CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TOÀN THÂN BỆNH UNG THƯ

Tham khảo tài liệu các phương pháp điều trị toàn thân bệnh ung thư, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TOÀN THÂN BỆNH UNG THƯ Ung Th− Häc §¹i C−¬ng 2005 bµi 11: c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ toµn th©nMôc tiªu häc tËp 1. Tr×nh b y ®−îc nguyªn t¾c ®iÒu trÞ ho¸ chÊt. 2. M« t¶ ®−îc c¬ chÕ, ph©n lo¹i thuèc trong ®iÒu trÞ bÖnh ung th− 3. Tr×nh b y ®−îc nh÷ng kh¶ n¨ng cña ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ ho¸ chÊt v nh÷ng ®éc tÝnh cña thuèc.Néi dungHiÖn nay, kho¶ng 1/3 sè bÖnh nh©n ung th− khi ®−îc kh¸m ph¸t hiÖn, bÖnh cßn ë giai®o¹n t¹i chç, ch−a cã di c¨n xa, nªn cã thÓ chØ cÇn ®iÒu trÞ b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p t¹ichç - t¹i vïng nh− phÉu thuËt hay tia x¹. Nh−ng kho¶ng 2/3 sè bÖnh nh©n ung th− khiph¸t hiÖn ®−îc ® ë giai ®o¹n muén, ® cã di c¨n xa hay kh¶ nghi ® cã di c¨n tiÒmt ng (gäi l vi di c¨n) m trªn l©m s ng ch−a thÊy ®−îc, nh÷ng tr−êng hîp n y cÇn cãnh÷ng ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ to n th©n, ®ã l : §iÒu trÞ ho¸ chÊt (Chemotherapy), ®iÒutrÞ néi tiÕt (Hormonotherapy) v ®iÒu trÞ miÔn dÞch (Immunotherapy).LÞch sö cña ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ to n th©n ® cã tõ l©u, ®−îc ghi l¹i trong y v¨n tõthêi cæ Hy L¹p v Ai CËp b»ng viÖc sö dông c¸c muèi Arsen ®iÒu trÞ c¸c bÖnh m¸u ¸ctÝnh. N¨m 1895, Beatson ® m« t¶ viÖc c¾t bá tuyÕn néi tiÕt (buång trøng) l m tho¸ilui mét sè ung th− vó ë phô n÷. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ to n th©n ®−îc ph¸t triÓn tõ n¨m1940 v ®Õn nay ® trë th nh mét ph−¬ng ph¸p ®−îc ¸p dông réng r i trong ®iÒu trÞung th−. Quan niÖm vÒ ®iÒu trÞ ho¸ chÊt còng thay ®æi tõ ®iÒu trÞ c¸c giai ®o¹n muénsang xu h−íng ®iÒu trÞ phßng ngõa hay hç trî. Nhê ®ã trong vßng 2 thËp kû qua, ®iÒutrÞ ho¸ chÊt kÕt hîp víi phÉu thuËt, x¹ trÞ ® c¶i thiÖn v ®iÒu trÞ khái nhiÒu lo¹i bÖnhung th−.1. Mét sè kh¸i niÖm vÒ tÝnh hiÖu qu¶1.1. Tæng thÓ tÝch khèi uMçi liÒu thuèc chèng ung th− nhÊt ®Þnh sÏ chØ diÖt ®−îc mét sè l−îng tÕ b o u cè ®Þnh.V× vËy kh¶ n¨ng ®iÒu trÞ khái sÏ c ng lín h¬n nÕu tæng thÓ tÝch u ban ®Çu c ng nháhoÆc l ®iÒu trÞ hç trî sau khi ® phÉu thuËt hay x¹ trÞ ®Ó lÊy ®i hay ph¸ huû hÇu hÕtc¸c tÕ b o ung th− trªn l©m s ng.1.2. Sù kh¸ng thuècCòng gièng nh− ®iÒu trÞ kh¸ng sinh diÖt khuÈn, tÕ b o ung th− cã thÓ cã kh¶ n¨ngkh¸ng víi c¸c lo¹i thuèc trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ b»ng nhiÒu h×nh thøc. Khèi u c nglín, x¸c suÊt v kh¶ n¨ng kh¸ng thuèc c ng t¨ng. V× vËy viÖc phèi hîp ®ång thêi nhiÒulo¹i thuèc, viÖc ®iÒu trÞ sím v ®iÒu trÞ bæ trî l m t¨ng tÝnh hiÖu qu¶.1.3. KÕt hîp thuèc§Æc tÝnh cña khèi u l tÕ b o rÊt ®a d¹ng. Khèi u c ng lín tÝnh ®a d¹ng c ng nhiÒu.Kinh nghiÖm cho thÊy dïng kÕt hîp nhiÒu lo¹i thuèc hiÖu qu¶ h¬n l dïng ®¬n ®éc.Dùa trªn c¬ chÕ t¸c dông v hiÖu qu¶ cña thuèc trªn c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña chu Ung Th− Häc §¹i C−¬ng 2005kú tÕ b o ®Ó x©y dùng c¸ch kÕt hîp thuèc. Mét sè nguyªn t¾c ¸p dông trong ®iÒu trÞnh− sau:- Dïng phèi hîp c¸c thuèc cã c¬ chÕ t¸c dông kh¸c nhau.- Kh«ng phèi hîp nhiÒu thuèc cã cïng ®éc tÝnh trªn mét c¬ quan.- Dïng liÒu cao, tõng ®ît ng¾n, ng¾t qu ng cã hiÖu qu¶ h¬n liÒu thÊp kÐo d i.- Kh«ng dïng lo¹i ho¸ chÊt m b¶n th©n nã Ýt hiÖu qu¶ khi dïng ®¬n ®éc.1.4. Ph©n phèi thuècMuèn t¨ng hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ, thuèc ho¸ chÊt ph¶i ®Õn ®−îc v tËp trung c ng cao c ngtèt ë nh÷ng n¬i cã tÕ b o u. ë nh÷ng khèi u lín th−êng cã nh÷ng vïng kÐm m¸u nu«id−ìng l m c¶n trë ®iÒu trÞ. V× vËy, ngo i ®−êng uèng, tiªm tÜnh m¹ch, cã thÓ −u tiªnph©n phèi nång ®é cao cña thuèc v o mét vïng c¬ thÓ cã khèi u l m t¨ng kh¶ n¨ngthuèc tiÕp xóc víi tÕ b o u b»ng c¸ch truyÒn ho¸ chÊt v o ®éng m¹ch (trong ung th−gan, mét sè ung th− ®Çu cæ) hoÆc b¬m v o c¸c khoang (phóc m¹c, phÕ m¹c, b ngquang), nhê ®ã l m t¨ng nång ®é thuèc t¹i chç m gi¶m ®−îc ¶nh h−ëng to n th©n.Thuèc ho¸ chÊt còng cßn ®−îc ®−a trùc tiÕp v o khoang n o tuû trong ®iÒu trÞ bÖnhb¹ch cÇu v mét sè u lympho ¸c tÝnh, ung th− phæi tÕ b o nhá ®Ó ng¨n ngõa di c¨nn o.1.5. §iÒu trÞ ho¸ chÊt liÒu cao§iÒu trÞ ho¸ chÊt liÒu cao s¸t víi liÒu chÝ tö mang l¹i hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ cao nhÊt, nh−ngnguy c¬ tö vong do biÕn chøng còng t¨ng lªn, nhÊt l biÕn chøng nhiÔm trïng do suytuû v gi¶m b¹ch cÇu kÐo d i. §Ó h¹n chÕ biÕn chøng, ng−êi ta t×m nhiÒu c¸ch kh¾cphôc:- Dïng thuèc ®èi kh¸ng sau mçi liÒu ho¸ chÊt (AxÝt folinic kh¸ng Methotr- exate).- GhÐp tuû x−¬ng: LÊy tuû x−¬ng tù th©n hoÆc ng−êi cïng nhãm HLA cÊt gi÷ tr−íckhi ®iÒu trÞ ho¸ chÊt liÒu cao ®Ó truyÒn l¹i sau ®iÒu trÞ.- Dïng c¸c yÕu tè t¨ng tr−ëng t¹o huyÕt.1.6. YÕu tè c¬ thÓ ng−êi bÖnhHÇu hÕt c¸c thuèc diÖt ung th− ®Òu cã t¸c dông ®éc h¹i víi c¬ thÓ. Nh÷ng bé phËn bÞt¸c dông ®éc ¶nh h−ëng còng l nh÷ng c¬ quan quan träng nh−: Tuû x−¬ng, tim, gan,èng tiªu ho¸, thÇn kinh. V× vËy viÖc ®¸nh gi¸ th¨m kh¸m ®Çy ®ñ, tû mû c¸c chøc n¨ngcña c¬ thÓ l rÊt cÇn thiÕt. Ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng dung n¹p, ® o th¶i, biÕn chøng v xölý biÕn chøng, ®éc tÝnh cña thuèc trong suèt qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ, ®iÒu ®ã quyÕt ®Þnh tiªnl−îng cña viÖc ®iÒu trÞ ung th−.1.7. §iÒu trÞ ®a m« thøcMôc tiªu cña ®iÒu trÞ un ...