Cảnh giác khi nuốt khó

Nuốt khó là tình trạng cần được báo động ở mọi lứa tuổi, nhưng đáng lo nhất là ở người trưởng thành, đặc biệt là người cao tuổi.Đây là biểu hiện của nhiều bệnh, trong đó có trọng bệnh, nhất là khi tình trạng này kéo dài, thường xuyên, liên tục. Người ta ước tính ở tuổi ngoài 50 ít nhất trong một tuần có một lần nuốt khó, chiếm khoảng 35%. Bình thường đường kính thực quản người có thể giãn rộng tới 4cm để cho thức ăn và nước uống đi qua, mỗi khi đường kính đó nhỏ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảnh giác khi nuốt khóCảnh giác khi nuốt khóNuốt khó là tình trạng cần được báo động ở mọi lứa tuổi,nhưng đáng lo nhất là ở người trưởng thành, đặc biệt làngười cao tuổi.Đây là biểu hiện của nhiều bệnh, trong đó có trọng bệnh,nhất là khi tình trạng này kéo dài, thường xuyên, liên tục.Người ta ước tính ở tuổi ngoài 50 ít nhất trong một tuần cómột lần nuốt khó, chiếm khoảng 35%. Bình thường đườngkính thực quản người có thể giãn rộng tới 4cm để cho thức ănvà nước uống đi qua, mỗi khi đường kính đó nhỏ hơn 1,5cmthường xuyên xảy ra sẽ gây khó khăn cho việc ăn uống vàđau, rát.Phó giáo sư Bùi Khắc Hậu cho biết có rất nhiều nguyên nhângây nên nuốt khó, nhưng người ta thấy càng lớn tuổi thì hiệntượng nuốt khó càng tăng lên. Trong cuộc sống thường ngàycó một số người nuốt khó do thói quen ăn, uống quá nhanh,nhai không kỹ hoặc một số trẻ sơ sinh có hiện tượng trớ, nôndo nuốt khó bởi đặc điểm sinh lý của trẻ chưa hoàn thiện,nhất là hệ thần kinh. Tuy vậy, theo thời gian các hiện tượngđó sẽ hết dần. Một trường hợp ung thư thực quản được đặt stent để chống tắc hẹp. Ảnh:SKDSỞ trẻ em khi thấy trẻ nuốt khó, đau, khóc thét thì nên nghĩ làvùng họng, thực quản của trẻ có vấn đề, thông thường haygặp nhất là trẻ hóc xương hoặc nuốt vật lạ.Với người trưởng thành, đặc biệt là người cao tuổi thì phảihết sức cảnh giác bởi vì có rất nhiều nguyên nhân, trong đóđáng sợ nhất là bệnh ác tính. Bệnh gặp nhiều nhất là ở tronglòng thực quản như rối loạn co bóp thực quản, xơ cứng bì.Xơ cứng bì là bệnh hệ thống gây tổn thương nhiều cơ quantrong đó có xơ cứng da và các cơ quan như thực quản làmgiảm cơ co thắt thực quản. Một số bệnh như bỏng thực quản(có thể mưng mủ, nhiễm trùng), trào ngược dạ dày thực quản(sau đó là sẹo thực quản), polyp thực quản, u thực quản, sathực quản, nhưng nguy hiểm nhất là ung thư thực quản gâynuốt khó liên tục, thường xuyên.Ung thư thực quản là một bệnh hay gặp ở nước ta, đặc biệt ởnam giới trên 40 tuổi. Đây là một bệnh ở giai đoạn đầu khôngcẩn thận sẽ dễ nhầm với một số bệnh khác (bệnh trào ngượcdạ dày thực quản, bệnh dạ dày- tá tràng, bệnh về tim mạch,bệnh đau thần kinh liên sườn) vì người bệnh đau sau xươngức, nuốt khó hoặc nghẹn, sau đó nuốt khó liên tục, thườngxuyên và nuốt đau hoặc nôn.Ở xung quanh thực quản cũng gặp nhiều trường hợp chèn épthực quản gây khó nuốt như ung thư hạ họng, suy tim, utrung thất, bệnh về đốt sống cổ (xương tăng sinh ở cạnh trướcsống cổ đè ép thực quản)… Một số bệnh về cơ quan khác củađường hô hấp trên như họng, hầu, vòm hầu, viêm amidanhoặc bệnh của đường tiêu hóa như tâm vị không giãn, khối utâm vị hoặc một số cơ quan khác trong ổ bụng thoát vị qua cơhoành cũng gây nên nuốt khó.Ngoài ra, ở người cao tuổi nuốt khó còn có thể do một sốbệnh tổn thương hệ thần kinh như bệnh Parkinson, đột quỵnão (tai biến mạch máu não gây liệt). Nuốt khó đôi khi khôngcó tổn thương thực thể mà chỉ có cảm giác nuốt vướng mộtvật gì ở họng lúc có, lúc không (không thường xuyên) cũngcó thể là do viêm amidan mạn tính hoặc do tác động của cácstress hoặc bệnh tâm thần.Để xác định nguyên nhân gây nuốt khó thì cần được khámbệnh một cách tỉ mỉ và tiến hành một số xét nghiệm cận lâmsàng cần thiết. Ở các cơ sở y tế có đủ điều kiện thì sẽ chụpthực quản có thuốc cản quang hoặc nội soi thực quản. Nội soithực quản có nhiều ích lợi, ngoài việc chẩn đoán xác địnhnguyên nhân gây nuốt khó thì ở một số cơ sở y tế có kinhnghiệm có thể phẫu thuật cắt khối u, polyp qua nội soi. Hoặctrong các trường hợp nuốt khó do hẹp thực quản thì có thểnong qua nội soi.Biện pháp khắc phụcDo nuốt khó, nhất là nuốt khó kéo dài làm cho người bệnhkhông ăn uống được hoặc ăn uống không đủ lượng sẽ xuấthiện một số biến chứng như suy dinh dưỡng, rối loạn nước vàchất điện giải. Trong một số trường hợp nuốt khó chưa xácđịnh được nguyên nhân làm cho người bệnh lo lắng, suy sụptinh thần ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và ảnh hưởng đến sứclao động. Một số trường hợp bị ung thư thực quản nếu khôngphát hiện sớm để chữa trị thì bệnh tiến triển nhanh và có thểgây tử vong.Với trẻ em cần hết sức thận trọng không để trẻ hóc xươnghoặc nuốt các vật cứng vào họng (các loại đồ chơi), nếu xảyra cần cho trẻ đi khám ngay tốt nhất là khám chuyên khoa taimũi họng để giải quyết cấp cứu kịp thời không để thực quảnbị tổn thương, nhiễm trùng, mưng mủ gây nuốt khó.Với người trưởng thành khi thấy nuốt khó cần đi khám bệnhngay, nhất là nuốt khó kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần, nhiềutháng thì càng cần được khám bệnh để xác định nguyên nhân.Trong các trường hợp này, cần khám ở chuyên khoa tai mũihọng hoặc khám chuyên khoa tiêu hóa hoặc chuyên khoa ungthư. Tại các chuyên khoa này, nếu chưa tìm ra nguyên nhânthì sẽ được gửi khám các chuyên khoa khác có liên quan đếnbệnh nuốt khó như chuyên khoa xương khớp, thần kinh, tâmthần.Điều quan trọng là người bệnh không được ...