Cập nhật vai trò nội soi phế quản chẩn đoán và điều trị bệnh hô hấp

Bài viết Cập nhật vai trò nội soi phế quản chẩn đoán và điều trị bệnh hô hấp trình bày tổng quan sự phát triển của các kỹ thuật nội soi phế quản trong chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cập nhật vai trò nội soi phế quản chẩn đoán và điều trị bệnh hô hấp CHÀO MỪNG 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG - SỐ ĐẶC BIỆT 2024 TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC QUÂN SỰ HỌC VIỆN QUÂN Y CẬP NHẬT VAI TRÒ NỘI SOI PHẾ QUẢN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH HÔ HẤP Tạ Bá Thắng1* Tóm tắt Nội soi phế quản đã phát triển mạnh mẽ trong vài thập kỷ qua và được sửdụng rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp. Hiện nay, có nhiều kỹthuật nội soi phế quản mới như nội soi phế quản siêu âm, nội soi phế quản siêunhỏ, nội soi phế quản có hướng dẫn điện từ… và các kỹ thuật nội soi can thiệpxâm lấn tối thiểu trong điều trị các bệnh liên quan đến đường thở, nhu mô phổivà màng phổi đã được phát triển và áp dụng trên lâm sàng. Sự phát triển của cáckỹ thuật nội soi phế quản chẩn đoán và can thiệp mới đã mang lại vai trò quantrọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp như mở rộng phạm vi chỉ địnhtrong chẩn đoán và điều trị so với kỹ thuật nội soi phế quản trước đây; hiệu quảchẩn đoán chính xác cao, an toàn, ít tai biến và biến chứng hơn. Các kỹ thuật nàyđang góp phần nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp trên thếgiới và tại Việt Nam. Từ khóa: Nội soi phế quản chẩn đoán; Nội soi phế quản can thiệp. UPDATE ON THE ROLE OF BRONCHOSCOPY IN DIAGNOSIS AND TREATMENT OF RESPIRATORY DISEASE Abstract Bronchoscopy has developed rapidly over the past few decades and has beenwidely used in diagnosing and treating respiratory diseases. Currently, there aremany new bronchoscopy techniques, such as ultrasound bronchoscopy, ultrathinbronchoscopy, electromagnetic navigation bronchoscopy, etc, and minimallyinvasive diagnostic and therapeutic procedures involving airways, lungs, andpleura, have been developed and applied. The development of diagnostic andinterventional bronchoscopy techniques has played an important role in diagnosing1 Bộ môn - Trung tâm Nội Hô hấp, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y* Tác giả liên hệ: Tạ Bá Thắng (tabathang@yahoo.com) Ngày nhận bài: 19/12/2023 Ngày được chấp nhận đăng: 15/01/2024http://doi.org/10.56535/jmpm.v49i2.603 11TẠP CHÍ Y DƯỢC HỌC QUÂN SỰ - SỐ ĐẶC BIỆT 2024and treating respiratory diseases, widening its scope in diagnosing and treatingpulmonary diseases compared with traditional bronchoscopy techniques. Theirdiagnostic efficiency is highly, accurate, safe, and has fewer side effects andcomplications. These techniques contribute to improving the effectiveness ofdiagnosis and treatment of respiratory diseases in the world, including Vietnam. Keywords: Diagnostic bronchoscopy; Interventional bronchoscopy. ĐẶT VẤN ĐỀ Mục tiêu của bài báo này tập trung vào: Nội soi phế quản đã phát triển mạnh Tổng quan sự phát triển của các kỹtrong vài thập kỷ qua và được sử dụng thuật nội soi phế quản trong chẩn đoánrộng rãi trong chẩn đoán và điều trị các và điều trị các bệnh hô hấp hiện nay.bệnh hô hấp. Với sự phát triển của các NỘI DUNG NGHIÊN CỨUkỹ thuật nội soi phế quản mới như nộiphế quản siêu âm, nội soi phế quản 1. Các kỹ thuật nội soi phế quảnsiêu nhỏ, nội soi phế quản có hướng chẩn đoándẫn từ trường… đã mở rộng phạm vi * Chẩn đoán hạch trung thất:chẩn đoán bệnh phổi [1, 2]. Nội soi Nội soi phế quản siêu âmphế quản can thiệp (nội soi điều trị) đã (Endobronchial ultrasound - EBUS)phát triển nhanh chóng từ những năm đầu dò thấu kính lồi ra đời từ năm2000. Gần đây, kỹ thuật nội soi phế 2004 đã thay thế các kỹ thuật sinh thiếtquản can thiệp xâm lấn tối thiểu trong hút xuyên thành phế quản quy ướcchẩn đoán và điều trị các bệnh liên (Conventional transbronchial needlequan đến đường thở, nhu mô phổi và aspiration - CTBNA) hoặc nội soimàng phổi đã được phát triển và ápdụng trên lâm sàng [3, 4]. trung thất chẩn đoán nguyên nhân hạch rốn phổi, trung thất. Hiện nay, kỹ thuật Sự phát triển của kỹ thuật nội soi sinh thiết hạch trung thất xuyên thànhphế quản chẩn đoán và can thiệp mớiđã mang lại vai trò quan trọng trong phế quản (Transbronchial needlechẩn đoán và điều trị các bệnh hô hấp aspiration - TBNA) qua nội soi siêu âm[5]: Mở rộng phạm vi chỉ định trong là kỹ thuật lựa chọn đầu tiên trongchẩn đoán và điều trị so với kỹ thuật chẩn đoán di căn hoặc xâm lấn trungnội soi phế quản trước đây. Các kỹ thất của ung thư phổi [3].thuật xâm lấn tối thiểu nhưng mang Các nghiên cứu cho thấy nội soi phếhiệu quả chẩn đoán chính xác cao, an quản siêu âm sinh thiết xuyên thànhtoàn, ít tai biến và biến chứng hơn. phế quản (EBUS-TBNA) có độ nhạy12 CHÀO MỪNG 75 NĂM NGÀY TRUYỀN THỐNG HỌC VIỆN QUÂN Ykhoảng 90% trong chẩn đoán giai đoạn ung thư ngoài lồng ngực (độ nhạycủa trung thất đối với ung thư phổi 85%, độ đặc hiệu 99%); EBUS-TBNAkhông phải tế bào nhỏ, cao hơn nội soi có độ nhạy 85% trong chẩn đoántrung thất có video hỗ trợ. Kỹ thuật Sarcoidosis phổi và có độ nhạy thấpEBUS-TBNA có hiệu quả cao trong hơn trong chẩn đoán tổn thương phổixác định di căn hạch trung thất từ các do Hodgkin [2, 3]. Hình 1. Đầu nội soi siêu âm đầu dò thấu kính lồi và kim sinh thiết. * Chẩn đoán nguyên nhân các nốt vi thể huỳnh quang đồng tâm sợimờ ở ngoại vi phổi: mềm (fibered confocal ...