Các phương pháp gây đa bội cùng nguồn

Cho đến nay người ta đã sử dụng 7 phương pháp chính để gây đa bội thể ở thực vật và động vật (chủ yếu là trên đối tượng thực vật).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các phương pháp gây đa bội cùng nguồn Các phương pháp gây đa bội cùng nguồnCho đến nay người ta đã sử dụng 7phương pháp chính để gây đa bội thể ởthực vật và động vật (chủ yếu là trênđối tượng thực vật).1. Phương pháp ly tâm :Người ta đặt cơ thể hoặc cơ quan có tếbào phân chia vào ly tâm để ngăn cản sựhình thành sợi của thoi vô sắc hăọc ngăncản các nhiễm sắc thể di chuyển về cáccực của tế bào.2. Phương pháp gây chấn thương :Phương pháp này áp dụng có hiệu quảnhất đối với các cây thuộc họ cà. Ởnhững cây thuộc họ cà, chỗ bị chấnthương do cắt hoặc ghép dễ hình thànhmô sẹo. Từ mô sẹo, từ nách của lá bị cắtngang sẽ mọc thành chồi bất định có sốlượng nhiễm sắc thể trong tế bào tănggấp đôi.Người ta còn ghép cây cà chua non cònmang lá mầm vào cây đã có 4 – 5 lá. Khichỗ ghép đã liền thì người ta cắt ngang,từ chỗ dó dễ mọc chồi bất định.3. Phương pháp sốc nhiệt :Sốc nhiệt cản trở sự chuyển dịch của cácnhiễm sắc thể từ mặt phẳng xích đạo củathoi vô sắc về các cực của tế bào.Đối với thực vật, người ta thường sửdụng nhiệt độ từ 43 – 45 độ C, trong 24hđối với tế bào ở mô phân sinh, tế bào mẹhạt phấn và tế bào mẹ túi phôi hoặc hợptử.4. Phương pháp đa phôi :Sauk hi thụ tinh, một số phôi đa bội cóthể được hình thành, từ đó trở thành thểđa bội.5. Phương pháp phóng xạ :Chiếu xạ tế bào sắp hoặc đang phân chiabằng bức xạ ion hóa sẽ ngăn cản hoặclàm đứt sợi của thoi vô sắc. Nhiễm sắcthể ở lại mặt phẳng xích đạo của thoi vôsắc, tạo nên tế bào đa bội.6. Phương pháp xử lý bằng các tácnhân hóa học :Một số chất như acenaften,paradiclorbenzen, monoclorbenzen, …có thể ngăn cản sự hình thành thoi vôsắc, gây đứt sợi của thoi vô sắc hoặc cảntrở sự hình thành màng ngăn trong tế bàođang phân chia. Kết quả tạo ra tế bàonhiều nhân, có số lượng nhiễm sắc thểtăng gấp bội.7. Phương pháp gây đa bội thể bằngxử lý consixin :Nói chung, phương pháp này cho hiệuquả cao nhất (cả động vật và thực vật),hiện nay được dùng rất phổ biến.Consixin có công thức hóa họcC22H25NO5, là một loại kiềm thực vật, cóđộc tính cao, rút ra từ lá cây colchicumautumnale mọc ở bờ Địa Trung Hải, dễtan trong rượu, benzene và nước.Consixin ngăn cản nhiễm sắc thể dichuyển từ mặt phẳng xích đạo về hai cựctế bào, làm tăng gấp đôi số lượng nhiễmsắc thể trong tế bào. Người ta thườngdùng consixin ở nồng độ 0,1 – 0,2% đểxử lý hạt, bôi lên đỉnh sinh trưởng củacây hoặc xử lý tế bào động vật nuôi cấy.Theo giáo trình DTH của Phan Cự Nhân