Các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị chi phí tại các công ty xây lắp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

Mục đích của nghiên cứu này là xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến việc vận dụng kế toán quản trị (KTQT) kế toán quản trị chi phí (KTQTCP) tại các công ty xây lắp trên địa bàn TP.HCM. Từ đó, đề xuất những hàm ý quản trị, giúp các công ty có thể vận dụng hiệu quả công cụ KTQTCP, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị chi phí của đơn vị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị chi phí tại các công ty xây lắp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí MinhCác nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng kế toán quản trị chi phítại các công ty xây lắp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí MinhFactors affecting the implementation of cost accountingin construction companies in Ho Chi Minh city PGS.TS Trần Văn Tùng* *Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh (HUTECH)Tóm tắtMục đích của nghiên cứu này là xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến việc vậndụng kế toán quản trị (KTQT) kế toán quản trị chi phí (KTQTCP) tại các công ty xây lắptrên địa bàn TP.HCM. Từ đó, đề xuất những hàm ý quản trị, giúp các công ty có thể vậndụng hiệu quả công cụ KTQTCP, góp phần nâng cao hiệu quả quản trị chi phí của đơn vị.Phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp với phương pháp nghiên cứu định lượng và môhình nhân tố khám phá (EFA) được tác giả sử dụng để thực hiện đề tài này. Kết quả nghiêncứu đã xác định, có 5 nhân tố đều tác động cùng chiều đến vấn đề nghiên cứu, đó là: Trìnhđộ nhân viên kế toán; Đặc điểm tổ chức sản xuất của công ty; Phương pháp, kỹ thuật thựchiện; Nhu cầu thông tin của nhà quản lý công ty và Nhân tố mức độ ứng dụng công nghệthông tin.Từ khóa: kế toán quản trị chi phí; công ty xây lắp; Thành phố Hồ Chí Minh.AbstractThe purpose of this research is to identify the impact of several factors on theimplementation of cost accounting in construction companies in Ho Chi Minh city, fromwhich recommendations can be made to help companies effectively implement costaccounting to improve the efficiency of cost management in the organizations. For thisresearch, the author utilized both quantitative and qualitative methods combined withexploratory factor analysis. Results suggested that there were 5 factors affecting theresearch subject, including Skill level of accountants, Characteristics of productionsystems, Techniques and methodologies, Managers’ demand for information, andApplication of Information system.Keywords: cost accounting, construction company, Ho Chi Minh City.JEL Classification: M40, M48, M49.DOI: https://doi.org/10.59006/vnfa-jaa.03202310 1. Đặt vấn đề KTQT nói chung và KTQTCP trên thế giới nói riêng, đã tồn tại rất lâu trong hệ thốngkế toán DN. Tuy nhiên, nó chỉ mới được hệ thống hóa và phát triển một cách có hệ thống vềlý luận và thực tiễn ở những thập niên gần đây, đặc biệt là ở các DN có quy mô lớn, có trìnhđộ nhất định về khoa học kỹ thuật, cũng như trình độ quản lý và điều kiện xử lý thông tin.Tại Việt Nam, KTQTCP mới chỉ được các nhà quản lý quan tâm nhiều trong những nămgần đây, trong việc xác định nhu cầu thông tin của KTQTCP phục vụ cho nhà quản trị raquyết định trong quản lý kiểm soát chi phí của tổ chức, sao cho việc sử dụng được tiết kiệmvà hiệu quả, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của đơn vị. Trên thực tế, hầu hết các công ty xây lắp nói chung và công ty xây lắp trên địa bànTP.HCM nói riêng chưa thật sự chú trọng đến việc vận dụng KTQTCP một cách bài bản,chỉ một số ít công ty Nhà nước, các công ty lớn và các công ty cổ phần hóa áp dụng quản lýchi phí xây dựng và thực hiện theo Quyết định số: 1776/BXD ngày 16/08/2007 quy định vềđịnh mức dự toán và Thông tư Số: 06/2016/TT-BXD hướng dẫn về lập dự toán xây dựng,mà ít quan tâm đến các nội dung khác và phương pháp khác của KTQTCP; mặt khác, tạiTP.HCM lĩnh vực xây dựng đang chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư của toàn thànhphố và với tốc độ phát triển về đầu tư xây dựng hàng năm tăng khoảng 15% (Niên giámThống kê TP.HCM, 2019) và là thành phố lớn nhất, là đầu tàu kinh tế của cả nước. Tuynhiên, các công trình nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng KTQTCP tại cáccông ty xây lắp trên địa bàn TP.HCM cho đến thời điểm này, hầu như rất ít và đặc biệt lànhững đề tài nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQTCP tại các côngty hoạt động trong lĩnh vực xây lắp này. 2. Cơ sở lý thuyết 2.1. Tổng quan về KTQTCP trong DN Khái niệm và bản chất của KTQTCP Theo Periasamy P. (2010), KTQTCP là hệ thống kế toán chính thức được thiết lập đểghi nhận chi phí. Đó là một quá trình có tính hệ thống để xác định giá thành đơn vị của sảnphẩm sản xuất ra hoặc dịch vụ được cung cấp. Cùng quan điểm trên, Atkinson Anthony và cộng sự (2012) cho rằng, KTQTCP cungcấp chi tiết thông tin chi phí theo nhu cầu của nhà quản trị để kiểm soát hoạt động kinhdoanh hiện tại và lập kế hoạch cho tương lai. Kết quả từ những nghiên cứu này cho thấy,KTQTCP không phải là một bộ phận độc lập, mà nó là một bộ phận kế toán giao thoa giữakế toán tài chính và KTQT. Hansen – Mowen (2003) cho rằng, trong DN KTQTCP có 03 vai trò chính là lập kếhoạch, kiểm soát chi phí và đưa ra quyết định. Theo đó, lập kế hoạch là giúp nhà quản trịxây dựng chi tiết các hoạt động trong tương lai để đạt được mục tiêu cụ thể, đồng thời phảixác định được các phương pháp để đạt các mục tiêu đó. Trong các kế hoạch của DN thì kếhoạch tài chính là quan trọng và việc xây dựng một kế hoạch tài chính để điều tra tài chínhdựa trên kế hoạch kinh doanh và kế hoạch chi phí, để xây dựng một nguồn tài trợ và kếhoạch trả nợ. Kế hoạch chi phí phải được lập một cách chi tiết cho từng nhóm chi phí và xácđịnh chi phí của từng khoản chi phí. Nội dung cơ bản của KTQTCP - Nhận diện và xác lập định mức chi phí: theo Abdel-Kader (2008), định mức có ýnghĩa quan trọng trong việc lập kế hoạch và kiểm soát trong một DN, ảnh hưởng đến quátrình chuẩn bị ngân sách, được áp dụng cho các chi phí liên quan đến sản xuất và ngoài sảnxuất. Nếu không có định mức, các chi phí có thể vượt ra khỏi giới hạn và thời gian cần thiếtcho phép. Định mức chi phí là khoản chi được định trước bằng cách lập ra những tiêu chuẩngắn với từng trường hợp hay từng điều kiện làm việc cụ thể. Trong một DN sản xuất, cá ...