Các nhân tố quyết định thành công của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Thành phố Hồ Chí Minh

Mục tiêu bài nghiên cứu này nhằm xác định các nhân tố quyết định thành công của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TP.HCM và đề xuất giải pháp phù hợp. Dựa vào mô hình của Lussier (1995) và các tác giả khác, nghiên cứu đề xuất khung nghiên cứu gồm 29 nhân tố thuộc 7 nhóm và sử dụng phương pháp nghiên cứu tình huống tại bốn doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các nhân tố quyết định thành công của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Thành phố Hồ Chí Minh Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật CÁC NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH THÀNH CÔNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Cao Minh Trí1 và Võ Hoàng Vũ2 TÓM TẮT Mặc dù sự đóng góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) là rất rõ ràng cho nền kinh tế nhưng vẫn chưa có sự đồng thuận về các nhân tố thành công hay tránh sự thất bại. Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp phần lớn được xác định bởi nhiều biến khác nhau của các nhà nghiên cứu. Mục tiêu bài nghiên cứu này nhằm xác định các nhân tố quyết định thành công của DNNVV tại TP.HCM và đề xuất giải pháp phù hợp. Dựa vào mô hình của Lussier (1995) và các tác giả khác, nghiên cứu đề xuất khung nghiên cứu gồm 29 nhân tố thuộc 7 nhóm và sử dụng phương pháp nghiên cứu tình huống tại bốn DNNVV. Kết quả nghiên cứu được 11 nhân tố quyết định thành công ở mức độ cao: nhân sự, lập kế hoạch, marketing, kinh nghiệm ngành, kinh nghiệm quản lý, áp lực cạnh tranh, mối quan hệ tốt với khách hàng, thị trường ngách, thương hiệu- danh tiếng, hiểu biết địa phương, chi phí hoạt động của doanh nghiệp. Các chủ doanh nghiệp nên phân bổ nguồn lực theo thứ tự các nhân tố này để đạt được hiệu quả tối đa. FACTORS AFFECTING THE SUCCESS OF SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES IN HO CHI MINH CITY ABSTRACT Although the contribution of small and medium enterprises (SMEs) to the national economy is very clearly, there have been no concensus on successful factors. The enterprise performance has mostlty been identified by many observations of researchers. This study objective was to identify factors affecting the success of SMEs in Ho Chi Minh City and appropriate solutions. Based on the models of Lussier (1995) and others, this study suggested the research framework of 29 factors from 7 groups and used case study methodology at 4 SMEs. The result identified 11 factors at the high affecting level: staffing, planning, marketing, industry experience, management experience, competitive pressure, good customer relations, niches market, brand, local knowledge, cost of doing business. SMEs owners should use their resources and capability according to these ranked factors in order to get the highest performance. Từ khóa: doanh nghiệp nhỏ và vừa, thành công, TP.HCM. Keywords: small and medium enterprises, success, Ho Chi Minh city. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Theo Morrison và cộng sự (2003), doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đã được các chính phủ trên toàn thế giới công nhận về sự đóng góp vào sự tăng trưởng và ổn định nền kinh tế gắn với việc làm và tạo việc làm mới, phát triển và gắn kết xã hội. Tại Việt Nam, DNNVV là loại hình doanh nghiệp chiếm đa số và chủ yếu trong nền kinh tế (Tổng cục Thống kê, 2017). Theo Cục Thống kê thành phố Hồ Chí Minh (2017), từ đầu năm đến ngày 15/10/2017, TP.HCM đã có 32.939 doanh 1 2 Tiến sĩ, Giảng viên Trường ĐH Mở TP.HCM Cử nhân, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên phân phối Sài gòn Co.op 102 Hội thảo Khoa học Quốc tế ... nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đạt 442.457 tỷ đồng, tăng 12,5% về số lượng và tăng 85,3% về số vốn đăng ký. Vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp đạt 13,43 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo Hiệp hội doanh nghiệp Tp.HCM (2017), các DNNVV chủ yếu dựa vào nguồn vốn tự có, chỉ có khoảng 30% DNNVV tiếp cận được các nguồn vốn của các ngân hàng thương mại, 70% còn lại không đủ điều kiện vay ngân hàng hoặc không thể tiếp cận được các tổ chức tín dụng quốc tế do nhiều nguyên nhân như: không có tài sản đảm bảo, hồ sơ vay không hợp lệ, không có phương án, dự án sản xuất kinh doanh… Bên cạnh đó, các DNNVV rất kỳ vọng có thể tham gia vào ngành công nghiệp hỗ trợ, đóng vai trò làm dịch vụ, hoặc cung ứng sản phẩm đầu vào cho các doanh nghiệp nước ngoài và dự án lớn của nhà nước nhưng vẫn chưa làm được điều đó và chưa tham gia được chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu. Vì vậy, rất khó để dự đoán được một mô hình thành công hay thất bại trong DNNVV. Olaison và Sorensen (2014) cho rằng đây là chủ đề nóng vì các nhà nghiên cứu đã không hiểu, không giải thích được lý do một vài doanh nghiệp thành công và số khác lại thất bại. Tại Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu nào về mô hình này. Mục tiêu bài nghiên cứu này nhằm xác định các nhân tố quyết định thành công của DNNVV tại TP.HCM và đề xuất giải pháp phù hợp. 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN Tại Việt Nam, theo Điều 3, Nghị định 56/2009/NĐ-CP, DNNVV được định nghĩa là “cơ sở kinh doanh đã đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật, được chia thành ba cấp: siêu nhỏ, nhỏ, vừa theo quy mô tổng nguồn vốn- tiêu chí ưu tiên (tổng nguồn vốn tương đương tổng tài sản được xác định trong bảng cân đối kế toán dưới 100 tỷ đồng) hoặc số lao động bình quân năm dưới 300 người”. Việc xác định và đo lường thành công của doanh nghiệp là rất khó bởi vì hiện tại các tiêu chuẩn đánh giá thành công chỉ mang tính chất tương đối và được đo bằng nhiều cách khác nhau, phụ thuộc vào mục đích của doanh nghiệp là hoạt động vì lợi nhuận hay phi lợi nhuận. Theo Barney (1986, trích bởi Lussier và Maron, 2014), thành công của doanh nghiệp là sự đo lường về hiệu quả có được khi doanh nghiệp tạo ra giá trị cho khách hàng của mình bền vững, và hiệu quả về kinh tế, chiến lược của doanh nghiệp, nguồn lực và cơ cấu tổ chức, quy trình và hệ thống, doanh thu, tăng trưởng việc làm. Còn theo Mayer-Haung và cộng sự (2013, trích bởi Lussier và Maron, 2014) thành công là lợi nhuận và đo lường hiệu quả về tài chính. Sự tồn tại và thành công là hai khái niệm khác nhau, có những doanh nghiệp mới hoạt động, sự tồn tại là mục tiêu hàng đầu của doanh nghiệp đó, vì có thể lợi nhuận doanh nghiệp bị âm và khả năng chịu đựng để duy trì sự hoạt động của doanh nghiệp đó xem như là một thước đo của thành công. Một số doanh nghiệp khác có mục tiêu mở rộng thị trường, khách hàng thì doanh nghiệp phải đạt được một số nhân tố cần cho sự phát triển là thành công. Trong nghiên cứu này, các DNNVV tại Tp.HCM có lợi nhuận, hiệu quả trong việc sử dụng vốn ban đầu được xem như là ...