Các phương pháp phân tích luật viết: Phần 2

Mời các bạn cùng tham khảo tiếp nội dung Tài liệu Một số vấn đề lý luận về các phương pháp phân tích luật viết của Nguyễn Ngọc Điện qua phần 2 sau đây. Tài liệu được biên soạn với mong muốn giới thiệu cho người nghiên cứu và người thực hành luật ở Việt Nam một số phương pháp tiếp cận nội dung văn bản quy phạm pháp luật được thừa nhận và đang được được áp dụng ở các nước có nền luật học phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các phương pháp phân tích luật viết: Phần 2 M ỘT SỐ V Ấ N ĐỂ LÝ LUẬN VỂ C Á C PH Ư Ơ N G P H Á P P H Â N TÍCH LUẬT VIẾT Trường hợp n ô i dung văn bẩn không đẩy đả T rong trườ ng hợp v ă n b ả n không có đầv đú các quy định cầ n th iế t đ ể giải q u y ết các v ấ n đ ế đ ặ t ra xoay q u a n h để tà i củ a v ãn bản, ngưòi nghiên cứu và p h â n tích chuyên n g h iệp d ự a vào các k ế t q u ả su y lỹ của logic học để p h á t h iện các quy tác bổ sung. Biện luận dựa vào n g u y ê n tắc á p íiụ n g tưcfng tự p h á p luật • K h á i n iệm và đ iều kiện áp d ụ n g nguyên tắc: Áp d ụ n g tương tự p h á p l u ậ t ỉà m ộ t hoạt đ ộ n g so sá n h m a n g tin h tr i tuệ n h ằ m m ở rộng p h ạ m vi áp d ụ n g m ộ t q u y tắc được lu ậ t g h i n h ậ n cho m ộ t trường hỢp ra đến các trư ờng hợp tương tự kh ô n g được d ự liệu trong luật. T iê u ch i xác đ ịn h trư ờ n g hỢp tư ơ n g tự có th ể là tiê u chí c h ủ q u a n - tương tự về chủ th ể , hoặc tiê u chí k h ách q u a n - tư ơ n g tự về tín h c h ấ t cơ b ả n của 94 C h ư ơ n g II. Các p h ư ơ n g p h á p n g h iê n cứ u vá p h â n tích lu ậ t v iết q u a n hệ p h áp lu ật. C h ả n g h ạn , người b án v à ngưòi tr a o đôi đều là n h ữ n g ngưòi ch u yển nhưỢng tà i s ả n có đ ền bù, vậy có th ê áp d ụ n g m ột sô’ quy tắc chi phối th á i độ xử sự của người b á n tro n g trư ờ n g hỢp cầ n chi phối th á i độ xử sự của ngưòi tr a o đổi; cầm cố và th ế c h ấ p đ ều là các biện p h á p bảo đảm thự c h iện n g h ía vụ. v ậy có t h ể áp d ụ n g m ộ t sô' quy tắc về cầm cô' cho trư ờ n g hợp t h ế ch ấp v à ngược lại. Tà't n hiên, việc áp đ ụ n g tương tự p h áp l u ậ t p h ái bị từ chôi. một k h i quy tắc tư đ n g tự tỏ ra kh ô n g p h ù hợp vói tin h t h ầ n của chê đ ịn h chi phốỉ trư ò n g hợp đặc t h ù m à quy tắc tương tự được đê nghị á p dụng. Vi dụ, theo Điếu 446 Bộ luật dân sự nám 199.5, trong trường hỢp bán nhà ở đang cho thuê, thì bên thuê được ưu tiên mua, nếu chưa có chỗ ở khác uà đă thực hiện đẩy đủ nghĩa vụ của người thuê nhà''. L iệu có th ể, băn g việc áp d ụ n g tương tự p h á p lu ật, t h ừ a n h ậ n q u y ển ưu tiê n m u a củ a người th u ê n h à ỏ '”Q u y tác này kh ôn g được đưa vào trong Bộ lu ậ t dãn sự n ã m 2005. 95 M ỘT SỐ V ẤN ĐỂ LÝ LUẬN VỂ C Á C PH Ư Ơ N G P H Á P P H Ả N TÍCH LUẬT VrẾT tro n g trư ờ n g hỢp n h à ỏ đó được t ặ n g ch o h o ặ c được tra o đôi? Ta b iế t rằ n g tặ n g cho là m ột giao dịch chuyên như ợng có tín h c h ấ t k hô n g đền bù; còn trao đổi là sự đi ch uy ên h ai tà i sả n b ằ n g h iện v ật theo hai hướng trá i ngược n h a u . N ếu th ừ a n h ậ n quyền ưu tiên m ua củ a ngưòi th u ê tro n g trư ờ n g hợp n h à ỏ được tặng cho hoặc đưọc tra o đổi, th ì một khi q uyền ưu tiê n mua được thự c hiện, sẽ có m ột hợp đồng m u a bán. không phải hợp đồng tặ n g cho hoặc hợp đồng tra o đổi (theo nghĩa n éu trên ) được xác lập. Tóm lại, việc áp dụng tư ơ n g t ự p h á p lu ậ t b ị lo ạ i t r ừ tro n g trư ờ n g hỢp n à y . Việc áp dụng tường tự pháp lu ậ t được cho phép trong tấ t cá các n gành luật, trong việc ph ân tích tấ t cá các chê dịnh. trừ những chê định m à phạm vi áp dụng được người làm lu ật d àn h độc quyển xác định cho mình. Vi dụ, trong luật hình sự, người làm luật không cho phép việc xác định một người nào đó là cỏ tội bằng cách áp dụng tươỉig tư pháp luật. Điều đó có nghĩa ràng, việc áp d ụ n g tương tự pháp lu ật ch ỉ được s ử d ụ n g đôỉ với các q u y tắc m a n g tính ch ấ t tổng quát; bổi vậy, kh ô n g thê áp d ụ n g tương tự 96 C h ư ơ n g II. C ác p h ư ơ n g p h á p n g h íé n cử u vả p h ẳ n tích lu ậ t v iết p h á p lu ậ í đê xá y d ự n g các g iả i p h á p tương tự từ n h ữ n g q u y tắc m a n g tín h ch ấ t ngoại lệ, tr ừ trườ ng hỢp ngoại lệ ấy lại được th iế t lập n h ằ m báo vệ n h ữ n g lợi ích lón, ưu tiên. T rong điểu kiện hệ th ôn g lu ậ t viết cùa Việt N a m còn ch ư a được h o àn th iệ n , việc áp d ụ n g tương tự p h áp lu ậ t, một khi có đủ điều kiện để á p dụn g , có th ể có đối tượng là một tậ p hỢp các quy tấc chứ k h ô n g chỉ m ột vài quy tác riên g lẻ, Ví dụ, luật viết hiện hành chỉ có những quy tắc về chia tài sản chung của vợ chổng được áp d ụ n g trong trường hỢp vỢ chồng ly hôn (Điều 95 đến Điều 99 Luật hôn nhãn và g ia đ in h năm 2000); nhử ng q u ỵ tấc ấy phải có thê được vận d ụ n g đê chia tài sả n chung cùa vỢ chổng trong trường hợp hôn n hân chấm d ứ t do vỢ hoặc chồng chết. Đ iểu n ày không th ể tr a n h cài, bỏi'“: 1. N ếu vợ 'T h ự c ra. việc thiếu v ắ n g n h ữ n g quy lắc liên q u a n đên t h a n h to án và p h â n c h ia tà i s ả n chung cù a vỢ chồng s a u khi hôn n h ả n c h ấm dứt do có ngưòi c h é t là một th iê u sót tro n g quá t r ì n h soan t h ả o luât. 97 M ỘT SỐ V Ấ N ĐỂ LÝ LUẬN VỀ CÁC PH Ư Ơ N G P H Á P P H Â N T ÍC H LUẬT VEẾT h o ặ c ch ồ n g cò n sô n g rn u ò n c h ia t à i s ả n c h u n g , t h ì v iệ c p h â n c h ia p h ả i được t iế n h à n h c h ứ k h ô n g t h ể b ị t r ì h o ãn cho đến khi ngưòi n à y chết; 2. N ế u k h ôn g vận d ụ n g c á c q u y đ ịn h v ề c h ia t à i s ả n c h u n g c ủ a vỢ ch ồ n g s a u k h i l y h ô n và o trư ờ n g hợ p c h ia t à i s á n c h u n g s a u k h i ch ồ n g h o ặc vỢ c h ế t , t h ì s ẽ k h ô n g có lu ậ t để áp d ụ n g ch o trư ờ n g hỢp ...