Cập nhật về viêm não màng não tiên phát và viêm não màng não dạng u hạt do ký sinh trùng naegleria fowleri và acanthamoeba

Nghiên cứu đặt vấn đề về bệnh lý viêm não màng não do amip là một nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương rất hiếm gặp và thường xuất hiện rải rác, do tác nhân các amip sống tự do, đặc biệt naegleria fowleri và balamuthia mandrillaris, cũng như loài acanthamoeba và sappinia.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cập nhật về viêm não màng não tiên phát và viêm não màng não dạng u hạt do ký sinh trùng naegleria fowleri và acanthamoebaYHọcTP.HồChíMinh*Tập18*PhụbảncủaSố6*2014NghiêncứuYhọcCẬPNHẬTVỀVIÊMNÃOMÀNGNÃOTIÊNPHÁTVÀVIÊMNÃOMÀNGNÃODẠNGUHẠTDOKÝSINHTRÙNGNAEGLERIAFOWLERIVÀACANTHAMOEBANguyễnVănChương*,HuỳnhHồngQuang*TÓMTẮTĐặt vấn đề:Viêmnãomàngnãodoamiplàmộtnhiễmtrùnghệthầnkinhtrungươngrấthiếmgặpvàthường xuất hiện rải rác, do tác nhân các amip sống tự do, đặc biệt Naegleria fowleri và Balamuthiamandrillaris,cũngnhưloàiAcanthamoebavàSappinia(4).Khíacạnhlâmsàng:Điểnhình,N.fowlerigâyracáccaviêmnãomàngnãodoamiptiênphát(primaryamebic meningoencephalitis_PAM) và các loài amip khác gây viêm não dạng u hạt (granulomatous amebicencephalitis_GAE)màlâmsàngkhócóthểphânbiệtvớiviêmnãomàngnãodovirushoặcvikhuẩnvàhầunhưcáccađềutửvong.TạiViệtNam,gầnđâytrongHộithảovềcácbệnhnhiễmtrùngđangnổicóbáocáohaicabệnh(1bệnhnhânnam23tuổivà1trẻem6tuổi).Kếtluận:Nhânđây,chúngtôimongmuốntổnghợpvàcậpnhậtthôngtinvềbệnhlýmớiviêmnãomàngnãodotácnhânamip,nhưmộtmốiđedọamớiđangnhiễmởloàingười.Từkhóa:Naegleriafowleri,Acanthamoeba,viêmnãomàngnãodoamipABSTRACTUPDATEOFPRIMARYAMEBICMENINGOENCEPHALITIS(PAM)ANDGRANULOMATOUSAMEBICENCEPHALITIS(GAE)DUETONAEGLERIAFOWLERIANDACANTHAMOEBANguyenVanChuong,HuynhHongQuang*YHocTP.HoChiMinh*Vol.18‐SupplementofNo6‐2014:533–539Backgrounds:Amebicmeningoencephalitis,anextremelyrareandsporadiccentralnervoussystem(CNS)infection, is caused by free‐living amoebae; specifically, Naegleria fowleri and Balamuthia mandrillaris,Acanthamoeba,andSappinia(4).Clinical aspects: Typically, N. fowleri causes primary amebic meningoencephalitis (PAM), and otheramoebae cause granulomatous amebic encephalitis (GAE), which are clinically indistinguishable from viral orbacterial meningitis, and most of infected cases are consequently dead. In Vietnam, recently two reports inNational Emerging Infectious Diseases Symposium (2013) confirmed the amebic meningoencephalitis in oneadultman(23yearold)andone6yearoldchild.Conclusion: Here, we would like to review and update generally on informations related to amebicmeningoencephalitisasanewinfectiousthreateninhumanbeings.Keywords:Naegleriafowleri,Acanthamoeba,AmebicmeningoencephalitisMỘTSỐĐẶCĐIỂMDỊCHTỄHỌCTrênthếgiớiMặc dù là bệnh hiếm, song ngày càng cónhiềucaPAMvàGAEđượcbáocáokhắpthếgiới, cho thấy tính chất có mặt khắp nơi củaloài sinh vật này. Hơn 125 ca Balamuthia GAEbáo cáo kể từ năm 1975. Hầu hết báo cáo từMỹ, Úc, châu Âu, mặc dù điều này có nhiềunơinữasongchưađầyđủdoviệcxácđịnhvà*ViệnSốtrétKST‐CTQuyNhơnTácgiảliênlạc:TS.HuỳnhHồngQuang ĐT:0905103496ChuyênĐềYTếCôngCộngEmail:huynhquangimpe@yahoo.com533NghiêncứuYhọcYHọcTP.HồChíMinh*Tập18*PhụbảncủaSố6*2014sai số trong báo cáo và gần đây nhiễm trùngloại Balamuthia tại Nam Mỹ đang gia tăng.Ngoài ra, có một sự nổi trội về số ca tại cácvùngcóthờitiếtấmhơnvàtrongcácmùaấmhơncủanăm.PAMvàGAElàrấthiếmnhưngvẫn tiếp tục ghi nhận qua dữ liệu, PAMthườnggặpởcácvùngấmhơnvàvàonhữngthángấmtrongnămnhưmùaxuânvàhè.Tuynhiên, nó cũng được ghi nhận tại vùng phíabắc của Minnesota. Khoảng 60 ca BalamuthiaGAEđượcbáocáokểtừnăm1975(1).TạiViệtNamVới số liệu còn hạnhữuvới 2 ca viêmmãomàng não doN. fowleri ghi nhận vào năm 2012trênmộtthanhniên23tuổivàmộttrẻem6tuổi.Vìsựpháthiệnvàxácđịnhcònkhókhănvềkỹthuật xét nghiệm cũng như hình ảnh lâm sàngtrùnglắpnêncóthểmộtsốcatửvongdoviêmnãomàngnãotrướcđâylàchưathểloạitrừ.GiớitínhvànhómtuổiTỷ lệ mắc nam ‐ nữ của PAM là 2:1; tỷ lệnam‐nữcủaGAElà5:1.BệnhlýPAMđãđượcbáocáotrêncácemnhỏchừng4thángtuổi.Mặcdù mọi lứa tuổi bệnh nhân đều có thể bị ảnhhưởng bởi GAE, song loại nhiễm trùng nàydườngnhưxảyrathườnghơnởcáccánhântuổilớnhơn(1).Tiềnsửbệnhhiếmkhigiúpphânbiệtviêm não màng não do amip(1) với các bệnhnhiễmtrùnghệTKTUkhác.Viêm não màng não do amip tiên phát(PAM)Triệu chứng của PAM bao gồm sốt, nhứcđầu, sợ ánh sáng, cứng cổ, buồn nôn và nônmửa.Mộtsốtriệuchứngkháccóthểgặpnhưlúlẫn,lẫnlộn,buồnngủbấtthường,cogiậtvàhônmê.Nhiễmtrùngcóthểtiếntriểnnhanhchóng.Một số ...