Canxi - chiếc gậy của người cao tuổi

Trước đây vì ngộ nhận dùng canxi sẽ cải thiện được bệnh loãng xương tuổi già, và được ví “canxi là chiếc gậy của người cao tuổi”. Quan niệm này nay không còn đúng nữa. Canxi cho sức khỏe xương Vitamin D dưới dạng hoạt tính kích thích ruột giúp cho quá trình hấp thu canxi và phospho từ thức ăn, đồng thời sẽ giữ cho tỉ lệ canxi/phosphor dạng hòa tan trong máu ở mức hằng định, giúp tạo ra canxiphosphat dạng không tan, bám vào khung xương, tạo ra mật độ chất khoáng xương (BMD= bone materical density)....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Canxi - chiếc gậy của người cao tuổiCanxi là “chiếc gậy của người cao tuổi”?Trước đây vì ngộ nhận dùng canxi sẽ cải thiện được bệnhloãng xương tuổi già, và được ví “canxi là chiếc gậy củangười cao tuổi”. Quan niệm này nay không còn đúng nữa.Canxi cho sức khỏe xươngVitamin D dưới dạng hoạt tính kích thích ruột giúp cho quátrình hấp thu canxi và phospho từ thức ăn, đồng thời sẽ giữcho tỉ lệ canxi/phosphor dạng hòa tan trong máu ở mức hằngđịnh, giúp tạo ra canxiphosphat dạng không tan, bám vàokhung xương, tạo ra mật độ chất khoáng xương (BMD= bonematerical density).Ngược lại, quá trình canxi dạng không tan ở xương tạo thànhdạng hòa tan chuyển vào máu để nồng độ canxi hòa tan trongmáu ổn định đảm bảo cho các hoạt động khác hay thải rangoài gọi là sự mất canxi xương, làm giảm BMD. Ví dụ: khimang thai, nếu cung cấp canxi từ thức ăn không đủ thì cơ thểtự điều chỉnh bằng cách lấy canxi từ xương theo cách này đểnuôi thai.Canxi trong thành mạch máu tăng là nguyên nhân quan trọnghình thành các “đốm dạng cháo”, xơ vữa động mạch, dẫn đếnnhồi máu cơ tim, đột quỵMột bộ xương khỏe mạnh phải có mô hình tốt (không bị congvẹo, xô lệch), có BMD tối ưu (chắc, dẻo dai, đủ sức nâng đỡcơ thể, chịu được lực tác động bên ngoài, không dễ bị gãy).Theo đó, canxi là nguyên liệu không thể thiếu cho quá trìnhtạo xương, giữ BMD tối ưu, đảm bảo cho sức khỏe củaxương.Quá trình hủy xương cũ tạo ra xương mới diễn ra suốt đời;với vận tốc tùy độ tuổi. Tuổi nhỏ, đang trưởng thành quátrình tạo xương cao hơn quá trình hủy xương; xương to lên,dài ra. Tuổi trưởng thành, tuổi trung niên, hai quá trình nàycân bằng. Tuổi già, quá trình hủy xương cao hơn tạo xương;xương vẫn giữ thể tích cũ song BMD giảm.Về tuổi già, do quá trình sinh lý hủy xương cao hơn quátrình tạo xương nên có sự giảm BMD; khi BMD giảm đếnngưỡng nào đó thì coi là bị loãng xương.Lúc già các yếu tố liên quan đến quá trình sinh lý hủy xươngvà tạo xương bị rối loạn dẫn đến loãng xương. Nếu chỉ thuầntúy tăng lượng canxi, vitamin lên cao thì một mình chúngcũng không đủ điều kiện làm làm đảo ngược được quá trìnhhủy xương tạo xương, chống lại được loãng xương.Nghiên cứu Mỹ trên 36.000 người mãn kinh (50 - 70 tuổi)thấy: dùng mỗi ngày 1.000mg canxi và 400IU vitamin D cólàm tăng BMD chút ít so với nhóm chứng, song không giảmnguy cơ gãy xương. Theo đó, trong loãng xương tuổi giàdùng canxi không có thêm lợi ích.Mặt trái đáng loDùng canxi liều cao hoặc dùng vitaminD làm tăng sự hấp thucanxi quá mức sẽ dẫn đến ngộ độc do tăng canxi máu. Ngộđộc này có triệu chứng yếu mệt, ngủ gà, đau đầu, chóng mặt,chán ăn, khô miệng, buồn nôn, nôn, táo bón, chuột rút ởbụng, ù tai, giảm trương lực cơ, đau cơ, đau xương, dễ bịkích thích; hoặc có một số triệu chứng hiếm gặp khác nhưgiảm tình dục, rối loạn chức năng sinh dục, nhiễm canxi thận,rối loạn chức năng thận dẫn tới rối loạn tiểu, rối loạn nhịptim, tăng canxi phosphor niệu, tăng albumin nitơ huyết.Những triệu chứng này thường không rõ, một số lại giống vớitriệu chứng thiếu canxi, thiếu vitamin D, nếu không biết lạităng cường dùng hai chất này sẽ làm nặng thêm. Với ngườigià, tăng canxi máu dẫn đến làm tích tụ canxi trong một số cơquan tổ chức gây nhiễm canxi thận, sỏi thận niệu quản, quantrọng nhất là gây ra bệnh tim mạch. Canxi trong thành mạchmáu tăng là nguyên nhân quan trọng hình thành các “đốmdạng cháo”, xơ vữa động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ tim,đột quỵ.Các nhà khoa học Australia phân tích lại các dữ liệu củanghiên cứu WHO, thống nhất kết luận về hiệu quả kém củacanxi trong việc tăng BMD chống gãy xương như các nhànghiên cứu Mỹ; đồng thời còn thấy thêm: “Dùng mỗi ngày1.000mg canxi và 400IU vitamin D làm tăng 31% nguy cơnhồi máu cơ tim (số liệu rút ra từ 5 nghiên cứu trên 8.000người); tăng 27% nhồi máu cơ tim (số liệu rút ra từ 11 nghiêncứu trên 12.000 người). Theo đó, trong loãng xương tuổi giàdùng canxi là có hại.Lời kếtTheo WHO, tình trạng thiếu canxi là phổ biến (đa số dân cưchỉ đạt mức khoảng 500 - 600mg/ngày trên nhu cầu800mg/ngày, đặc biệt là ở nữ do nuôi thai, nuôi con bú).Muốn có sức khỏe xương (bộ xương có BMD tối ưu, có độcứng, độ dẻo dai cần thiết), phòng được loãng xương thì cầnchủ động cung cấp đủ nhu cầu canxi ngay khi còn trẻ màkhông đợi đến lúc già. Hội nghiên cứu xương, khoáng chất(Mỹ) tháng 9/2011 đã có kết luận: “Trong điều trị loãngxương tuổi già, dùng canxi không có lợi mà có hại”.Canxi, vitamin D cần thiết cho người cao tuổi để đảm bảocác mặt hoạt động khác chứ không phải chỉ để chữa loãngxương. Cần giữ cho người già đủ canxi ở ngưỡng sinh lý cầnthiết bằng chế độ ăn. Nếu chế độ ăn thiếu hoặc do bệnh tật(như bệnh đường ruột không hấp thu được) mà không đảmbảo đủ canxi ở ngưỡng sinh lý cần thiết thì có thể bổ sungbằng thuốc nhưng không được bổ sung vượt quá ngưỡng sinhlý cần thiết này.Như vậy, không phải vì chữa loãng ...