CÁC RỐI LOẠN TƯ DUYI. KHÁI NIỆM TÂM LÝ HỌC

Tham khảo tài liệu các rối loạn tư duyi. khái niệm tâm lý học, khoa học xã hội, tâm lý học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÁC RỐI LOẠN TƯ DUYI. KHÁI NIỆM TÂM LÝ HỌC CÁC RỐI LOẠN TƯ DUY I. KHÁI NIỆM TÂM LÝ HỌC Tư duy là một quá trình hoạt động tâm thần phức tạp, là hình thức cao nhấtcủa quá trình nhận thức, có đặc tính phản ảnh thực tại khách quan một cách giántiếp và khái quát, từ đó ta có thể nắm được bản chất và quy luật phát triển của sựvật và hiện tượng . Quá trình tư duy được xây dựng trên cơ sở của cảm giác, tri giác, kiến thức,trí nhớ, sự tưởng tượng, phân tích, tổng hợp, phán đoán suy luận . Một tư duy được gọi là bình thường khi nó phù hợp với thực tế khách quanvà phù hợp với những chuẩn mực được đại đa số mọi người trong cộng đồng thừanhận . Tư duy được biểu lộ ra ngoài bằng lời nói và chữ viết . II. CÁC RỐI LOẠN TƯ DUY 1. Rối loạn ngôn ngữ Ngôn ngữ là biểu hiện của tư duy, về cả nội dung lẫn hình thức. Hình thức tưduy là cách thức bệnh nhân liên kết các ý tưởng với nhau, cách liên tưởng của cácý tưởng, tất cả tạo ra hình thức tư duy của con người. Nội dung tư duy là chủ đềbệnh nhân suy nghĩ nh ư nội dung của các ý tưởng, niềm tin, mối bận tâm ...tuynhiên sự phân biệt giữa hình thức và nội dung của tư duy thực ra chỉ có tính quyước vì hai mặt nầy luôn có một mối quan hệ chặt chẽ với nhau, nội dung t ư duyquyết định ngôn ngữ và ngoài ra nó còn liên quan đến các hoạt động tâm thần khácnhư trí nhớ, trí tuệ, ý thức, cảm xúc ... 1.1. Rối loạn nhịp độ ngôn ngữ 1.1.1. Nói nhanh Nhịp tư duy nhanh, các ý tưởng xuất hiện kế tiếp nhau không ngừng vì thếlàm bệnh nhân nói nhanh và có khi hỗn độn. Có những hình thức rối loạn ngônngữ nhịp nhanh như sau: - Tư duy phi tán: bệnh nhân liên tưởng mau lẹ từ việc nầy sang việc khác,chủ đề luôn thay đổi, làm dòng tư duy mất mạch lạc, gặp trong hội chứng h ưngcảm . - Tư duy dồn dập: bao gồm những ý t ưởng xuất hiện dồn dập trong đầu làmbệnh nhân không cưỡng lại được, các ý tưởng hoặc các hình ảnh nầy lướt nhanhtrong óc làm bệnh nhân không thể tập trung chú ý đến một ý tưởng hoặc một hìnhảnh riêng lẻ được, do đó bệnh nhân rất lo sợ vì thấy mình mất tự chủ, hiện tượngnầy thường thấy ở những người mệt mỏi, làm việc quá sức, lo âu, có khi do cà phêhoặc thuốc lá gây ra - Nói hổ lốn: là nói liên tục, nhanh và không cưỡng lại được, có thể về mộthoặc nhiều chủ đề khác nhau, tùy theo cấu trúc, nội dung và sự liên tục mà ta phânbiệt nói hổ lốn do hưng cảm, do tâm thần phân liệt, do sa sút trí tuệ hoặc do tổnthương thực thể. 1.1.2. Nói chậm Nhịp tư duy bị chậm lại, quá trình liên tưởng khó khăn, ý tưởng đơn điệu,thường gặp trong các trạng thái ức chế như do trầm cảm, ngoài ra còn gặp trongtâm thần phân liệt, lú lẫn, do các bệnh thực thể. Bệnh nhân trả lời câu hỏi một cáchkhó khăn, do dự, tạo ra một ấn tượng nghèo nàn về tri thức, trái ngược với khảnăng bình thường của bệnh nhân. Người bệnh ý thức được điều này và đau khổ vềsự chậm chạp đó, vì vậy bệnh nhân bi quan mặc cảm. 1.2 Rối loạn sự liên tục của dòng tư duy Là một biểu hiện của rối loạn hình thái tư duy trong tâm thần phân liệt, nóbiểu hiện một sự không liên quan giữa các nội dung trong dòng tư duy. - Liên tưởng rời rạc: quá trình liên tưởng các ý tưởng không còn gắn kết vớinhau, không có mối liên hệ lôgic với nhau. - Tư duy tiếp tuyến: bệnh nhân khi đề cập một việc đề gì thì không nói rõ vềvấn đề đó mà tiếp cận bằng những ý tưởng xa gần, không trực tiếp liên quan đếnvấn đề mình muốn đề cập. - Tư duy ngắt quãng: khi đang nói chuyện, dòng tư duy như bị cắt đứt, dừnglại, bệnh nhân không nói tiếp được, lát sau lại nói tiếp nhưng với chủ đề khác, cókhi có những ý tưởng ký sinh, định hình . - Tư duy lịm dần: đặc trưng bởi một sự giảm nhanh về cả lượng từ lẫn sự súctích trong lời nói, bệnh nhân nói chậm, th ưa và nhỏ dần rồi gián đoạn hoàn toàn,sau đó lại dần d ần nói lại, bệnh nhân không hiểu tại sao lại nh ư vậy . - Đáp lập lại: mặc dù được hỏi bằng câu hỏi sau nhưng bệnh nhân vẫn trả lờicho câu hỏi trước . - Ngôn ngữ định hình: bệnh nhân cứ nói lập đi lập lại một ý tưởng nào đó cótính chất máy móc . - Xung động lời nói: đột nhiên bệnh nhân nói một tr àng dài rồi im bặt, bệnhnhân không cưỡng được và không do một kích thích thích hợp, thường có nộidung thô lỗ, tục tỉu. Các triệu chứng của nhóm nầy biểu hiện cho tính phân ly của tâm thần phânliệt 1.3. Rối loạn hình thức ngôn ngữ - Nói một mình: hay còn gọi là độc thoại, bệnh nhân nói lẩm bẩm một mình,không có nội dung rõ ràng, gặp trong tâm thần phân liệt . - Đối thoại tưởng tượng: bệnh nhân nói chuyện với ảo thanh, hay nh ư đangnói chuyện với một người tưởng tượng về một nội dung nào đó, gặp trong tâmthần phân liệt . - Trả lời bên cạnh: ta hỏi một đằng bệnh nhân trả lời một nẻo, gặp trong tâmthần phân liệt . - ...