Cảnh giác cơn tăng huyết áp giả tạo

Thực tế thăm khám bệnh đã ghi nhận nhiều trường hợp người có hiện tượng tăng huyết áp giả tạo. Nghĩa là bản thân không bị cao huyết áp nhưng lại được chẩn đoán cao huyết áp và điều trị như cao huyết áp. Hậu quả là có nhiều trường hợp bị tụt huyết áp do dùng thuốc hạ huyết áp không đúng chỉ định, nhiều lúc quá nặng phải đến bệnh viện cấp cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảnh giác cơn tăng huyết áp giả tạoCảnh giác cơn tăng huyết áp giả tạoThực tế thăm khám bệnh đã ghi nhận nhiều trường hợpngười có hiện tượng tăng huyết áp giả tạo.Nghĩa là bản thân không bị cao huyết áp nhưng lại được chẩnđoán cao huyết áp và điều trị như cao huyết áp. Hậu quả là cónhiều trường hợp bị tụt huyết áp do dùng thuốc hạ huyết ápkhông đúng chỉ định, nhiều lúc quá nặng phải đến bệnh việncấp cứu.Mặc dù chẩn đoán cao huyết áp là trách nhiệm của thầy thuốcnhưng chúng ta cũng cần biết đôi chút về hiện tượng tănghuyết áp giả tạo để tránh những tác hại do dùng thuốc hạhuyết áp không đúng gây ra.Ngộ nhận về cao huyết ápNhư chúng ta ít nhiều đã biết, số huyết áp trung bình củangười Việt Nam là 120/80mmHg (thường được gọi tắt 12/8,trong đó 12 là số huyết áp trên, 8 là số huyết áp dưới). Gọicao huyết áp khi số huyết áp trên cao hơn 140mmHg và/hoặcsố huyết áp dưới cao hơn 90mmHg. Hiện nay vẫn còn quanđiểm sai lầm khi cho rằng ở người cao tuổi, số huyết áp trên160 – 170mmHg là bình thường, không cần điều trị. Nhiềunghiên cứu cho thấy mức huyết áp trên 160 – 170mmHg vẫngây hại cho tim, não, mạch máu… và cần điều trị đưa về dưới140/90mmHg.Cao huyết áp có năm triệu chứng chính: nhức đầu (phía saugáy hay trước trán, thường vào buổi sáng, đôi khi kéo dài cảngày); chóng mặt (cảm giác đi đứng không vững và hơi nặngđầu); mệt (cảm giác nặng ở ngực và hơi khó thở); yếu liệt taychân (từ vài giây đến vài phút); chảy máu cam tái phát nhiềulần (mỗi lần chảy máu giọt nhanh và nhiều, do áp lực máucao làm vỡ mạch máu nhỏ ở niêm mạc mũi. Nếu cao huyếtáp không được phát hiện và chữa trị kịp thời thì tình trạngchảy máu cam sẽ tái phát nhiều lần). Các triệu chứng này còngặp trong nhiều bệnh khác, vì vậy cần lưu ý khi đo huyết ápthấy cao có thể là tăng huyết áp thực sự nhưng một số trườnghợp là giả tạo.Thủ phạm gây tăng huyết áp giả tạoHiện tượng cao huyết áp giả tạo thường gặp ở nữ giới nhiềuhơn nam giới (tỷ lệ gần 3/2) và khởi xuất từ hai nguyên nhânphổ biến sau:Hội chứng áo choàng trắng: là tình trạng bệnh nhân có cảmgiác hồi hộp, lo lắng, tim đập nhanh… khi đi khám bệnh gặpbác sĩ, điều dưỡng mặc áo choàng trắng. Tình trạng này làmhuyết áp tăng lên, có nhiều trường hợp số huyết áp trên tăngcao đến 160mmHg hay 180mmHg nhưng hiếm khi tăng đến200mmHg. Trong hầu hết các trường hợp tăng huyết áp giảtạo do hội chứng áo choàng trắng luôn đi kèm với nhịp timnhanh, người bệnh có cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực…Sau khi được trấn an và nghỉ ngơi khoảng 30 phút, huyết ápvà nhịp tim có thể về bình thường. Cũng có nhiều trường hợpphải nghỉ đến vài giờ số huyết áp trên mới về bình thường.Trong những trường hợp khó khăn hơn nữa, phải thực hiệnđo huyết áp tại nhà, hay theo dõi huyết áp suốt 24 giờ bằnghệ thống huyết áp holter mới xác định được có tăng huyết ápgiả tạo không.Do xơ cứng động mạch cánh tay làm số huyết áp trên đođược cao hơn thực tế: hiện tượng này có thể gặp ở 10%người già. Trong những trường hợp này bác sĩ sẽ cho thựchiện một nghiệm pháp có tên “nghiệm pháp Osler” để xácđịnh tình trạng tăng huyết áp giả tạo.Thận trọng khi đo huyết áp tại nhàNếu không xác định được tăng huyết áp giả tạo mà điều trịnhư cao huyết áp thực sự, có thể gây nhiều nguy hiểm chongười bệnh như tình trạng tụt huyết áp, hạ huyết áp tư thếđứng... Đây là hiện tượng người đang nằm hoặc ngồi khiđứng dậy nhanh thấy bị hoa mắt, không đứng vững được vàté ngã đột ngột, có nhiều trường hợp té ngã còn gây chấnthương sọ não… Do vậy khi đo huyết áp tại nhà, nếu thấycao không nên tự ý dùng thuốc mà phải đến cơ sở y tế gầnnhà khám lại xem có phải cao huyết áp thực sự không.