Cách nhớ thuật ngữ anh văn y khoa gốc La Tinh _ Hy Lạp

Nghiên cứu hồi cứu 37 trường hợp SNT tại Bệnh viện Nhi đồng 2 từ 2000-2003, kết quả: tỷ lệ SNT là 13,5%, tỷ lệ tử vong ở trẻ SNT là 86,5%. Tác nhân gây bệnh chủ yếu là vi trùng gram âm, đa phần là Klebsiella pneumonia, 2 trường hợp do Staphylococcus aureus và 2 do Candida albican. 94,6% xảy ra ở sơ sinh và nhũ nhi. 67,6% lựa chọn kháng sinh không thích hợp. 94,6% có tổng lượng dịch giờ đầu ≤ 20 ml/kg. Thuốc hỗ trợ tuần hoàn chủ yếu là dopamin và 83,3% được dùng ở liều dopaminergic và β.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cách nhớ thuật ngữ anh văn y khoa gốc La Tinh _ Hy LạpNghieân cöùu Y hoïcY Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005CAÙCH NHÔÙ THUAÄT NGÖÕ ANH VAÊN Y KHOA GOÁC LA TINH _ HY LAÏPNguyeãn Thò Höôøng*TOÙM TAÉTNghieân cöùu hoài cöùu 37 tröôøng hôïp SNT taïi Beänh vieän Nhi ñoàng 2 töø 2000-2003, keát quaû: tyû leä SNT laø13,5%, tyû leä töû vong ôû treû SNT laø 86,5%. Taùc nhaân gaây beänh chuû yeáu laø vi truøng gram aâm, ña phaàn laøKlebsiella pneumonia, 2 tröôøng hôïp do Staphylococcus aureus vaø 2 do Candida albican. 94,6% xaûy ra ôû sôsinh vaø nhuõ nhi. 67,6% löïa choïn khaùng sinh khoâng thích hôïp. 94,6% coù toång löôïng dòch giôø ñaàu ≤ 20ml/kg. Thuoác hoã trôï tuaàn hoaøn chuû yeáu laø dopamin vaø 83,3% ñöôïc duøng ôû lieàu dopaminergic vaø β.SUMMARYHOW TO REMEMBER MEDICAL ENGLISH FROM LATIN AND GREEKTERMINOLOGYNguyen Thi Huong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 21 - 25Learning the meaning of a Latin or Greek prefix, suffix, and root word enables us to solve themeaning of hundreds of scientific terms in which these relatively few Latin and Greek parts occur overand over in different combinations. Since a portion of many of these medical terms is in Greek and Latin,our understanding of the complete words will be furthered by this brief exposition of certain Greek andLatin terms. They will be found useful over and over again in the study of the medical vocabulary.LYÙ DO NGHIEÂN CÖÙU VAØ ÑAËT VAÁN ÑEÀTöø ngöõ khoa hoïc hay thuaät ngöõ laø lôùp töø bieåu thòkhoa hoïc chuyeân moân kyõ thuaät. Thuaät ngöõ laø moät boäphaän cuûa heä thoáng töø vöïng ngoân ngöõ, cuõng bò chiphoái bôûi nhöõng quy luaät chung cuûa ngoân ngöõ ñoù.Song, thuaät ngöõ laïi taïo thaønh moät heä thoáng rieâng,mang nhöõng ñaëc ñieåm rieâng, nhaát laø töø goác La tinhvaø Hy Laïp.Tröôùc heát, thuaät ngöõ baét nguoàn töø heä thoáng khaùinieäm, thuaät ngöõ phaûi neâu ra ñöôïc ranh giôùi roõ raønggiöõa caùc khaùi nieäm, ñaëc bieät laø caùc khaùi nieäm veàchuyeân ngaønh y khoa. Ñeå ñaït ñöôïc yeâu caàu ñoù phaûidòch thuaät ngöõ theo moät heä thoáng chaïtê cheõ vaø nghiaõcuûa thuaät ngöõ phaûi chính xaùc. Moãi thuaät ngöõ chæ bieåuthò moät khaùi nieäm. Khaùc vôùi nghiaõ töø thoâng thöôøng,nghiaõ thuaät ngöõ khoâng coù nghiaõ bieåu caûm. Do vaäy,trong thuaät ngöõ ñieàu quan troïng laø hình thöùc theåhieän khaùi nieäm, coøn quan heä ngöõ phaùp vaø caáu truùcngöõ caûnh ñeàu khoâng coù vai troø ñaëc bieät maø tuaân theonhöõng quy taéc chung cuûa töøng ngoân ngöõ cuï theå.Söï phaùt trieån cuûa thuaät ngöõ coù quan heä maät thieátvôùi bình dieän quoác teá cuûa ngoân ngöõ. Ñaây laø moät quaùtrình töï phaùt trong vieäc vay möôïn vaø giao löu vaên hoaùkhoa hoïc kyõ thuaät vaø y hoïc. Do vaäy, nhu caàu heä thoánghoùa thuaät ngöõ ñeå deã nhôù laø ñieàu raát caàn thieát.NGUYEÂN TAÉC KEÁT HÔÏP CAÙC THAØNHPHAÀN TÖØ VÖÏNGGheùp caùc yeáu toá töø vöïng (prefix, suffixhoaëc root) coù nghóa ñaëc thuø:__PREFIX:- co: cuøng + existence: toàn taïi => cuøng toàn taïi,chung soáng- pseudo: giaû + membrane: maøng => maøng giaû- intra: beân trong + uterine: töû cung => trongtöû cung- anti: khaùng+ body: cô theå => khaùngtheå* Boä Moân Ngoaïi Ngöõ- Khoa Khoa Hoïc Cô Baûn, Ñaïi Hoïc Y Döôïc - TP.HCM21__SUFFIX:thaän – beå thaän- Gingiva nöôùu (lôïi) + itis (vieâm) =>gingivitis: vieâm nöôùu- Gingivo + plasty (phuïc hình)gingivoplasty: phuïc hình nöôùu- Rhino=>=>muõi+itisrhinitis: vieâm muõi+ -algia (ñau)=>cysto+urethro+graphy=>cystourethrography: chuïp X- quang baøng quang –nieäu ñaïo(vieâm)rhinalgia: ñau muõiSept Nhieãm truøng +-emia (maùu)=>septicemia: nhieãm truøng huyeát__ PREFIXROOTSUFFIXAvitamin osisavitaminosis: beänh thieáu vitaminA=>mentia___=> amentia: chöùng laãnAnastomosis=> anastomosis: söï thoâng noái maïch_ Theâm Osteth + o + scope (stethoscope), cyst + o +plasty (cystoplasty)new + o + (w: baùn nguyeân aâm ñöôïc loaïi boûtröôùc khi theâm O)Neophobia: chöùng sôï caùi môùi, neonatal: sô sinh,neoplastic: thuoäc khoái u taân sinh_ Boû O:osteo + itis = osteitis: vieâm xöôngrhino + algia = rhinalgia: ñau muõiTheâm phuï aâm thích hôïpDerma + itis => Derma + t + itis =Dermatitis: vieâm daDerma + logy => Derma + t + o + logy =Dermatology: khoa da lieãuTonsil + itis => Tonsil + l + itis = Tonsillitis:vieâm amiñan_ Gheùp caùc caên toá vôùi phuï toá (prefix,suffix)pyelo + nephr + osis => pyelonephrosis: beänh22naso + pharyngo + laryngo + scope =>nasopharyngolaryngoscope: oáng soi muõi – hoïng –thanh quaûnchondro+epiphys+itischondroepiphysitis: vieâm suïn ñaàu xöông=>hetero + claudi + cana + stom + osis =>heterocladicanastomosis: söï noái caønh ñoäng maïchkhaùc goácNHÖÕNG TIEÀN TOÁ, CAÊN TOÁ VAØ HAÄU TOÁ LATINH _ HY LAÏP THOÂNG DUÏNGTieàn toÁ (Prefixes)PREFIX DEFINITI EXAMPLESONA-, an-Withoutlack ofVIETNAMESEEQUIVALENTAnodontia, anemia, Khoâng coù raêng,aplasia,thieáu maùu,asymptomatic,baát saûn,khoâng coù trieäu chöùng,anaereobic.yeám khíAbAway,Abnormal, abord Baát thöôøng,saåy thaifromAdTo, near Adhesivechaát dính,Adsorb, adrenalhuùt baùm,tothöôïng thaänAnteBeforeAnteriortröôùcAntiagainst, Antiseptic,Saùt truøng,khaùng sinhopposing antibioticapicTip orApex, apicalChoùp, ñænhtopAutoSelfAutoinfectionTöï nhieãm truøngBiTwoBicuspidHai muùi (raêng)BiosLife,living Biology,Sinh hoïc,sinh hoaùthingsbiochemistryCo, con- WithCorrelation,Söï hoã töông,cuøng toàn taïicoexistent.Contra- Against, Contraindication Choáng chæ ñònhoppositeDeTo cause Decalcificationmaát can xi,Deformity,söï dò daïng,notTo bedecompositionsöï phaân huyû (phaân ly)DisNot,Disinfection,Söï taåy truøng,tan raõ (phaân huyû),apartdisintegrate,dò daïng,fromdisfiguring,söï baïc maøudiscolorationNghieân cöù ...