Cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc đái tháo đường

Thuốc insulin đường tiêm trị bệnh đái tháo đường týp 1. Cho đến nay, đái tháo đường (ĐTĐ) vẫn là bệnh chưa thể chữa khỏi hoàn toàn. Chính vì vậy con người vẫn đang cố gắng để tìm ra nhiều loại thuốc mới nhằm điều trị ĐTĐ hiệu quả hơn. Hiện nay trên thị trường đang có rất nhiều loại thuốc điều trị ĐTĐ khác nhau, và ngay một loại thuốc cũng có thể có rất nhiều tên thương mại khác nhau. Vì vậy, để hiểu rõ tác dụng cũng như cách dùng và cách hạn chế các tác...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc đái tháo đường Cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc đái tháo đường Thuốc insulin đường tiêm trị bệnh đái tháo đường týp 1. Cho đến nay, đái tháo đường (ĐTĐ) vẫn là bệnh chưa thể chữa khỏi hoàntoàn. Chính vì vậy con người vẫn đang cố gắng để tìm ra nhiều loại thuốc mớinhằm điều trị ĐTĐ hiệu quả hơn. Hiện nay trên thị trường đang có rất nhiều loạithuốc điều trị ĐTĐ khác nhau, và ngay một loại thuốc cũng có thể có rất nhiều tênthương mại khác nhau. Vì vậy, để hiểu rõ tác dụng cũng như cách dùng và cáchhạn chế các tác dụng phụ của các loại thuốc này đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Tại sao các BN ĐTĐ lại phải cần dùng thuốc? Insulin là hormon do tụy tiết ra, khi dòng máu mang glucose đến các cơquan, insulin sẽ giúp glucose đi vào trong tế bào và giúp tế bào sử dụng glucose đểsinh ra năng lượng cho hoạt động của các tế bào. Vì thế khi thiếu insulin, cơ thể sẽkhông sử dụng được glucose, hậu quả là glucose trong máu sẽ tăng cao và xuấthiện trong nước tiểu. - Các BN ĐTĐ týp 1, do tụy không sản xuất được insulin nên bắt buộc phảitiêm insulin. Đối với các BN ĐTĐ týp 2, lúc mới bị bệnh, tụy có thể sản xuấtinsulin bình thường thậm chí nhiều hơn bình thường nhưng cơ thể lại không sửdụng được, một trong các nguyên nhân khiến cơ thể không sử dụng được glucoselà do BN béo hoặc có rối loạn mỡ máu. Điều trị ban đầu BN ĐTĐ týp 2 phải làchế độ ăn và tập luyện nhằm làm giảm cân và điều chỉnh rối loạn mỡ máu, nếu cácbiện pháp này không có tác dụng thì sẽ phải dùng thêm một hoặc nhiều loại thuốcuống làm hạ đường máu. Còn sau khi được chẩn đoán ĐTĐ týp 2 từ 5-10 năm thìtụy của đa số các BN này bị giảm hoặc mất khả năng sản xuất insulin, khi đó sẽkhông thể kiểm soát được đường máu dù đã tăng liều các thuốc uống lên tối đa vàcác BN sẽ cần phải tiêm insulin. Tập thể dục vừa sức giúp cải thiện đường huyết trong bệnh đái tháo đường. Insulin Tính theo thời gian tác dụng (thời gian bắt đầu có tác dụng, thời gian có tácdụng tối đa và thời gian hết tác dụng), có 3 loại insulin thường được dùng hiện naylà insulin nhanh, insulin bán chậm và insulin hỗn hợp (hay insulin mixtard gồm 2loại nhanh và bán chậm được trộn theo những tỉ lệ nhất định). Có thể phân biệt lọinsulin nhanh thường trong suốt còn các loại insulin khác thì có màu đục. Ngoàinhững BN ĐTĐ týp 1, tiêm insulin còn được chỉ định cho các BN ĐTĐ týp 2 khiđã thất bại (không đáp ứng) với các thuốc uống hạ đường máu, khi đường máutăng quá cao, bị hôn mê do ĐTĐ hoặc trong các trường hợp đặc biệt như bị nhiễmtrùng nặng, bị tai biến mạch não hoặc bị suy gan, suy thận... Các thuốc uống điều trị ĐTĐ týp 2 Có nhiều nhóm thuốc uống để điều trị ĐTĐ týp 2, mỗi nhóm có cơ chế tácdụng khác nhau. Các thuốc và nhóm thuốc chính là: Metformin: - Metformin được coi là thuốc điều trị đầu tay cho những BN ĐTĐ týp 2 cóbéo phì hoặc thừa cân do có tác dụng chính lên sự đề kháng insulin. Metformin cóưu điểm nổi bật là không làm tăng cân và cũng không gây hạ đường máu quá thấp.Các tác dụng phụ của thuốc có thể là gây đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy... Nênuống các thuốc metformin ngay sau bữa ăn. Không dùng metformin khi có suythận, suy gan, suy hô hấp. Phải thận trọng khi dùng cho những BN lớn tuổi. Các thuốc nhóm sulfonylurea... - Nhóm sulfonylurea là những thuốc điều trị ĐTĐ týp 2 được dùng phổbiến nhất, nó có tác dụng chính là kích thích tụy tăng tiết insulin. Tác dụng phụcủa thuốc có thể là gây tăng cân tuy không nhiều (1-2kg) và hạ đường máu quáthấp (hay gặp khi dùng chlopropamide và glibenclamide) nhất là ở những BN già,BN có bệnh gan hoặc thận. Nhóm thuốc này thường phải dùng 2-3 lần mỗi ngày,uống vào trước bữa ăn. Các thiazolidinediones (TZD) Các thuốc TZD có tác dụng làm tăng tác dụng của insulin tại các mô trongcơ thể nhưng không làm tăng tiết insulin. Ngoài ra nó còn có tác dụng làm giảmrối loạn mỡ máu. Điều trị TZD thường gây tăng cân (khoảng 2-4kg/24 tháng), chủyếu do làm tăng tích trữ mỡ dưới da và một phần do giữ nước. Vì vậy cần thậntrọng khi điều trị TZD cho các BN bị suy tim hoặc có bệnh tim, viêm gan hoặc cómen gan tăng cao. Acarbos: Tăng đường máu sau bữa ăn khá phổ biến ở các BN ĐTĐ týp 2. Men alpha-glucosidase có vai trò quan trọng trong việc tiêu hoá và hấp thu thức ăn. Acarboseức chế men alpha-glucosidase nên sẽ làm chậm quá trình hấp thu carbonhydrate ởđường tiêu hoá, nhờ đó làm giảm mức độ tăng đường máu sau bữa ăn. Acarbosecó thể được dùng riêng lẻ cùng chế độ ăn kiêng hoặc dùng phối hợp vớisulfonylurea, metformin hoặc insulin. Tác dụng phụ của acarbose là gây đầy hơivà sôi bụng, đôi khi gặp đau bụng và tiêu chảy. Để khắc phục thì nên uống thuốcvào giữa bữa ăn, bắt đầu bằng liều t ...