Cần hệ thống cảnh báo “mạnh” cho thị trường chứng khoán

"Việc có hệ thống cảnh báo mạnh, hiện đại là điều cần thiết để phân tích các biểu hiện bất thường của giao dịch."
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cần hệ thống cảnh báo “mạnh” cho thị trường chứng khoán Cần hệ thống cảnh báo “mạnh”cho thị trường chứng khoánViệc có hệ thống cảnh báo mạnh, hiện đại là điều cần thiết đểphân tích các biểu hiện bất thường của giao dịch.Cuộc trao đổi với ông Bruno Gizard, Phó tổng thư ký Adetef,về những kinh nghiệm quản lý thị trường tài chính của PhápTrong khuôn khổ dự án “Hỗ trợ Việt Nam hội nhập trong traođổi kinh tế quốc tế” do Bộ Ngoại giao Pháp tài trợ, cuối tuầnqua tại Hà Nội, Cơ quan Quản lý các thị trường tài chínhPháp (Adetef) và Ủy ban Chứng khoán cùng phối hợp tổchức tọa đàm về các giải pháp phát triển thị trường chứngkhoán và tăng cường năng lực giám sát thị trường chứngkhoán.Nhân dịp này, chúng tôi có cuộc trao đổi với ông Bruno Gizard,Phó tổng thư ký Adetef, về những kinh nghiệm quản lý thị trườngtài chính của Pháp.Trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện rất khó để biết chínhxác lượng vốn của nhà đầu tư nước ngoài đổ vào là bao nhiêu.Nhiều khuyến cáo cho rằng để tránh rủi ro cần kiểm soát luồngtiền ra vào của nhà đầu tư nước ngoài. Vậy theo ông, Việt Namcó nên thắt chặt việc kiểm soát luồng vốn đó của nhà đầu tưnước ngoài?Với thị trường Việt Nam chúng ta cũng nên đặt câu hỏi liệu cóhạn chế được hay không trong bối cảnh trao đổi thương mại vàluồng vốn đầu tư, xét về mặt kỹ thuật mà nói, đang ngày càng dễdàng. Do đó tôi nghĩ sự giới hạn đó không thể duy trì được lâu.Hơn nữa, liệu chúng ta có thể biết được đâu là nhà đầu tư nướcngoài hay không bởi vì có rất nhiều công ty trung gian. Ngay cả ởPháp cũng vậy, chúng tôi khó biết được đâu là người nắm vốn vàđâu là người cuối cùng hưởng lợi từ các khoản đầu tư từ cáccông ty trung gian.Chúng ta nên đặt câu hỏi: liệu chúng ta có khả năng thực tế đểlàm điều đó hay không trước khi quyết định làm.Trong trường hợp không duy trì việc thắt chặt như vậy thì làm thếnào để cơ quan quản lý nhà nước có thể theo kịp được tốc độphát triển của thị trường và kiểm soát được những rủi ro có thểxảy ra, thưa ông?Để theo dõi, giám sát được được tình hình trước sự phát triểnnhanh chóng của thị trường, theo tôi có thể không bằng biệnpháp hạn chế sự tham gia mà nên có biện pháp để sự tham giađó minh bạch. Cụ thể là có thể buộc các nhà đầu tư nước ngoàiphải đăng ký, với cơ chế đăng ký làm sao cho rõ ràng.Ở châu Âu, chúng tôi có quy định nếu như nhà đầu tư mua dưới10% vốn của doanh nghiệp thì không phải đăng ký nhưng nếumua vượt ngưỡng đó bắt buộc phải đăng ký. Cách thứ hai làchúng ta có thể hạn chế quyền biểu quyết trong doanh nghiệpcủa nhà đầu tư thay vì hạn chế số tiền họ đầu tư vào.Trong điều kiện quy mô và tốc độ luân chuyển vốn qua thị trườngrất lớn như hiện nay, cơ quan quản lý thị trường tài chính củaPháp sử dụng phương tiện công nghệ như thế nào để giám sátđược thị trường này?Chúng tôi có một bộ phận chuyên nhận thông tin về các giao dịchđược thực hiện bên ngoài thị trường nhưng có liên quan đến cáccổ phiếu được niêm yết trên thị trường. Đây là nghĩa vụ chúng tôiđã quy định với tất cả các định chế trung gian tài chính. Như vậycác định chế này có trách nhiệm phải gửi thông tin cho chúng tôivề các giao dịch được thực hiện trên thị trường.Chúng tôi không chỉ nhận thông tin trên thị trường chính thức màcả trên thị trường không chính thức. Hệ thống tin học của chúngtôi sẽ phân tích các giao dịch này. Và thông qua một số thông sốchúng tôi xây dựng một hệ thống cảnh báo cho phép phát hiệnnhững biểu hiện bất thường của thị trường.Như vậy sau khi có dấu hiệu cảnh báo trong hệ thống tin học,chúng tôi sẽ có những phân tích sâu hơn và nếu thấy phân tíchcủa mình có cơ sở thì sẽ mở một cuộc điều tra trên cơ sở quyếtđịnh của Tổng thư ký cơ quan giám sát. Cuộc điều tra sẽ đượctiến hành với nhiều biện pháp như thẩm vấn các đối tượng liênquan, điều tra tại chỗ, thu thập hồ sơ tài liệu, nghe lại các cuộcđiện thoại giao dịch liên quan...Do đó việc có hệ thống cảnh báo mạnh, hiện đại là điều cần thiếtđể phân tích các biểu hiện bất thường của giao dịch. Chúng takhông chỉ theo dõi các giao dịch trên thị trường mà theo dõi cảcác lệnh bởi vì có những hành vi thao túng thị trường thông quaviệc đặt lệnh, nhiều khi lệnh được đưa ra nhưng không có giaodịch, giao dịch ảo.Hiện nay ở Việt Nam, các công ty chứng khoán khá có lợi thếtrong giao dịch đối với nhà đầu tư. Với một cổ phiếu “hot” họ cóthể đặt lệnh cho chính mình mà bỏ quyền lợi của nhà đầu tư. Cóý kiến cho rằng đó chính là nguyên nhân tại sao hiện nay cóphong trào đua nhau thành lập các công ty chứng khoán ở ViệtNam nhờ thu lợi rất lớn từ việc tự do giao dịch trên thị trường.Quy định của Pháp có hạn chế nào đối với hoạt động tự do củacác công ty chứng khoán hay không?Chúng tôi có một loạt giới hạn. Giới hạn đầu tiên đó là phải ưutiên quyền lợi của nhà đầu tư. Thứ hai, các định chế trung gian tàichính để có thể tiến hành hoạt động tự doanh phải có vốn tự cólớn hơn vốn tự có của một định chế bình thường mà không tựdoanh.Ngoài ra, chúng tôi còn có quy định khác, đó là quy chế tách biệtgiữa chức năng tự doanh và chức năng phục vụ khách hàng đểtránh xung đột lợi ích trong các công ty tự doanh. Trong trườnghợp không thể tránh được xung đột lợi ích giữa tự doanh và lợiích của khách hàng thì nguyên tắc cuối cùng là ưu tiên lợi ích củakhách hàng. Và lợi ích của khách hàng phải được đặt lên trên lợiích của công ty chứng khoán với vai trò là công ty tự doanh.Như vậy, điều kiện đòi hỏi đối với các công ty tự doanh cao hơnnhiều so với các định chế tài chính mà không hoạt động tựdoanh.Một trong những biện pháp dùng để cấm hành vi lạm dụng thịtrường của công ty chứng khoán, đó là chúng tôi yêu cầu cácđịnh chế tài chính trung gian phải ghi rõ ngày giờ nhận lệnh củakhách hàng và ghi rõ ngày chuyển lệnh cho thị trường để khi tiếnhành điều tra có thể kiểm tra là trung gian tài ...