Cần hiến định nguyên tắc tổ chức tòa án nhân dân

Một trong những điểm mới rất có ý nghĩa là Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014 đã đặt ra nguyên tắc mang tính chất căn bản và nền tảng cho việc tổ chức Tòa án nhân dân. Theo nguyên tắc này, các Tòa án nhân dân phải được tổ chức để đảm bảo sự độc lập và theo thẩm quyền xét xử chứ không theo đơn vị hành chính như trước đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cần hiến định nguyên tắc tổ chức tòa án nhân dân NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT CẦN HIẾN ĐỊNH NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC TÒA ÁN NHÂN DÂN Đinh Thanh Phương* * ThS. GVC. Khoa Luật, Trường Đại học Cần Thơ. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: Tòa án nhân dân, nguyên tắc Một trong những điểm mới rất có ý nghĩa là Luật Tổ chức Tòa án tổ chức, độc lập, thẩm quyền xét xử nhân dân năm 2014 đã đặt ra nguyên tắc mang tính chất căn bản và nền tảng cho việc tổ chức Tòa án nhân dân. Theo nguyên tắc Lịch sử bài viết: này, các Tòa án nhân dân phải được tổ chức để đảm bảo sự độc lập Nhận bài : 09/11/2018 và theo thẩm quyền xét xử chứ không theo đơn vị hành chính như Biên tập : 09/12/2018 trước đây. Tuy nhiên, nguyên tắc này cần phải được hiến định thay Duyệt bài : 19/12/2018 vì luật định như hiện nay. Bên cạnh đó, nội dung cả nguyên tắc này cũng cần phải được hoàn thiện. Article Infomation: Abstract Keywords: People’s Courts, principle of One of the most significant new provisions in the Law on organisation, independence, jurisdiction. Organization of People's Courts of 2014 is the basic and Article History: fundamental principle for the organization of People's Courts. Under this principle, the People's Courts must be organized to Received : 09 Nov. 2018 ensure independence and jurisdiction and not organized under the Edited : 09 Dec. 2018 administration units as it was in the past. However, this principle Approved : 19 Dec. 2018 should be defined in the constitution rather than under the law as it is. Besides, the contents under this principle need to be reviewed and further improved. 1. Một số điểm mới về Tòa án nhân dân bộ máy nhà nước. Với tính chất là cơ quan trong Hiến pháp năm 2013 xét xử của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, 1.1 Về vị trí, vai trò của Tòa án nhân dân TAND được phân công thực hiện quyền tư Khoản 1 Điều 102 Hiến pháp năm 2013 pháp. Trong các bản Hiến pháp trước đây, quy định: “Tòa án nhân dân (TAND) là cơ chỉ mới có quyền lập pháp được xác định là quan xét xử của nước Cộng hoà XHCN Việt do Quốc hội thực hiện, còn Chính phủ thực Nam, thực hiện quyền tư pháp”. Quy định hiện quyền hành pháp và TAND (cùng với này xác định vị trí, vai trò của TAND trong Viện kiểm sát nhân dân) thực hiện quyền tư pháp thì chỉ mới dừng lại là quan điểm học 24 Số 2+3(378+379) T1/2019  NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT thuật. Quy định mới này của Hiến pháp năm nhưng đã thu hẹp phạm vi lại. Hội thẩm chỉ 2013 đã xác định một cách rõ ràng các chủ tham gia xét xử sơ thẩm3, không tham gia thể thực hiện quyền lực nhà nước, áp dụng vào xét xử phúc thẩm như quy định trước nguyên tắc tổ chức thống nhất nhưng có sự đây4. Bên cạnh đó, không phải tất cả các Hội phân công, phối hợp trong việc thực hiện các đồng xét xử sơ thẩm đều có Hội thẩm. Hiến quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp (khoản pháp xác định trong trường hợp xét xử theo 3 Điều 2 Hiến pháp năm 2013). thủ tục rút gọn sẽ không có Hội thẩm. 1.2 Về hệ thống tổ chức TAND Hai là, thủ tục rút gọn đã được hiến Hiến pháp năm 2013 chỉ định danh định (tại khoản 4 Điều 103; trước đó, Bộ duy nhất TAND tối cao, các cơ quan xét luật Tố tụng hình sự năm 2003 đã quy định xử còn lại trong hệ thống TAND chỉ được về thủ tục này). xác định là “tòa án khác”, chứ không nêu Ba là, Hiến pháp đã hiến định mô hình rõ như Hiến pháp năm 1992. Quy định theo tranh tụng trong hoạt động tố tụng ở nước ta hướng mở này được lý giải là nhằm đảm bảo (khoản 5 Điều 103). tính khái quát và ổn định của Hiến pháp1 và, Bốn là, không còn duy trì quy định hướng đến việc chuyển đổi mô hình tổ chức “bảo đảm cho công dân nước Cộng hoà Tòa án (TA) theo đơn vị hành chính sang XHCN Việt Nam thuộc các dân tộc quyền mô hình theo cấp xét xử, để thực hiện Chiến dùng tiếng nói và chữ viết của dân tộc mình lược cải cách tư pháp của Bộ Chính trị được trước Toà án”. Điều này là phù hợp quy định nêu ra trong Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày của khoản 3 Điều 5 Hiến pháp năm 2013. 02/06/20052. Ngoài ra, thẩm quyền thành lập Theo đó, tất cả các quyền liên quan đến dân các TA đặc biệt của Quốc hội cũng không tộc đều được Nhà nước đảm bảo, chứ không còn được duy trì. Điều này đồng nghĩa với chỉ trước TA. việc trong hệ thống TAND của nước ta sẽ 2. Nguyên tắc tổ chức Tòa án nhân dân không có TA đặc biệt. Nhằm cụ thể hóa quy định của Hiến 1.3 Về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của pháp năm 2013 về TAND, ngày 24/11/2014 TAND ...