Các loại nước trong đất

Hơi nước: Đây là loại nước có trong không khí của khe rỗng đất, rất thuận lợi cho hoạt động của vi sinh vật và rễ cây. Hơi nước trong đất chuyển động từ nơi có áp lực cao xuống nơi có áp lực thấp. Áp lực đó phụ thuộc vào độ ẩm tuyệt đối và nhiệt độ của hơi nứơc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các loại nước trong đấtCác loại nước trong đất .- Hơi nước: Đây là loại nước có trong không khí củakhe rỗng đất, rất thuậnlợi cho hoạt động của vi sinh vật và rễ cây. Hơi nướctrong đất chuyển động từ nơicó áp lực cao xuống nơi có áp lực thấp. Áp lực đóphụ thuộc vào độ ẩm tuyệt đối vànhiệt độ của hơi nứơc. Hơi nước có thể đọng lại ởthành khe rỗng và chuyển độngtừ trong đất ra ngoài không khí. Sự chuyển động nàylà nguyên nhân chủ yếu đểhình thành sự bốc hơi mặt đất.- Nước liên kết hoá học: là loại nước liên kết chặt chẽvới các hạt đất vàkhông trực tiếp tham gia vào quá trình biến đổi vật lýtrong đất.Nếu đốt nóng một mẫu đất đến nhiệt độ từ 100 – 1100C thì sau một thời giannước trong đất bốc hơi gần hết, lúc này đất có khốilượng tương đối ổn định gọi làkhối lượng đất khô tuyệt đối. Nhưng nếu cứ đốt nóngmẫu đất ở nhiệt độ cao hơn110 0C thì sau một thời gian khối lượng đất tiếp tụcgiảm vì còn một lượng nướctiếp tục bốc hơi và sẽ bốc hơi hết khi đốt nóng đến500 0C. Như vậy, loại nước bốchơi ở nhiệt độ trên 100 0C gọi là nước liên kết hoáhọc. Loại nước này trong một sốtrường hợp có thể đạt đến 5-7 % khối lượng đất khô.Đối với cây trồng loại nướcnày không sử dụng được nên khi tính độ ẩm đấtngười ta thường không tính đến loạinước này.- Nước liên kết lý học: là loại nước được giữ lại ởtrong đất nhờ lực phân tửvà bốc hơi ở 100 0C. Nước liên kết lý học được chialàm 2 loại là nước dính vànước màng.+ Nước dính: là loại nước dính chặt vào mặt ngoàicủa hạt đất thành từnglớp, thường có chiều dày từ 8 - 10 lớp phân tử nước.Loại nước này được tạo thànhở trong đất do hơi nước bị đất hút từ không khí vàorồi ngưng đọng lại. Khi độ ẩmcủa không khí là độ ẩm bảo hoà thì đất sẽ có điềukiện hút hơi nước tối đa và tínhchất này được đặc trưng bằng hệ số dính nước củađất. Lượng nước dính tối đatrong đất có thể đạt tới chỉ số 7–8 % khối lượng đấtkhô.Khi lượng nước ngậm trong đất bằng 2 lần lượngnước dính thì cây đã bắt đầuthiếu nước, rễ cây khó hút nước lên và hạn chế pháttriển của cây. Do đó giới hạntối thiểu của nước ngậm phải bằng 2 lần lượng nướcdính tối đa.+ Nước màng: khi đã đạt đến lượng nước dính tối đa,nếu tiếp tục cung cấpnước cho đất thì các màng nước xung quanh hạt đấtvẫn tiếp tục tăng lên và hìnhthành nên loại nước màng.Như vậy, nước màng là loại nước bao bọc phía ngoàinước dính tối đa, cóchiều dày gấp 2 - 6 lần chiều dày của lớp nước dính.Nước màng có tỷ trọng lớnhơn 1 và có độ nhớt rất cao, cây hấp thụ nước màngkhó khăn. Nếu nước trong đấtchỉ là nước màng thì cây sẽ bị héo.- Nước tự do: A.V. Trôfunmôp đã định nghĩa nước tựdo như sau: “tất cả cácloại nước chứa trong đất với một hàm lượng vượtquá lượng trữ nước phân tử tốiđa (nước màng) đều không chịu tác dụng của lựcphân tử các hạt đất, tất cả cácloại nước ấy đều gọi là nước tự do”.Sau khi đã hình thành nước màng, nếu tiếp tục cungcấp thêm nước cho đấtthì giữa các góc nhọn của khẻ hỏng chứa đầy nước vàhình thành mặt nước cong,được gọi là nước goc.Sau khi đã hình thành nước góc nếu tiếp tục cung cấpthêm nước cho đất thìmặt nước cong các góc ngày càng mở rộng tiếp xúcvới nhau và lúc này được gọi lànước mao quản ống. Tuy nhiên, giữa các hạt đất còncó kẻ hổng hình ống chưa chứađầy nước. Nếu các kẻ hổng đó tiếp xúc với mặt nướitự do thì nước sẽ chuyển độnglên trong các kẻ hổng đó như trong các ống mao quảnvà nước đó gọi là nước maoquản.Nước mao quản có hai loại:+ Nước mao quản leo: là nước mao quản chuyểnđộng từ dưới lên, sự chuyểnđộng này chỉ phụ thuộc vào lực căng mặt ngoài củanước. Chiều cao leo tối đa cũngphụ vào loại đất, thành phần cơ giới, độ rỗng, thànhphần và nồng độ các muốitrong đất. Ví dụ: khi tăng nồng độ của NaCl, NaCO3và Na2SO4 cho nước leo thìhmax sẽ giảm xuống, nhưng khi tăng Ca(HCO)2,CaSO4 thì hmax sẽ tăng lên.Chiều cao leo của nước mao quản trong các loại đấtcó thể tham khảo quabảng sau (bảng 5):Bảng 5: Chiều cao leo của nước mao quảLoại đất hmax (cm) Loại đất hmax (cm)Đất sétThịt pha cátCát pha200 - 400150 - 300100 - 150Đất cátĐất bùnĐất mặn50 - 100120 - 150120- Nước mao quản treo: khi mưa hay khi tưới nước,nước chứa đầy ống maoquản, nhưng không tiếp giáp với nước ngầm, mànước đó được giữ lại do sức căngmặt ngoài gọi là nước mao quản treo.- Nước trọng lực: là nước mà khi khe hổng đã đầynước, nếu cung cấp thêmnước thì chuyển động của nước này chỉ chịu tác dụngcủa trọng lực.- Nước ngầm: là nước tự do chứa trong đất, được tạothành sau khi mưa vàngấm xuống đất thấm nước rồi đọng lại trên tầng đấtkhông thấm nước. Đây lànguồn nước tương đối sạch, chứa nhiều chất hoà tanhơn nước mặt và ít bị ô nhiễm.Hầu như trong nước ngầm không có chất lơ lửng. ...