Cảnh giác tai biến do thuốc nhỏ mũi

Chính vì nghĩ rằng thuốc nhỏ mũi chỉ cho tác dụng tại chỗ, không hấp thu vào máu mà đã có không ít người lạm dụng, đưa đến các tai biến do thuốc, xảy ra ở cả người lớn lẫn trẻ con.Thuốc nhỏ mũi có hai loại: loại cho tác dụng toàn thân như thuốc viên uống, sẽ hấp thu vào máu để cho tác dụng và loại cho tác dụng tại chỗ hay còn gọi thuốc dùng ngoài, không hấp thu vào máu. Sở dĩ nói "cho tác dụng tại chỗ" vì khi nhỏ (hay xịt) thuốc vào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cảnh giác tai biến do thuốc nhỏ mũi Cảnh giác tai biến do thuốc nhỏ mũiChính vì nghĩ rằng thuốc nhỏ mũi chỉ cho tác dụng tạichỗ, không hấp thu vào máu mà đã có không ít ngườilạm dụng, đưa đến các tai biến do thuốc, xảy ra ở cảngười lớn lẫn trẻ con.Thuốc nhỏ mũi có hai loại: loại cho tác dụng toàn thân nhưthuốc viên uống, sẽ hấp thu vào máu để cho tác dụng vàloại cho tác dụng tại chỗ hay còn gọi thuốc dùng ngoài,không hấp thu vào máu. Sở dĩ nói cho tác dụng tại chỗ vìkhi nhỏ (hay xịt) thuốc vào hai lỗ mũi, dược chất khônghoặc rất ít hấp thu vào máu để cho tác dụng toàn thân màchỉ cho tác dụng tại chỗ, trị rối loạn tại vùng mũi xoang.Điểm mặt thủ phạm gây tai biếnLoại rối loạn thường gặp và làm cho người bệnh chuộngdùng thuốc nhỏ mũi là cảm cúm, cảm lạnh. Cảm cúm, cảmlạnh thường do mầm bệnh là virút gây ra. Đây là rối loạnđa phần không nguy hiểm nhưng khiến người bệnh khóchịu vì làm họ sốt, nhức đầu, ho, đau nhức mình mẩy, đặcbiệt sổ mũi, ngứa mũi, nhảy mũi, nước mũi chảy ràn rụahoặc nghẹt mũi. Người bệnh thường dùng thuốc nhỏ mũi đểcải thiện các rối loạn này.Thuốc nhỏ mũi đầu tiên cần kể và được cho là nên dùng ởmọi đối tượng, kể cả trẻ nhỏ và phụ nữ có thai, đó là dungdịch natri clorid 0,9% (dung dịch NaCl 0,9%), còn gọinước muối sinh lý, sử dụng nhỏ mũi và nhỏ cả mắt. Khimới sổ mũi, nghẹt mũi… dùng dung dịch natri clorid 0,9%(có thể mua tại nhà thuốc) có thể giúp thông mũi, dễ hỉmũi.Loại thuốc nhỏ mũi phải dùng rất thận trọng chính là thuốcchứa dược chất có tác dụng làm co mạch, chống sung huyếttại niêm mạc mũi. Ta cần biết, sổ mũi, nghẹt mũi là do ởniêm mạc mũi rối loạn, như dị ứng gây dãn mạch, tiết dịchvà có hiện tượng sung huyết. Vì thế, khi dùng thuốc nhỏmũi chứa dược chất có tác dụng cường giao cảm thần kinh(hay trực giao cảm thần kinh) như naphazolin (biệt dượcNasoline, Rhinex 0,05%), oxymetazolin, xylometazolin…sẽ làm co mạch và giảm sung huyết ở niêm mạc mũi, nướcmũi hết chảy ràn rụa. Người bệnh được như thế rất thích.Tuy nhiên chính tác dụng cường giao cảm thần kinh củathuốc lại có thể gây nguy hại cho một số người. Đối với trẻnhỏ, sơ sinh, nhũ nhi, tác dụng gây co mạch không chỉ khutrú ở niêm mạc mũi mà gây co mạch toàn thân, tức co mạchở cả tim, gan, thận… đưa đến tai biến, người tím tái, vã mồhôi, choáng…, phải nhập viện cấp cứu ngay. Đặc biệt,thuốc nhỏ mũi co mạch, chống sung huyết dùng lâu dài còncó thể gây hiện tượng bật lại (rebound), tức lúc đầu làmhết sổ mũi, nghẹt mũi nhưng sau đó gây nghẹt mũi trở lại,làm viêm mạn tính niêm mạc mũi, rất khó trị. Nói cáchkhác, chính thuốc nhỏ mũi loại này gây ra một loại bệnhgọi là bệnh viêm mũi do thuốc mà việc điều trị sẽ rất khókhăn.Không tự ý dùng thuốc nhỏ mũiNhững trình bày ở trên cho thấy, thuốc nhỏ mũi mặc dù chotác dụng tại chỗ nhưng phải rất thận trọng. Không phải cứnhỏ mũi bừa bãi là được. Thuốc nhỏ mũi tương đối vô hạilà dung dịch NaCl 0,9%. Xin nhấn mạnh, trẻ nhỏ, nhũ nhi,sơ sinh, phụ nữ có thai hoặc người lớn, nếu cần nhỏ mũithường xuyên nên dùng dung dịch natri clorid 0,9%. Cònthuốc nhỏ mũi chứa dược chất gây co mạch, chống sunghuyết, tuyệt đối không dùng cho trẻ nhỏ, đặc biệt là sơ sinh,nhũ nhi. Với người lớn, cũng chỉ nên dùng thuốc nhỏ mũichứa dược chất gây co mạch, chống sung huyết trong thờigian ngắn, không quá năm ngày. Nếu sổ mũi, nghẹt mũitiếp tục thì nên đến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng đểkhám và điều trị. Cũng vì tác dụng cường giao cảm thầnkinh gây co mạch mà các bệnh nhân bị bệnh tăng huyết áp,tim mạch, cường giáp hay phụ nữ có thai và cho con búphải rất thận trọng, chỉ nên dùng thuốc nhỏ mũi loại nàykhi được bác sĩ chỉ định, không tự ý sử dụng.Nên lưu ý, rối loạn về mũi không chỉ là triệu chứng củacảm cúm, cảm lạnh mà là khởi đầu của viêm mũi dị ứng,viêm xoang… rất cần đến bác sĩ chuyên khoa tai mũi họngđể được điều trị tốt ngay từ đầu để không bị bất lợi về sau ...