩm quyền miễn dịch tương tác một cách hiệu quảvới các kháng nguyên đã bị thâu tóm. Các hạch lympho có chức năng là thu thậpkháng nguyên từ dịch gian bào của các mô còn lách thì sàng lọc các kháng nguyênmà máu mang đến. Ðường hô hấp và ống dạ dày ruột lại có những tập hợp môlympho gắn với niêm mạc của chúng bao gồm các mảng Payer, hạch hạnh nhân,amidal, ruột thừa. Chúng thâu tóm các kháng nguyên xâm nhập vào qua các bềmặt niêm mạc khác nhau.Cơ quan lympho trung ươngTuyến ứcCác tiền tế bào T được hình thành trong quá trình sinh tạo máu đi vào tuyến ứcđược gọi là các thymo bào chưa chín, sau đó chúng chín tại đây để trở thành tế bàoT có thẩm quyền miễn dịch đặc nhiệm kháng nguyên. Tuyến ức là một cơ quan 2thùy dẹt nằm ở trung thất tr ước trên. Mỗi thuỳ được bao bọc xung quanh bởi mộtnang. Thuỳ lại được chia thành các tiểu thuỳ ngăn cách nhau bởi các dải mô liênkết gọi là các thớ. Cấu tạo mỗi tiểu thuỳ gồm có 2 vùng: vùng ngoài hay vùng vỏchứa đầy các thymo bào; vùng trong hay vùng tuỷ có các thymo bào nằm thưathớt. Cho đến nay người ta vẫn chưa biết được một cách chính xác thứ tự chín củacác lympho T xẩy ra như thế nào. Nhiều người cho rằng các tiền tế bào T đi vàotuyến ức và bắt đầu nhân lên ở vùng vỏ. Tại đây diễn ra quá trình tăng sinh nhanhchóng của các tế bào đồng thời cũng diễn ra sự chết tế b ào với tốc độ rất mạnh.Người ta nghĩ rằng có một nhóm nhỏ các thymo bào chín hơn di chuyển từ vùngvỏ vào vùng tuỷ, tại đây chúng tiếp tục chín và cuối cùng thì đi ra khỏi tuyến ứctheo các tĩnh mạch sau mao mạch. Hiện nay cũng có một số ý kiến không tánthành quá trình này. Một vài nghiên cứu đã cho thấy rằng có một nhóm nhỏ cácthymo bào ở vùng vỏ có thể chín và từ đây ra khỏi tuyến ngay mà không đi vàovùng tuỷ.Cả vùng tuỷ và vùng vỏ đều được cấu tạo bởi một mạng lưới không gian ba chiềubắt chéo nhau của các tế bào đệm bao gồm các tế bào biểu mô, các tế bào có tuaxòe ngón và các đại thực bào. Hệ thống các tế bào này tạo thành bộ khung củatuyến ức và góp phần vào quá trình chín của các thymo bào. Rất nhiều tế bào đệmnày có tương tác vật lý với quá trình phát triển của các thymo bào (hình 3.11). Mộtsố tế bào biểu mô ở vùng vỏ được gọi là các tế bào điều dưỡng ( NurseCells) có phần nhô ra của màng tế bào rất dài bao quanh tới 50 thymo bào tạothành các phức hợp đa tế bào lớn. Các tế bào biểu mô khác ở vùng vỏ có phần bàotương nhô ra và nối với nhau tạo thành một mạng lưới tương tác với rất nhiềuthymo bào khi chúng đi ngang qua vùng vỏ. ở vùng tiếp giáp giữ vùng tuỷ và vùngvỏ có các tế bào có tua xòe ngón có nguồn gốc tuỷ xương. Các tế bào này cũng cóphần nhô ra dài và các phần này cũng tương tác với các thymo bào trong quá trìnhchín của chúng.Quá trình chín và chọn lọc của các lympho TCác tế bào biểu mô của tuyến ức chế tiết các yếu tố hormone cần thiết cho quátrình biệt hoá và chín của các lympho T. Người ta đã xác định được đặc điểm của4 yếu tố hormone đó là (1-thymosin, (4-thymosin, thymopoietin, và thymolin. Khinuôi cấy các tế bào của tuỷ xương cùng với các yếu tố này thì thấy các phân tửtrên màng các tế bào thuộc dòng T xuất hiện mặc dù vai trò của từng yếu tố nàyđối với quá trình chín của tế bào T trong tuyến ức còn chưa được hiểu biết đầy đủ.Người ta thấy các tế bào đệm của tuyến ức chế tiết một cytokine đó là IL-7 chấtnày cũng có một vai trò trong quá trình chín của tế bào T ở trong tuyến ức.Trong quá trình chín ở tuyến ức, do hàng loạt các sắp xếp lại gene một cách ngẫunhiên đã tạo ra tính đa dạng về kháng nguyên của các thụ thể trên màng tế bào T.Như đã trình bầy, các tế bào T chín chỉ có thể nhận diện được kháng nguyên khikháng nguyên đó kết hợp với hoặc phân tử MHC lớp I hoặc phân tử MHC lớp II,vì thế khi một tế bào bộc lộ các thụ thể để gắn với kháng nguyên được hình ...