Canxi là 'chiếc gậy của người cao tuổi'?

Trước đây vì ngộ nhận dùng canxi sẽ cải thiện được bệnh loãng xương tuổi già, do đó cổ vũ việc tăng cường canxi cho người cao tuổi theo kiểu coi “canxi là chiếc gậy của người cao tuổi”. Quan niệm này nay không còn đúng nữa. Canxi cho sức khỏe xương Vitamin D dưới dạng hoạt tính kích thích ruột giúp cho quá trình hấp thu canxi và phospho từ thức ăn, đồng thời sẽ giữ cho tỉ lệ canxi/phosphor dạng hòa tan trong máu ở mức hằng định, giúp tạo ra canxiphosphat dạng không tan, bám vào khung...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Canxi là “chiếc gậy của người cao tuổi”? Canxi là “chiếc gậy của người cao tuổi”?Trước đây vì ngộ nhận dùng canxi sẽ cải thiện được bệnh loãngxương tuổi già, do đó cổ vũ việc tăng cường canxi cho người caotuổi theo kiểu coi “canxi là chiếc gậy của người cao tuổi”. Quanniệm này nay không còn đúng nữa.Canxi cho sức khỏe xươngVitamin D dưới dạng hoạt tính kích thích ruột giúp cho quá trìnhhấp thu canxi và phospho từ thức ăn, đồng thời sẽ giữ cho tỉ lệcanxi/phosphor dạng hòa tan trong máu ở mức hằng định, giúp tạora canxiphosphat dạng không tan, bám vào khung xương, tạo ramật độ chất khoáng xương (BMD= bone materical density).Ngược lại, quá trình canxi dạng không tan ở xương tạo thành dạnghòa tan chuyển vào máu để nồng độ canxi hòa tan trong máu ổnđịnh đảm bảo cho các hoạt động khác hay thải ra ngoài gọi là sựmất canxi xương, làm giảm BMD. Ví dụ: khi mang thai, nếu cungcấp canxi từ thức ăn không đủ thì cơ thể tự điều chỉnh bằng cáchlấy canxi từ xương theo cách này để nuôi thai. Canxi trong thành mạch máu tăng là nguyên nhân quan trọng hình thành các “đốm dạng cháo”, xơ vữa động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵMột bộ xương khỏe mạnh phải có mô hình tốt (không bị cong vẹo,xô lệch), có BMD tối ưu (chắc, dẻo dai, đủ sức nâng đỡ cơ thể,chịu được lực tác động bên ngoài, không dễ bị gãy). Theo đó,canxi là nguyên liệu không thể thiếu cho quá trình tạo xương, giữBMD tối ưu, đảm bảo cho sức khỏe của xương.Quá trình hủy xương cũ tạo ra xương mới diễn ra suốt đời; với vậntốc tùy độ tuổi. Tuổi nhỏ, đang trưởng thành quá trình tạo xươngcao hơn quá trình hủy xương; xương to lên, dài ra. Tuổi trưởngthành, tuổi trung niên, hai quá trình này cân bằng. Tuổi già, quátrình hủy xương cao hơn tạo xương; xương vẫn giữ thể tích cũsong BMD giảm.Về tuổi già, do quá trình sinh lý hủy xương cao hơn quá trình tạoxương nên có sự giảm BMD; khi BMD giảm đến ngưỡng nào đóthì coi là bị loãng xương.Lúc già các yếu tố liên quan đến quá trình sinh lý hủy xương và tạoxương bị rối loạn dẫn đến loãng xương. Nếu chỉ thuần túy tănglượng canxi, vitamin lên cao thì một mình chúng cũng không đủđiều kiện làm làm đảo ngược được quá trình hủy xương tạo xương,chống lại được loãng xương.Nghiên cứu Mỹ trên 36.000 người mãn kinh (50 - 70 tuổi) thấy:dùng mỗi ngày 1.000mg canxi và 400IU vitamin D có làm tăngBMD chút ít so với nhóm chứng, song không giảm nguy cơ gãyxương. Theo đó, trong loãng xương tuổi già dùng canxi không cóthêm lợi ích.Mặt trái đáng loDùng canxi liều cao hoặc dùng vitaminD làm tăng sự hấp thu canxiquá mức sẽ dẫn đến ngộ độc do tăng canxi máu. Ngộ độc này cótriệu chứng yếu mệt, ngủ gà, đau đầu, chóng mặt, chán ăn, khômiệng, buồn nôn, nôn, táo bón, chuột rút ở bụng, ù tai, giảmtrương lực cơ, đau cơ, đau xương, dễ bị kích thích; hoặc có một sốtriệu chứng hiếm gặp khác như giảm tình dục, rối loạn chức năngsinh dục, nhiễm canxi thận, rối loạn chức năng thận dẫn tới rốiloạn tiểu, rối loạn nhịp tim, tăng canxi phosphor niệu, tăng albuminnitơ huyết. Những triệu chứng này thường không rõ, một số lạigiống với triệu chứng thiếu canxi, thiếu vitamin D, nếu không biếtlại tăng cường dùng hai chất này sẽ làm nặng thêm. Với người già,tăng canxi máu dẫn đến làm tích tụ canxi trong một số cơ quan tổchức gây nhiễm canxi thận, sỏi thận niệu quản, quan trọng nhất làgây ra bệnh tim mạch. Canxi trong thành mạch máu tăng là nguyênnhân quan trọng hình thành các “đốm dạng cháo”, xơ vữa độngmạch, dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ.Các nhà khoa học Australia phân tích lại các dữ liệu của nghiêncứu WHO, thống nhất kết luận về hiệu quả kém của canxi trongviệc tăng BMD chống gãy xương như các nhà nghiên cứu Mỹ;đồng thời còn thấy thêm: “Dùng mỗi ngày 1.000mg canxi và400IU vitamin D làm tăng 31% nguy cơ nhồi máu cơ tim (số liệurút ra từ 5 nghiên cứu trên 8.000 người); tăng 27% nhồi máu cơtim (số liệu rút ra từ 11 nghiên cứu trên 12.000 người). Theo đó,trong loãng xương tuổi già dùng canxi là có hại.Lời kếtTheo WHO, tình trạng thiếu canxi là phổ biến (đa số dân cư chỉđạt mức khoảng 500 - 600mg/ngày trên nhu cầu 800mg/ngày, đặcbiệt là ở nữ do nuôi thai, nuôi con bú). Muốn có sức khỏe xương(bộ xương có BMD tối ưu, có độ cứng, độ dẻo dai cần thiết),phòng được loãng xương thì cần chủ động cung cấp đủ nhu cầucanxi ngay khi còn trẻ mà không đợi đến lúc già. Hội nghiên cứuxương, khoáng chất (Mỹ) tháng 9/2011 đã có kết luận: “Trong điềutrị loãng xương tuổi già, dùng canxi không có lợi mà có hại”.Canxi, vitamin D cần thiết cho người cao tuổi để đảm bảo các mặthoạt động khác chứ không phải chỉ để chữa loãng xương. Cần giữcho người già đủ canxi ở ngưỡng sinh lý cần thiết bằng chế độ ăn.Nếu chế độ ăn thiếu hoặc do bệnh tật (như bệnh đường ruột khônghấp thu được) mà không đảm bảo đủ canxi ở ngưỡng sinh lý cầnthiết thì có thể bổ sung bằng thuốc nhưng không được bổ su ...