CÁC GIAI ĐOẠN SUY THÂN CẤP

Giai đoạn khởi đầu: Cần nhanh chóng loại bỏ nguyên nhân gây suy thân. Việc nhận biết giai đoạn này rất quan trọng, nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể biến suy thân cấp thể vô niệu thành suy thân cấp thể có bảo tồn nước tiểu (không có vô niệu).- Cầm máu; điều trị đi ngoài, nôn; loại trừ nguyên nhân gây tắc đường dẫn nước tiểu (mổ lấy sỏi, u nếu sức khoẻ bệnh nhân cho phép). Loại bỏ chất độc nếu có nhiễm độc (rửa dạ dày, dùng chất kháng độc đặc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC GIAI ĐOẠN SUY THÂN CẤP SUY THÂN CẤP7. ĐIỀU TRỊ.7.1. Giai đoạn khởi đầu:Cần nhanh chóng loại bỏ nguyên nhân gây suy thân. Việc nhận biết giai đoạn nàyrất quan trọng, nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể biến suy thân cấp thểvô niệu thành suy thân cấp thể có bảo tồn nước tiểu (không có vô niệu).- Cầm máu; điều trị đi ngoài, nôn; loại trừ nguyên nhân gây tắc đường dẫn nướctiểu (mổ lấy sỏi, u nếu sức khoẻ bệnh nhân cho phép). Loại bỏ chất độc nếu cónhiễm độc (rửa dạ dày, dùng chất kháng độc đặc hiệu).- Bù máu, dịch; nâng huyết áp: dựa vào áp lực tĩnh mạch trung tâm (CVP), nếu cógiảm thể tích thì áp lực tĩnh mạch trung tâm giảm.- Khi đã bù đủ dịch mà huyết áp tâm thu chưa đạt trên 90mmHg thì nâng huyết ápbằng dopamin pha vào huyết thanh ngọt 5%, truyền tĩnh mạch 5-10mg/kg/ph.7.2. Giai đoạn toàn phát:+ Gây bài niệu rất quan trọng. Chỉ dùng lợi tiểu khi không còn dấu hiệu mất nước,huyết áp tâm thu trên 90 mmHg.- Lasix 20 mg: tiêm tĩnh mạch 4 ống/lần, cách 4 giờ tiêm 1 lần. Tuỳ theo đáp ứngđể điều chỉnh liều, có thể cho tới 24 ống/ngày, nếu cho 2 ngày không thấy có đápứng thì phải ngừng.- Manitol 20% ´ 100 ml, truyền tĩnh mạch nhanh. Chỉ cần truyền 1 lần m à khôngthấy có đáp ứng thì phải ngừng ngay để tránh hoại tử ống thân do tăng thẩm thấu.Nếu có đáp ứng thì lượng nước tiểu 3 giờ >120 ml (> 40 ml/giờ, cần đặt thôngbàng quang để thu nước tiểu); có thể cho tiếp liều thứ hai.+ Điều chỉnh cân bằng nội môi:- Cân bằng nước nên giữ ở mức âm tính nhẹ để tránh tăng huyết áp gây ph ù phổicấp.Lượng nước vào (gồm có nước ăn, uống, truyền)/24giờ = 500 ml + lượng nướctiểu trong 24giờ.Khi tăng thể tích không điều chỉnh được bằng nội khoa, có triệu chứng đe doạ phùphổi cấp (huyết áp tăng, ran ẩm ở phổi, khó thở, X quang có phù tổ chức kẽ, áp lựctĩnh mạch trung tâm (CVP) > 12 cmH2O, áp lực phổi bít >20 mmHg) th ì phải chỉđịnh lọc máu bằng thân nhân tạo.- Hạn chế tăng kali máu:Không dùng các thuốc, dịch truyền, thức ăn có nhiều kali; loại bỏ các ổ hoại tử,các ổ nhiễm khuẩn. Nếu có chảy máu đ ường tiêu hoá, cần loại nhanh máu trongđường tiêu hóa ra...Nếu kali máu < 6 mmol/l thì chỉ cần điều chỉnh bằng chế độ ăn.Nếu kali máu từ 6 đến 6,5 mmol/l th ì phải dùng thuốc để làm giảm nồng độ kalimáu:. Glucoza ưu trương 20% hoặc 30% + insulin (cứ 3-5g đường cho 1 đv insulinnhanh) truyền tĩnh mạch, lượng glucoza phải dùng tối thiểu 50 - 100g. Insulin cótác dụng chuyển kali từ ngoại b ào vào trong nội bào, do đó làm giảm kali máu.Cần loại trừ bệnh Addison trước khi dùng insulin, vì có thể gây hạ đường huyết tớimức nguy hiểm (bệnh nhân bị bệnh Addison thường có tình trạng hạ đường huyếtmạn tính và tăng nhậy cảm với insulin).Không nên dùng loại dung dịch glucoza quá ưu trương (40-50%), vì khi truyềntĩnh mạch sẽ gây ưu trương dịch ngoại bào nhanh, làm mất nước tế bào, do đó kalisẽ từ trong tế bào ra ngoại bào làm tăng vọt kali máu gây nguy hiểm trước khi kalimáu giảm.. Bicacbonat 8,4%, dùng 50ml cho m ỗi lần, tiêm tĩnh mạch; nên chọn tĩnh mạchlớn để truyền; cần thân trọng vì có thể gây quá tải natri. Thuốc gây kiềm hoá m áu,có tác dụng chuyển kali từ ngoại bào vào trong nội bào.. Canxi gluconat hoặc canxi clorua 0,5 ´ 1ống tiêm tĩnh mạch chậm trong 2 phút,có thể nhắc lại sau 5 phút dưới sự giám sát điện tim trên monitoring. Canxi có tácdụng đối kháng với tác dụng của tăng kali máu lên tim. Chống chỉ định tiêm canxikhi bệnh nhân đang dùng digitalis.. Chất nhựa resonium trao đổi ion: chất n ày là các hạt nhựa gắn natri. Khi uốngvào ruột, chúng nhả natri và gắn với kali không hồi phục, sau đó được đào thảitheo phân ra ngoài làm giảm hấp thu kali từ ruột. Thuốc của Pháp có biệt d ược làkayexalat: cho uống 20 - 30 g/24giờ, chia 2-3 lần,Nếu kali máu > 6,5 mmol/l, hoặc kali máu tăng đ ã gây biến đổi điện tim giai đoạn3, 4 thì phải chỉ định lọc máu bằng thân nhân tạo hoặc lọc màng bụng cấp cứu.+ Huyết áp phải được đánh giá tức khắc và điều chỉnh ngay:- Huyết áp giảm phải bù dịch, điện giải, máu; dùng thuốc vận mạch để nhanhchóng nâng huyết áp tâm thu lên 100-120 mmHg.- Huyết áp cao thường do quá tải thể tích, cần điều trị tích cực để đề phòng phùphổi cấp.+ Hạn chế urê máu tăng:- Chế độ ăn: cung cấp đủ calo từ 35-40 kcalo/kg/ngày bằng glucoza và lipit.- Giảm protein: cho ăn không quá 0,5g protein/kg cân nặn g/24giờ; cho đủ vitamin.- Cho viên ketosteril: 1viên/5kg cân n ặng/ngày chia làm 3- 4 lần / ngày.- Làm tăng đồng hoá đạm có thể cho các thuốc: nerobon, durabolin, testosteron.+ Chống nhiễm khuẩn, chống loét :Chú ý không dùng kháng sinh có độc cho thân. Kháng sinh ít độc nhất cho thân lànhóm b-lactam (penicilin, amoxixilin...) nhóm erythromycin; còn nhómaminoglycozit (streptomycin, kanamycin, gentamycin...) thì rất độc với thân.+ Điều trị nhiễm toan chuyển hoá:Khi nồng độ bicacb ...