Can thiệp tim mạch cứu sống bệnh nhân không thể phẫu thuật

Các bác sĩ Viện Tim mạch Bệnh viện Bạch Mai vừa can thiệp cứu sống bệnh nhân bị suy tim giai đoạn cuối, tắc nhiều đoạn động mạch vành, có nhiều bệnh lý mạn tính phối hợp. Đây là trường hợp có chỉ định phẫu thuật bắc cầu nối chủ - vành nhưng không thể đáp ứng được cuộc đại phẫu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Can thiệp tim mạch cứu sống bệnh nhân không thể phẫu thuật Can thiệp tim mạch cứu sống bệnh nhân không thể phẫu thuậtCác bác sĩ Viện Tim mạch Bệnh viện Bạch Mai vừa can thiệp cứusống bệnh nhân bị suy tim giai đoạn cuối, tắc nhiều đoạn độngmạch vành, có nhiều bệnh lý mạn tính phối hợp. Đây là trường hợpcó chỉ định phẫu thuật bắc cầu nối chủ - vành nhưng không thể đápứng được cuộc đại phẫu.Biến điều “không thể” thành “có thể”Bắt đầu từ một tháng trước khi phải nhập viện, ông Nguyễn XuânQuang, 53 tuổi (Đống Đa - Hà Nội) cảm thấy tức ngực, đau ngựctrái, khó thở, nhất là khi vận động nhiều. Những cơn đau, khó thởngày càng nặng dần lên. Lo ngại sức khỏe có dấu hiệu quá khácthường, ông Quang đến Bệnh viện Hữu Nghị khám. Xác định đâylà một ca bệnh tim rất nặng, ông Quang được các bác sĩ của Bệnhviện Hữu Nghị chuyển sang Viện Tim mạch Bệnh viện Bạch Maiđể điều trị.Tại đây, sau khi khám lâm sàng và tiến hành chụp động mạchvành, các bác sĩ cho biết, bệnh nhân bị hẹp 90% thân chung độngmạch vành trái, hẹp 99% động mạch vành phải, tắc 100% độngmạch liên thất trước. Buồng thất trái, phải đều giãn nhiều, hở vanhai lá, hở van động mạch chủ, tăng áp lực động mạch phổi nhiều.Bệnh nhân đã suy tim ở giai đoạn cuối, máu bị ứ ở hệ thống tuầnhoàn ngoại biên, gan to, phù, tĩnh mạch cổ nổi. Trước diễn biếnbệnh rất phức tạp của bệnh nhân, phương án phẫu thuật bắc cầu nốichủ - vành được đặt ra nhưng trên nền điều kiện thể lực của ngườibệnh lại không thể đáp ứng với một cuộc đại phẫu lồng ngực. Nếuphẫu thuật, bệnh nhân có thể sẽ tử vong ngay trong quá trình gâymê chứ chưa nói đến can thiệp dao kéo.Sau khi xem xét kỹ tất cả hồ sơ bệnh án của bệnh nhân Quang,PGS.TS. Nguyễn Quang Tuấn - Trưởng phòng C4 Viện Tim mạchViệt Nam cho biết, mặc dù bệnh nhân không thể đáp ứng đượcphẫu thuật nhưng nếu có một chiến thuật can thiệp tim mạch đúngđắn thì vẫn có thể cứu sống người bệnh. Sau hai lần can thiệp,người bệnh đã được cứu sống mà không phải trải qua cuộc đạiphẫu nguy hiểm và phức tạp. Vị trí tắc hẹp của động mạch vành phải.Khẳng định những giá trị vượt trội của tim mạch can thiệpPGS.TS. Nguyễn Quang Tuấn cho biết, trong điều trị tim mạch,đặc biệt là những trường hợp tắc nghẽn động mạch vành, bệnhnhân có thể được chỉ định đặt stent hoặc phẫu thuật bắc cầu nốichủ - vành. Với sự phát triển của can thiệp hiện nay, bệnh nhânkhông đáp ứng được bằng can thiệp thì phẫu thuật là giải pháp cuốicùng. Tuy nhiên bệnh nhân Quang là một trường hợp rất hy hữu,đó là không thể phẫu thuật nhưng có một trình độ tốt thì can thiệpcó thể giải quyết những khó khăn của phẫu thuật.Với những tổn thương trên quả tim người bệnh, các bác sĩ khẳngđịnh đây là ca bệnh rất khó. Các vị trí tắc cực kỳ nguy hiểm bởiđộng mạch thân chung trái cung cấp 3/4 máu cho quả tim. Độngmạch liên thất trước đã tắc hoàn toàn nhưng nhờ có tuần hoàn bànghệ tự thân (các mạch máu tự hình thành) nên đã phần nào giảiquyết tình trạng thiếu máu vùng cơ tim do động mạch này cungcấp. 99% động mạch vành phải bị tắc khiến toàn bộ vùng cơ tim ởđây thiếu máu trầm trọng. Trên một quả tim đã suy nặng, nhiều vịtrí động mạch vành tắc nghẽn, áp lực động mạch phổi tăng, nhiềuvan bị tổn thương, huyết áp tụt, rối loạn huyết động kèm theo rốiloạn mỡ máu, đái tháo đường thì quyết định can thiệp là vô cùngkhó khăn. Nếu can thiệp cũng không thể đặt stent xử trí các vị trítắc cùng một lúc. Hơn nữa, khi can thiệp phải dùng thuốc cảnquang và như thế rất có thể sẽ gây ra suy thận cho bệnh nhân. Mặtkhác, khi can thiệp đòi hỏi phải cực kỳ nhanh, nếu không bệnhnhân cũng tử vong ngay khi đang làm thủ thuật.Sau khi cân nhắc mọi yếu tố nguy cơ, các bác sĩ quyết định thựchiện 2 lần can thiệp cho người bệnh. Lần đầu tiên nong bóng đặtstent giải phóng đoạn hẹp của động mạch vành phải. Thời gian đểlàm nở stent trong lòng động mạch chỉ được phép khoảng 5 giâynếu không bệnh nhân sẽ gặp nguy hiểm tính mạng. Sau gần 1 giờcan thiệp, các bác sĩ đã giải phóng hoàn toàn đoạn tắc của độngmạch vành phải, vùng cơ tim do động mạch vành này cung cấpđược tái tưới máu kịp thời. Chỉ vài giờ sau khi can thiệp thànhcông động mạch vành phải, tuần hoàn của người bệnh đã cải thiệnnhanh chóng, tình trạng phù giảm, gan bớt to, người bệnh đã tựngồi dậy trò chuyện và ăn uống nhẹ.Tuy vùng cơ tim phải được tái tưới máu nhưng do động mạch thânchung trái vẫn chưa được giải phóng vị trí tắc hẹp nên tình trạngsuy tim của người bệnh vẫn chưa được cải thiện nhiều. Nhưng đặtstent ở vị trí này là kỹ thuật khó nhất của can thiệp động mạchvành, đòi hỏi kỹ thuật viên phải chính xác tuyệt đối, bởi chỉ mộtchút thiếu cảm giác cũng gây vỡ mạch khiến bệnh nhân tử vongngay lập tức. Nhằm có được sự an toàn tối đa cho người bệnh, saucan thiệp đầu tiên, bệnh nhân được theo dõi và chăm sóc đặc biệt.Một tháng sau đó, bệnh nhân tiếp tục được can thiệp thành cônglần thứ hai, đặt stent động mạch thân chung trái. Sau can thiệp lần2, bệnh nh ...