Tham khảo tài liệu 'các loại thuốc thông thường', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC LOẠI THUỐC THÔNG THƯỜNG
1
9.1.1. Strychnin
Strychnin laø moät ancaloit chieát xuaát töø haït caây maõ tieàn. Caây maõ tieàn moïc nhieàu ôû
nöôùc ta vaø AÁn ñoä. Haït maõ tieàn chöùa gaàn 1,5% Strychnin vaø 1,5% Brucin (bruxin)
Tính chaát
Strychnin coù daïng tinh theå hình kim, khoâng maøu, khoâng muøi, vò cöïc kyø ñaéng, tan
trong nöôùc vaø khoâng tan trong eâte. Thuoác thöôøng ñöôïc duøng döôùi daïng muoái sunfat hay
arseniat. Muoái nitraùt deã tan hôn trong nöôùc. Muoái ñöôïc duøng laø sunfat trung tính ngaäm
5H2O (78,04% strychnin). Arseniat monobasic ngaäm 2H2O (65% strychnin vaø 15% asen)
cuõng ñöôïc duøng. Muoái cacodylat cuõng vaäy. Strychnin noùi chung raát ñoäc.
Taùc duïng
Strychnin taùc ñoäng chuû yeáu leân tuûy soáng laøm taêng kích thích ñoái vôùi caùc trung taâm
phaûn xaï cuûa haønh naõo – tuûy soáng.
Vôùi lieàu nheï, strychnin laø moät thuoác boå, laøm taêng tính nhaïy caûm toaøn thaân vaø tính
nhaïy caûm rieâng bieät cuûa caùc boä phaän, laøm taêng cöôøng tröông löïc cuûa cô vaø tim, gaây co
maïch, taêng huyeát aùp.
Vôùi lieàu hôi cao (maø khoâng ñöôïc vöôït quaù), Strychnin gaây taêng caûm giaùc roõ reät.
Vôùi lieàu cao, Strychnin gaây ñoäc, cô bò maát tröông löïc, con vaät bò co giaät khi bò moät
kích thích naøo ñoù vaø bò ngaït thôû vì cô loàng ngöïc khoâng hoaït ñoäng ñöôïc.
Chæ ñònh
Strychnin coù theå duøng laøm thuoác boå toaøn thaân trong caùc tröôøng hôïp suy nhöôïc cô
theå (traïng thaùi meät moûi, bieáng aên), thaàn kinh suy nhöôïc, kích thích thaàn kinh trong nhöõng
chöùng nhöôïc cô, lieät cô, baïi lieät. Choáng khí thuõng phoåi (phuø phoåi) cuûa ngöïa, traâu, boø vôùi
lieàu raát thaáp vaø neân söû duïng arseniat. Laøm chaát ñoái khaùng ñeå giaûi ñoäc khi bò ngoä ñoäc caùc
loaïi thuoác nguû (barbituric). Laøm thuoác dieät chuoät vôùi lieàu cao.
Lieàu löôïng
Do coù hoïat tính maïnh neân ít duøng cho gia suùc uoáng. Ñeå tieâm döôùi da, thöôøng duøng
dung dòch 1% vôùi gia suùc lôùn vaø dung dòch 1% vôùi gia suùc nhoû. Ban ñaàu duøng lieàu thaáp
2
roài taêng daàn leân cho ñeán lieàu toái ña, roài giaûm daàn xuoáng vaø baét ñaàu duøng laïi vôùi nhòp ñoä
nhö vaäy.
Sau ñaây laø lieàu duøng haèng ngaøy cho uoáng:
Boät maõ tieàn Dung dòch Strychnin
Ngöïa, löøa 2 -10g 50 -100mg
Traâu, boø 5 - 20g 50 -150mg
Lôïn, deâ, cöøu 1 - 3g 2 - 5mg
Choù 0,05 - 0,25g 0,2 -1mg
Meøo 0,05 - 0,05g -
Lieàu tieâm döôùi da dung dòch Strychnin trong moät ngaøy:
Ngöïa, löøa : 0,03 - 0,1g
Lôïn, deâ, cöøu : 0,002 - 0,005g
Traâu, boø : 0,05 - 0,15
Choù : 0,001g
Ñeå dieät chuoät, coù theå duøng baõ troän boät maõ tieàn hay muoái Strychnin (khoâng quaù
1% Strychnin cô baûn)
Chuù yù: Khi bò ngoä ñoäc thì giaûi ñoäc baèng Cloran ( lieàu gaây meâ), Clorofooc,
Morphin. Toát nhaát laø duøng Parandehyt: 10-20g cho uoáng hay 8mL hoøa tan vaøo 100mL
ñöôøng ñaúng tröông (5-6%).
9.1.2. Acepromazin
Acepromazin, daãn xuaát cuûa Phenothiazin, teân hoùa hoïc laø Ethylon – 3
(dimethylamino 3’ – Propyl) 10 – Phenothiazin, coøn coù teân thöông phaåm khaùc laø Plegicil,
Vettranquil vaø Calmivat. Thuoác baûng B.
Tính chaát
Thuoác trình baøy döôùi daïng vieân neùn 12,5 – 25mg vaø oáng tieâm 10mL chöùa 10mg
trong 1mL hay oáng tieâm 5mL chöùa 5mg trong 1mL vaø daïng cuoáng 1%.
Taùc duïng
Thuoác coù taùc duïng an thaàn gioáng nhö Chlopromazin: laøm suy yeáu heä thaàn kinh
trung öông, daãn tôùi traïng thaùi yeân tónh vaø thö giaõn cô, laø chaát laøm taêng tieàm löïc ñoái vôùi
3
caùc loaïi thuoác nguû (bacbituric, thuoác phieän) vaø caùc chaát gaây ra an thaàn cuïc boä, laøm giaûm
nhieät, haï huyeát aùp, choáng histamin, choáng gaây noân, öùc cheá Adrenalin, choáng soác choáng
co giaät.
Chæ ñònh
Thuoác ñöôïc duøng cho caùc gia suùc deã bò kích thích, hung döõ ñeå kieåm tra laâm saøng,
hoaëc phaãu thuaät (coù theå laøm giaûm 20 – 30% lieàu thuoác gaây meâ), Thuoác coøn duøng ñeå
chaêm soùc cuïc boä (mieäng, raêng, maét, tai), ñoùng moùng cho ngöïa vaø traâu boø, duøng trong
vaän chuyeån gia suùc ñeå laøm giaûm tai naïn.
Lieàu löôïng
Cho gia suùc nhoû uoáng hay tieâm tónh maïch, döôùi da, baép thòt, gia suùc lôùn tieâm tónh
maïch hay baép thòt. Thuoác gaây taùc duïng trong voøng 15-20 phuùt ( cho uoáng, tieâm baép ...