Các tranh chấp điển hình liên quan phạm vi bảo hiểm và loại trừ trách nhiệm bảo hiểm

Bài nghiên cứu "Các tranh chấp điển hình liên quan phạm vi bảo hiểm và loại trừ trách nhiệm bảo hiểm" đưa ra thực trạng hiện nay và các kiến nghị nhầm hạn chế các tranh chấp điển hình liên quan phạm vi bảo hiểm và loại trừ trách nhiệm bảo hiểm. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Các tranh chấp điển hình liên quan phạm vi bảo hiểm và loại trừ trách nhiệm bảo hiểm CÁC TRANH CHẤP ĐIỂN HÌNH LIÊN QUAN PHẠM VI BẢO HIỂM VÀ LOẠI TRỪ TRÁCH NHIỆM BẢO HIỂM Lê Phạm Hoàng Phát*, Phan Lê Khánh Trang, Bùi Thị Yến Nhi Viện Đào tạo Sau đại học, Trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. *Tác giả liên hệ, Email: hoangphat007008@gmail.com. TÓM TẮTSự ra đời và phát triển mạnh mẽ của bảo hiểm thương mại hiện nay ngày càng cho minh chứngcho vai trò kinh tế xã hội vô cùng to lớn mà hoạt động này mang lại cho mỗi cá nhân, mỗi tổchức và cho toàn xã hội khi tham gia vào bảo hiểm thương mại. Bảo hiểm là phương sách đượclựa chọn để giảm rủi ro bằng cách lấy của số đông bù cho số ít, chia sẻ rủi ro và phòng ngừa rủiro xảy đến trong tương lai, nó cũng được xem như một khoản đầu tư tích lũy sinh lời, vậy nênmua bảo hiểm thương mại đang là một xu thế phát triển được nhiều người lựa chọn đầu tư. Tuynhiên, trong xu thế đó thì cũng còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập trong hợp đồng bảo hiểm, cáctranh chấp liên quan đến phạm vi bảo hiểm và loại trừ trách nhiệm bảo hiểm thường xuyên xảy rado nhiều nguyên nhân khác nhau và cũng dẫn đến những hậu quả đáng kể. Qua đó, bài nghiêncứu cũng đưa ra thực trạng hiện nay và các kiến nghị nhầm hạn chế các tranh chấp điển hình liênquan phạm vi bảo hiểm và loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.Từ khóa: Tranh chấp; phạm vi bảo hiểm; loại trừ trách nhiệm bảo hiểm.1. Cơ sở lý luận về các tranh chấp liên quan đến phạm vi bảo hiểm và các loại trừ tráchnhiệm bảo hiểm Hiện nay, ngoài bảo hiểm xã hội thì bảo hiểm thương mại cũng là một loại bảo hiểm đượccác cá nhân, tổ chức tham gia và dành sự quan tâm. Các rủi ro về tài sản, sức khỏe, tính mạng,trách nhiệm nghề nghiệp ... có thể xảy ra bất cứ lúc nào đối với một cá nhân, tổ chức bất kỳ. Hoặccó thể xem việc mua bảo hiểm thương mại là hình thức tập trung vốn, tích lũy tiền sinh lời giốngnhư việc gửi tiền vào ngân hàng . Vậy cho nên việc mua bảo hiểm thương mại đang là xu thếđược quan tâm tìm hiểu vì nó vừa là phương pháp phòng ngừa rủi ro mà còn là hình thức tích lũysinh lời của người mua bảo hiểm. Khái niệm về bảo hiểm thương mại không được quy định cụ thể trong luật, tuy nhiên có thểhiểu bảo hiểm thương mại là loại hình bảo hiểm được tạo ra bởi các doanh nghiệp được cấp phépkinh doanh bảo hiểm thông qua hợp đồng bảo hiểm. Theo đó, người tham gia bảo hiểm phải cótrách nhiệm đóng các khoản phí để duy trì hợp đồng. Đối với doanh nghiệp bảo hiểm sẽ có nghĩavụ bồi thường khi xảy ra rủi ro đối với bảo hiểm phi nhân thọ và hoàn trả một khoản tiền theohợp đồng khi xảy ra sự kiện đối với bảo hiểm nhân thọ. Trên thực tế, các đối tượng được bảo hiểm có thể bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố rủi ro,tổn thất, chi phí dẫn đến xảy ra sự kiện bảo hiểm chính vì vậy mà các doanh nghiệp bảo hiểmphải đưa các trường hợp nhất định để bồi thường, gọi là phạm vi bảo hiểm. Phạm vi bảo hiểm cóthể được hiểu là phạm vi giới hạn những rủi ro, loại tổn thất nhất định và các chi phí phải bồithường theo thỏa thuận cho người được bảo hiểm nếu các rủi ro, tổn thất đó xảy ra. Việc hiểu rõphạm vi bảo hiểm nhằm giúp người mua bảo hiểm hiểu rõ được những trường hợp nào mình sẽđược chi trả bảo hiểm, đồng thời hạn chế những trường hợp tranh chấp xảy ra giữa bên bảo hiểmvà bên mua bảo hiểm về vấn đề bồi thường.630 Để hiểu rõ các trường hợp quy định trong hợp đồng mà bên mua bảo hiểm sẽ được bảohiểm ngoài phạm vi bảo hiểm thì còn phải hiểu thêm về loại trừ trách nhiệm bảo hiểm. Loại trừtrách nhiệm bảo hiểm được hiểu là những trường hợp tổn thất, rủi ro mà doanh nghiệp bảo hiểmsẽ không có trách nhiệm phải bồi thường cho người được bảo hiểm. Theo khoản 1 điều 19 LuậtKinh doanh bảo hiểm 2022: “Điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm quy định các trường hợpdoanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài không phảibồi thường, trả tiền bảo hiểm.” Nghĩa là mặc dù sự kiện bảo hiểm xảy ra nhưng bên mua bảohiểm sẽ không nhận được bất kỳ khoản thanh toán nào từ bên bán bảo hiểm. Thông thường sẽ cóhai trường hợp loại trừ trách nhiệm đó là loại trừ tuyệt đối – hoàn toàn không được bồi thườngbảo hiểm và loại trừ tương đối – có thể được bồi thường với một số điều kiện nhất định. Bên cạnh những điều khoản bắt buộc trong hợp đồng bảo hiểm, điều khoản loại trừ là mộtđiều khoản cơ bản và bắt buộc phải có, phải được thể hiện cụ thể trong hợp đồng bảo hiểm. Điềukhoản loại trừ trách nhiệm được quy định nhằm mục đích đảm bảo khả năng chi trả của doanhnghiệp bảo hiểm. Khi các sự kiện lớn xảy ra như động đất, sống thần... sẽ kéo theo hàng loạt cácthiệt hại về tài sản, tính mạng, sức khỏe trên phạm vi vô cùng rộng. Khi này doanh nghiệp bảohiểm có thể rơi vào tình trạng mất khả năng tài chính để chi trả cho các tiền bảo hiểm, bồi thườngcác tổn thất cho người mua bảo hiểm. Thẩm chí doanh nghiệp bảo hiểm có thể rơi vào tình trạngphá sản khi mất khả năng chi trả. Vì vậy điều khoản loại trừ trách nhiệm là cần thiết cho sự tồntại của doanh nghiệp bảo hiểm. Mục đích của điều khoản loại trừ trách nhiệm bảo hiểm nhằm để bảo vệ doanh nghiệp bảohiểm thoát khỏi tình trạng mất khả năng thanh toán, phá sản khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra trêndiện rộng do một rủi ro gây thiệt hại lớn; Bảo vệ các giá trị đạo đức của xã hội để tránh tình trạngngười mua bảo hiểm trục lợi trên bảo hiểm; Đảo bảo một mức phí bảo hiểm hợp lý với từng loạibảo hiểm, phù hợp với khả năng tài chính của nhiều người (Trần Linh Huân & Đoàn Thị Thu Hiền).2. Các nguyên nhân và hậu quả của tranh chấp liên quan đến phạm vi bảo hiểm và loại trừtrách nhiệm bảo hiểm Trong một hợp đồng bảo hiểm các điều khoản loại trừ trách nhiệm và phạm vi bảo hiểm lànội dung quan trọng nhưng không được chú ý nhiều trước khi giao kết hợp đồng. Cho nên đâythường xuyên là lý do xảy ra tranh ...